บทบาททางการเมืองของหนังสือพิมพ์ไทยรัฐและสยามรัฐในช่วงเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516, 6 ตุลาคม 2519 และ 17-20 พฤษภาคม 2535

Abstract

วัตถุประสงค์ของการศึกษานี้เพื่อวิเคราะห์ถึงบทบาททางการเมืองของหนังสือพิมพ์ไทยรัฐและสยามรัฐที่แสดงออกผ่านเนื้อหาของหนังสือพิมพ์ในช่วงวิกฤตการณ์ทางการเมือง 14 ตุลาคม 2516 6 ตุลาคม 2519 และ 17-20 พฤษภาคม 2535 ทั้งในด้านการเสนอข่าวสาร การแสดงความคิดเห็นและการผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลง โดยศึกษาจากข่าวหน้า 1 บทบรรณาธิการ และคอลัมน์ทางการเมือง ผลการวิจัยพบว่าในด้านการเสนอข่าวสาร สยามรัฐและไทยรัฐมีบทบาทสำคัญในการเสนอข่าวสารเกี่ยวกับวิกฤติการณ์ที่เกิดขึ้น โดยทั้งสองฉบับได้ให้น้ำหนักและความสำคัญการเสนอข่าวที่เกี่ยวกับวิกฤตการณ์ทางการเมืองทั้งสามครั้งในสัดส่วนที่มาก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงใกล้เกิดวิกฤตการณ์ที่มีการนำมาพาดหัวข่าวใหญ่อย่างต่อเนื่อง และมีการรายงานข่าวที่มีความโน้มเอียงไปทางกระแสการเรียกร้องของประชาชนมากกว่าที่จะโน้มเอียงไปทางรัฐบาล อย่างไรก็ตามในช่วงเริ่มต้นของการก่อกระแส หนังสือพิมพ์ทั้งสองฉบับจะมีความระมัดระวังในการเสนอข่าวที่กระทบกระทั่งรัฐบาลโดยเฉพาะอย่างยิ่งหนังสือพิมพ์ไทยรัฐ นอกจากนี้ในวันที่เกิดวิกฤตการณ์พร้อมกับมีความรุนแรงเกิดขึ้นโดยที่ไม่กาจคาดเดาได้ว่าเหตุการณ์จะคลี่คลายออกมาในรูปแบบใด ไม่ปรากฏการเสนอข่าวที่ให้ภาพลบกับรัฐบาลอยู่เลยในหนังสือพิมพ์ทั้งสองฉบับ ในด้านบทบาทการแสดงความคิดเห็นพบว่าทั้งสยามรัฐและไทยรัฐได้แสดงความคิดเห็นโดยรวมสอดรับกับกระแสการเรียกร้องของประชาชน โดยในวิกฤตการณ์ทางการเมือง 14 ตุลาคม 2516 ได้แสดงความเห็นด้วยกับการเรียกร้องรัฐธรรมนูญของนิสิตนักศึกษาและประชาชน วิกฤติการณ์ทางการเมือง 6 ตุลาคม 2519 ได้คัดค้านการเดินทางกลับเข้ามาประเทศไทยของจอมพลถนอม กิตติขจร และวิกฤตการณ์ทางการเมือง 17-20 พฤษภาคม 2535 ได้แสดงความคิดเห็นคัดค้านนายกรัฐมนตรีที่ไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง ในด้านบทบาทการผลักดันให้เกิดการเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลง กล่าวได้ว่าการเสนอข่าวและการแสดงความคิดเห็นของหนังสือพิมพ์ประกอบกับกระแสการเรียกร้องของประชาชนมีส่วนในการผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในนโยบายสำคัญทางการเมือง เช่น การแก้ไขรัฐธรรมนูญ เมื่อเปรียบเทียบระหว่างหนังสือพิมพ์ทั้งสองฉบับพบว่าสยามรัฐในฐานะที่เป็นหนังสือพิมพ์เชิงคุณภาพได้แสดงบทบาทเชิงการให้ข้อมูลข่าวสาร เชิงการแสดงความคิดเห็นและเชิงการผลักดันให้เกิดการเปลี่ยนแปลงได้อย่างต่อเนื่องและมีจุดยืนที่ชัดเจนมากกว่าไทยรัฐซึ่งมีลักษณะเปลี่ยนแปลงตามสถานการณ์