ปัญหาทางกฎหมายของค่าธรรมเนียมการชำระหนี้เงินกู้ยืมเก่อนกำหนด

Abstract

เนื่องด้วยในปัจจุบัน การชำระหนี้เงินกู้ยืมก่อนกำหนดในประเทศไทยมีลักษณะแบบ Unconditional Right ผู้ให้กู้ที่เป็นสถาบันการเงินอาจมีข้อสัญญาเกี่ยวกับเรื่องนี้ไว้โดยให้ผู้กู้มีสิทธิชำระหนี้เงินกู้ยืมก่อนกำหนดได้ แต่จะเรียกเก็บค่าธรรมเนียมการชำระหนี้ก่อนกำหนดในอัตราที่สูงและแตกต่างกันทั้งในแต่ละสัญญากู้และแต่ละสถาบันการเงิน โดยมิได้คำนึงถึงการชำระหนี้คืนไปบ้างแล้วตามระยะเวลาการกู้ยืมที่ผ่านไป ทั้งมิได้พิจารณาถึงมูลค่าของเงินที่แท้จริง ณ เวลาที่มีการชำระหนี้เงินกู้ยืมก่อนกำหนด ซึ่งกฎหมายของประเทศไทยยังไม่มีบทบัญญัติเกี่ยวกับเรื่องนี้ไว้แต่อย่างใด ทั้งหน่วยงานที่เกี่ยวข้องก็มิได้ควบคุมการเรียกเก็บค่าธรรมเนียมดังกล่าว จึงก่อให้เกิดความไม่เป็นธรรมแก่ผู้กู้ซึ่งไม่ได้มีอำนาจในการต่อรองเจรจาและการทำสัญญากู้ยืมอย่างแท้จริง จากการศึกษากฎหมายของสหราชอาณาจักร สาธารณรัฐฝรั่งเศส และสหภาพยุโรป ได้ปรากฎหลักเกณฑ์เกี่ยวกับเรื่องดังกล่าวโดยเฉพาะที่มีการยอมรับการชำระหนี้เงินกู้ยืมก่อนกำหนดในลักษณะที่เป็น Universal Right ของผู้กู้ และการคิดค่าชดเชย (Compensation) จากการชำระหนี้ก่อนกำหนดที่เกิดขึ้นก็สอดคล้องกับทฤษฎีมูลค่าปัจจุบันสุทธิ (Net Present of Value Theory) ซึ่งกฎเกณฑ์ของประเทศเหล่านี้ได้รับรองให้ผู้ให้กู้มีสิทธิเรียกเก็บค่าชดเชยจากการชำระหนี้ก่อนกำหนดได้ภายใต้หลักเกณฑ์ที่ชัดเจนและเป็นธรรมตามอัตราที่กำหนดโดยกฎหมาย อันเป็นการคุ้มครองผู้กู้ที่มีประสิทธิภาพอย่างยิ่ง ผู้วิจัยมีข้อเสนอแนะให้ประเทศไทยควรมีกฎเกณฑ์การชำระหนี้เงินกู้ยืมก่อนกำหนดที่เป็นสิทธิพื้นฐานอันจะตกลงกันเป็นอย่างอื่นไม่ได้ และมีหลักเกณฑ์ที่ผู้ให้กู้มีสิทธิได้รับค่าชดเชยที่เป็นธรรมตามอัตราที่กฎหมายกำหนดเท่านั้น โดยคำนึงถึงมูลค่าของเงินที่แท้จริง ณ เวลาที่มีการชำระหนี้ก่อนกำหนดรวมถึงระยะเวลาการกู้ยืมที่ผ่านไปและผลประโยชน์ที่ผู้ให้กู้ได้รับไปแล้วตามสัญญา