Abstract:
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มุ่งศึกษาถึงการบังคับใช้โทษปรับในคดีสิ่งแวดล้อมของประเทศไทย โดยโทษปรับถือได้ว่าเป็นบทลงโทษทางอาญาที่มีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในฐานะที่เป็นบทลงโทษที่ถูกนำมาใช้ลงโทษผู้กระทำความผิดในคดีสิ่งแวดล้อมมากที่สุด ซึ่งการนำโทษปรับมาใช้เป็นบทลงโทษหลักในคดีสิ่งแวดล้อมนี้ เมื่อพิจารณาในแง่ของทฤษฎีแล้วโทษปรับนับว่าเป็นบทลงโทษที่มีความเหมาะสมที่สุด สอดคล้องกับแนวปฏิบัติโดยทั่วไปที่ทุกประเทศมักจะกำหนดให้โทษปรับเป็นบทลงโทษหลักเช่นเดียวกัน อย่างไรก็ตาม จากการศึกษาพบว่าการบังคับใช้โทษปรับในคดีสิ่งแวดล้อมของประเทศไทยในปัจจุบันยังไม่สามารถทำให้โทษปรับเกิดประสิทธิผลได้อย่างที่ควรจะเป็น โดยพบว่าการบังคับใช้โทษปรับยังมีปัญหาอยู่หลายประการ ได้แก่ โทษปรับไม่สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ในการลงโทษ โทษปรับไม่สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงของสังคม โทษปรับไม่สอดคล้องกับการได้มาซึ่งประโยชน์ในเชิงเศรษฐกิจ ตลอดจนปัญหาในส่วนที่เกี่ยวข้องกับงบประมาณของรัฐ ซึ่งปัญหาที่เกิดขึ้นเหล่านี้มีส่วนสัมพันธ์โดยตรงมาจากรูปแบบของโทษปรับที่บังคับใช้อยู่ในปัจจุบันที่กำหนดเอาไว้เป็นจำนวนแน่นอนตายตัวโดยพิจารณาถึงแต่เฉพาะความร้ายแรงของความผิดเพียงอย่างเดียว แต่มิได้คำนึงถึงฐานะทางการเงินของบุคคลที่มีความแตกต่างกันออกไป อันเป็นอุปสรรคขัดขวางทำให้โทษปรับถูกลดประสิทธิภาพลงไป
โทษปรับตามวันและรายได้เป็นโทษปรับในอีกรูปแบบหนึ่งที่ได้รับการพัฒนาและปรับปรุงขึ้นมาเพื่อแก้ไขข้อบกพร่องของโทษปรับแบบตายตัว และเป็นโทษปรับที่ได้รับการยอมรับอย่างแพร่หลายในต่างประเทศถึงความมีประสิทธิภาพและความสำเร็จในการนำมาบังคับใช้แทนที่โทษปรับแบบตายตัวมานานแล้ว โดยโทษปรับตามวันและรายได้ไม่เพียงแต่จะพิจารณาถึงความร้ายแรงของความผิดเท่านั้น แต่ยังได้นำเอาสถานภาพทางการเงินของผู้กระทำความผิดเข้ามาเป็นหลักในการพิจารณากำหนดโทษปรับควบคู่กันไป ในการกำหนดโทษปรับตามวันและรายได้ ฐานะรายได้ของผู้กระทำความผิดจึงถือเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้ขนาดของโทษปรับมีความแตกต่างกันออกไป ส่งผลให้โทษปรับตามวันและรายได้มีความเหมาะสมกับผู้กระทำความผิดและมีประสิทธิภาพเหนือกว่าโทษปรับแบบตายตัว ทั้งยังสามารถแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นจากการบังคับใช้โทษปรับแบบตายตัวได้เป็นอย่างดี ดังนั้น ผู้เขียนจึงได้เสนอแนวทางแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นจากการบังคับใช้โทษปรับในคดีสิ่งแวดล้อมของประเทศไทย โดยการนำโทษปรับตามวันและรายได้มาบังคับใช้แทนที่โทษปรับแบบเดิม เพื่อให้การบังคับใช้โทษปรับในคดีสิ่งแวดล้อมเป็นไปอย่างสัมฤทธิ์ผลและเกิดประสิทธิผลได้อย่างเต็มที่ต่อไป
