กระบวนการสร้างสรรค์วรรณกรรมภาพถ่ายแนวอัตถิภาวนิยมจากนวนิยายของ อัลแบร์ กามูส์

Abstract

การวิจัยเชิงสร้างสรรค์นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างสรรค์วรรณกรรมภาพถ่ายจากนวนิยายแนวอัตถิภาวนิยมของอัลแบร์ กามูส์ เรื่องคนนอก และ มนุษย์สองหน้า และเพื่อประเมินผลสุนทรียภาพ และสารัตถะของปรัชญาอัตถิภาวนิยมที่ผู้รับสารได้รับจากวรรณกรรมภาพถ่ายจากการนำเสนอทั้ง 3 รอบมีผู้ร่วมเสวนาจำนวน 26 คนและผู้ตอบแบบสอบถามจำนวน 57 คน กระบวนการสร้างสรรค์วรรณกรรมภาพถ่ายแนวอัตถิภาวนิยมจากนวนิยายของ อัลแบร์ กามูส์ เริ่มกระบวนการตั้งเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2557 จนถึงเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2558 นวนิยายที่นำมาใช้ประกอบด้วย 1) เรื่อง คนนอก (L'Étranger) ประพันธ์ในปี พ.ศ. 2485 (แปลโดย อำพรรณ โอตระกูล, 2510) 2) เรื่อง มนุษย์สองหน้า (The Fall) ประพันธ์ในปี พ.ศ. 2499 (แปลโดย ตุลจันทร์, 2516) นำมาคัดสรรและปรุงแต่งเป็นข้อความประกอบภาพและแปลข้อความเหล่านั้นเป็นภาพถ่าย โดยนำเสนอแก่นสารคือ ขนบ และคุณค่าต่าง ๆ ที่สังคมยกย่องนั้นเป็นเพียงสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้นก่อเป็นบ่วงให้มนุษย์ติดกับเอง ยิ่งยึดถือยึดมั่นรังแต่จะสร้างความทุกข์ให้แก่ตัวเรา ทุกอย่างเป็นเพียงสิ่งที่ไร้ความหมาย เพราะแท้จริงแล้วมนุษย์เองที่สร้างความหมายเหล่านั้นขึ้นมา การออกแบบภาพถ่ายมุ่งใช้สัญญะสื่อสารความหมายและสะท้อนอารมณ์ของแก่นสารัตถะจากนวนิยาย รูปแบบของการนำเสนอมีสองรูปแบบ คือ การนำเสนอแบบการอ่าวรรณกรรมภาพถ่ายด้วยตนเอง และการนำเสนอภาพถ่ายแบบสไลด์พร้อมการอ่านข้อความประกอบ โดยมีเสียงผู้อ่านทั้งหญิงและชายเพื่อเป็นตัวแทนของมนุษยชาติ ผลการประเมินความคิดเห็นต่อองค์ประกอบในการนำเสนอส่วนใหญ่อยู่ในเกณฑ์ ดี องค์ประกอบที่มีค่าเฉลี่ยความพึงพอใจสูงที่สุดของจากเรื่อง คนนอก ทั้ง 3 รอบ คือ สุนทรียภาพในการอ่านวรรณกรรมภาพถ่าย และ ความเห็นต่อการใช้สรรพนาม “ฉัน” ของตัวละครเอกสามารถสร้างความรู้สึกไม่จำเพาะเจาะจง ได้ค่าเฉลี่ย(M) (M= 4.06/ S.D. = 0.89) ส่วนเรื่อง มนุษย์สองหน้า รอบวันที่ 13-14 มิถุนายน 2558 คือ ความคิดเห็นต่อภาพถ่ายช่วยเพิ่มความสนใจใน ได้ค่าเฉลี่ย (M=4.45 / S.D.=0.89) รอบวันที่ 17 มิถุนายน 2558 คือ สุนทรียภาพในการอ่านวรรณกรรมภาพถ่าย ได้ค่าเฉลี่ย (M=4.08 / S.D.=0.79) และจากการเสวนาพบว่า การนำเสนอวรรณกรรมภาพถ่ายในครั้งนี้ ทำให้นวนิยายมีความน่าสนใจ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกลุ่มคนที่ไม่เคยอ่านนวนิยายมาก่อนเห็นว่าภาพรวมของวรรณกรรมภาพถ่ายช่วยให้สามารถเข้าใจประเด็นเนื้อหาของนวนิยายได้ง่ายขึ้น ผลจากการวิจัยยังพบว่าการรับรู้ต่อปรัชญาอัตถิภาวนิยมจากนวนิยายทั้ง 3 เรื่อง ส่วนใหญ่อยู่ในเกณฑ์มาก ประเด็นที่มีค่าเฉลี่ยมากที่สุดทั้ง 2 เรื่อง และ 3 รอบการนำเสนอ หน้าที่การงาน เกียรติยศชื่อเสียง ศาสนาและกฎเกณฑ์ต่าง ๆ ในสังคมล้วนครอบงำมนุษย์ โดยรอบการนำเสนอแบบการอ่าวรรณกรรมภาพถ่ายด้วยตนเอง เรื่อง คนนอก และ มนุษย์สองหน้า มีค่าเฉลี่ย (M= 4.35/S.D. = 0.67 และ 4.20/S.D. = 0.77 ตามลำดับ) ส่วนรอบการนำเสนอภาพถ่ายแบบสไลด์พร้อมการอ่านข้อความประกอบ เรื่อง คนนอก และ มนุษย์สองหน้า มีค่าเฉลี่ย (M= 4.03 / S.D. = 1.13 และ 4.19/S.D. = 0.99 ตามลำดับ)