การดูดซับและการจำลองเคลื่อนตัวของสารฆ่าแมลงคลอร์ไฟริฟอส (Chlorpyrifos) สู่ชั้นใต้ดินบริเวณพื้นที่เกษตรกรรม : กรณีศึกษาพื้นที่ตำบลหัวเรือ จังหวัดอุบลราชธานี

Abstract

ปัจจุบันมีการใช้สารเคมีเกษตรเป็นปริมาณมากเนื่องจากความต้องการผลิตผลทางการเกษตรที่ มากขึ้นดังนั้น อาจมีโอกาสในการปนเปื้อนของสารเคมีดังกล่าวสู่ดินและน้ำใต้ดิน สำหรับการศึกษานี้เลือก พื้นที่ศึกษาซึ่งตั้งอยู่ในบริเวณตำบลหัวเรือ อำเภอเมือง จังหวัดอุบลราชธานี โดยบริเวณนี้มีการทำ การเกษตรตลอดทั้งปี และในบริเวณพื้นที่มีบ่อน้ำบาดาลและน้ำใต้ดินกระจายอยู่ ที่สำคัญเกษตรกรส่วน ใหญ่ใช้น้ำจากบ่อน้ำใต้ดินเพื่อการอุปโภคและบริโภค จากการสำรวจภาคสนามเบื้องต้นพบว่าเกษตรกรมี การใช้สารฆ่าแมลงที่มีส่วนผสมของคลอร์ไฟริฟอส (Chlorpyrifos) เป็นจำนวนมากที่สุด ดังนั้นพื้นที่ ดังกล่าวน่าจะมีโอกาสเสี่ยงต่อการปนเปื้อนของสารฆ่าแมลงจากดินและสู่ชั้นน้ำใต้ดิน ความสามารถในการดูดซับของคลอร์ไฟริฟอส (Chlorpyrifos) บนดินเป็นสมบัติที่มีความสำคัญต่อ การกระจายตัวของสารฆ่าแมลงสู่ชั้นน้ำใต้ดิน โดยงานวิจัยนี้ได้ทำการทดลองแบบแบบแบทต์ (batch experiment) เพื่อหาค่าสัมประสิทธิ์การดูดซับแบบ Freundlich (Kf) ของดินตัวอย่างที่มีลักษณะเนื้อดิน เป็นทราย(sand) โดยใช้สัดส่วนของ ดินต่อน้ำ (g/ml) เท่ากับ 1:15 และ ทำการเขย่าเป็นเวลา 24 ชั่วโมงที่ อุณหภูมิห้องโดยมีการควบคุมความเป็นกรดด่าง และ ionic strength ให้ใกล้เคียงกับค่าความเป็นกรดด่าง และ ionic strength ของพื้นที่ศึกษา จากการทดลองในเบื้องต้นพบว่าดินตัวอย่างมีค่าสัมประสิทธิ์การดูด ซับแบบ Freundlich เท่ากับ 157.398 L/kg (n = 4.4) และหาความสัมพันธ์ของความชื้น ในดินกับความดัน ของน้ำในดิน (soil water characteristic curve) ซึ่งเป็นสมบัติที่สำคัญของชั้นดินที่ไม่อิ่มตัวด้วยน้ำและ พบว่าสมการของ van Genuchen (VG) อธิบายสมบัติดังกล่าวได้ดีดว่าสมการของ Brooks และ Corey (BC) นอกจากนี้ได้นำค่าพารามิเตอร์ที่ได้จากการทดลองข้างต้นในการจำลองโดยประยุกต์ใช้โปรแกรม Hydrus 1D เพื่ออธิบายการเคลื่อนตัวและการตกค้างในดินที่อาจเกิดขึ้นในกรณีต่างๆ และช่วยประเมิน ความเสี่ยงของการปนเปื้อนต่อดินและน้ำใต้ดินในอนาคต