การพัฒนารูปแบบการจัดการความรู้สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการศึกษาขั้นพื้นฐาน

Abstract

การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ในการจัดการความรู้ของนักเรียน ระดับชั้นมัธยมศึกษาในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน 2) เพื่อศึกษาแนวทางในการจัดการ ความรู้ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน 3) เพื่อพัฒนา รูปแบบการจัดการความรู้สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้น พื้นฐาน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยการวิเคราะห์เอกสาร การใช้แบบสอบถาม การสัมภาษณ์ และการทดลอง วิเคราะห์ข้อมูล โดยการวิเคราะห์เนื้อหา การแจกแจงความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และวิเคราะห์ค่าที ผลการวิจัยพบว่า 1. สภาพปัจจุบันในการจัดการความรู้ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษา พบว่า ผู้บริหารและครูส่วนใหญ่มีความ คิดเห็นว่าผู้บริหารได้ให้การส่งเสริมและสนับสนุนทั้งทางด้านองค์ประกอบและกระบวนการจัดการความรู้ของนักเรียน และครูได้มีการจัดกิจกรรมเพื่อให้นักเรียนดำเนินการจัดการความรู้โดยจัดสอดแทรกไว้ในรายวิชาต่าง ๆ และนักเรียนมี ความคิดเห็นว่าได้มีส่วนร่วมในกระบวนการจัดการความรู้ของนักเรียน ส่วนสภาพที่พึงประสงค์ในการจัดการความรู้ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษา พบว่า ผู้บริหาร ครู และ นักเรียน มีความคิดเห็นสอดคล้องกัน โดยต้องการให้มีการจัดอบรมเรื่องการจัดการความรู้ของนักเรียน ต้องการให้มีการ ดำเนินกิจกรรมจัดการความรู้ควบคู่ไปกับการเรียนการสอนในรายวิชาต่าง ๆ ไม่จำกัดเฉพาะในกิจกรรมชมรม/ชุมนุม หรือ อาจจัดเป็นรายวิชาเพิ่มเติม รวมถึงต้องการให้มีการจัดนิทรรศการแสดงผลงานและเผยแพร่ความรู้ที่ได้จากการจัดการ ความรู้ของนักเรียน โดยฝ่ายบริหารควรกำหนดเป็นนโยบายไว้อย่างชัดเจน 2. แนวทางในการจัดการความรู้ของนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาที่ได้จากการสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ พบว่ามี องค์ประกอบของการจัดการความรู้ 4 องค์ประกอบ และกระบวนการจัดการความรู้ของนักเรียน มี 8 ขั้นตอน 3. รูปแบบการจัดการความรู้สำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาในสถานศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการ การศึกษาขั้นพื้นฐานที่ได้จากการวิจัยครั้งนี้ เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า “รูปแบบที่เน้นนวัตกรรม พฤติกรรม และความพึงพอใจ (Innovation, Behaviour and Satisfaction Model : IBS Model)” มีส่วนประกอบหลักที่สำคัญ 2 ส่วน คือ องค์ประกอบ ของการจัดการความรู้ มี 4 องค์ประกอบ คือ 1) คน 2) ปัจจัยแห่งความสำเร็จของโรงเรียน 3) เทคโนโลยีเพื่อการจัดการ ความรู้ 4) สิ่งจูงใจ ส่วนกระบวนการจัดการความรู้ของนักเรียน มี 8 ขั้นตอน คือ 1) การเตรียมความพร้อมของนักเรียน 2) การบ่งชี้ความรู้ 3) การแสวงหาความรู้ 4) การแลกเปลี่ยนความรู้ในชมรม/ชุมนุม 5) การจัดเก็บความรู้ 6) การประยุกต์ใช้ความรู้ในการทำกิจกรรมชมรม/ชุมนุม 7) การเผยแพร่ผลงานของชมรม/ชุมนุมและองค์ความรู้ 8) การประเมินผลการจัดการความรู้