การพัฒนาระบบการเรียนการสอนที่เน้นแรงจูงใจในพุทธิปัญญา เพื่อส่งเสริมสมรรถนะพื้นฐานวิชาชีพของนักศึกษาพยาบาล

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตฤประสงค์เพื่อพัฒนาระบบการเรียนการสอนที่เน้นแรงจูงใจในพุทธิปัญญา เพื่อส่งเสริมสมรรถนะพื้นฐานวิชาชีพของนักศึกษาพยาบาล เปรียบเทียบผลการทดลองใช้ระบบการเรียนการสอน ในด้านผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนสัมพันธภาพระหว่างบุคคล เจตคติต่อวิชาชีพการพยาบาล และทักษะการปฏิบัติการพยาบาล พร้อมทั้งติดตามผลในด้านแรงจูงใจในพุทธิปัญญาและพฤติกรรมในการเรียน ระบบการเรียนการสอนที่เน้นแรงจูงใจในพุทธิปัญญาที่ผู้วิจัยพัฒนาขึ้นได้รับการประเมินจากผู้ทรงคุณวุฒิ และนำไปทดลองใช้กับกลุ่มตัวอย่างที่เป็นนักศึกษาพยาบาลชั้นปีที่ 1 คณะพยาบาลศาลตรี วิทยาลัยเซนต์หลุยส์ ปีการศึกษา 2545 จำนวน 70 คน แบ่งนักศึกษาพยาบาลเป็นกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุม ด้วยวิธีการลุ่ม โดยให้ทั้งสองกลุ่มมีลักษณะที่ไม่แตกต่างกันด้วยการทดสอบความเป็นเอกพันธ์ (Homogineity of Variance) กลุ่มทดลองเรียนด้วยระบบการเรียนการสอนที่เน้นแรงจูงใจในพุทธิปัญญา ส่วนกลุ่มควบคุมเรียนด้วยระบบการเรียนการสอนแบบปกติ ระยะเวลาในการทดลอง 32 ชั่วโมง และติดตามผลหลังการทดลอง 12 สัปดาห์ เครื่องมือที่ใช้ประกอบด้วย แบบประเมิน แบบสำรวจ แบบสังเกตพฤติกรรม แบบสัมภาษณ์ แบบวัด และแบบทดสอบ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติทดสอบที (t-test) และการวิเคราะห์ความแปรปรวนจากการวัดซ้ำ (Repeated Measures ANOVA) ผลการวิจัยปรากฏดังนี้ 1. ระบบการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วยองค์ประกอบสำคัญ 6 ประการ คือ ทฤษฎีและแนวคิดพื้นฐานหลักการ วัตฤประสงค์ เนื้อหา กระบวนการเรียนการสอน และการนำระบบการเรียนการสอนที่พัฒนาขึ้นไปใช้ โดยมีจุดเน้นที่สำคัญ คือ การจูงใจนักศึกษาในการเรียน ด้วยปัจจัยแรงจูงใจในพุทธิปัญญาทั้ง 4 ลักษณะ คือ ความเป็นไปได้ของความสำเร็จ ความวิตกกังวล ความสนใจ และความท้าทาย โดยใช้รูปแบบการสอนแบบร่วมมือ การสอนแบบอภิปราย การสอนแบบกรณีศึกษา การสอนแบบใช้ปัญหาเป็นหลัก และการสอนแบบสืบสอบ 2. ผลการทดลองใช้ระบบการเรียนการสอนที่เน้นแรงจูงใจในพุทธิปัญญา สรุปได้ดังนี้ 2.1 นักศึกษาพยาบาลกลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยแรงจูงใจในพุทธิปัญญา ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียน สัมพันธภาพระหว่างบุคคล เจตคติต่อวิชาชีพการพยาบาล และทักษะการปฏิบัติการพยาบาล สูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระคับ .01 2.2 การวิเคราะห์ความแปรปรวนและผลต่างของคะแนนเฉลี่ยแรงจูงใจในพุทธิปัญญา และคะแนนเฉลี่ยสัมพันธภาพระหว่างบุคคล ในนักศึกษาพยาบาลกลุ่มทดลอง พบว่า หลังการทดลอง มีคะแนนเฉลี่ยสูงกว่าก่อนการทดลองและระหว่างการทดลองอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระคับ .05 และ .01 2.3 ผลการศึกษา พบว่านักศึกษาพยาบาลกลุ่มทดลองสามารถกำหนดเป้าหมายในการเรียนที่ชัดเจน ตั้งระดับความมุ่งหวังให้เหมาะสมกับความสามารถที่แท้จริง ยอมรับความคิดเห็นของผู้อื่น สามารถแสดงความคิดเห็น มีความมุ่งมั่นในการทำงานให้สำเร็จ สามารถคิดวิเคราะห์และแก้ปัญหาได้ 3. ผลการติดตามระบบการเรียนการสอนที่เน้นแรงจูงใจในพุทธิปัญญา ที่มีต่อการเรียนของนักศึกษา พบว่านักศึกษาพยาบาลกลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยแรงจูงใจในพุทธิปัญญาสูงกว่ากลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระคับ .05 และมีพฤติกรรมในการเรียนที่ดี มีแรงจูงใจในพุทธิปัญญาทั้งในด้านความเป็นไปได้ของความสำเร็จ ความท้าทาย และความสนใจ