Abstract:
วัตถุประสงค์ของการวิจัย เพื่อศึกษา สภาพ ปัญหา ความต้องการของชุมชน แนวทางการจัดการและนำเสนอระบบจัดการพิพิธภัณฑ์ของดีเมืองกาฬสินธุ์เพื่อการศึกษาของชุมชนโดยใช้ประชากรและกลุ่มตัวอย่าง คือ ผู้บริหารพิพิธภัณฑ์ และ ภัณฑารักษ์จำนวน 2 คน นักเรียน นักศึกษาจำนวน 24 คน ครูอาจารย์จำนวน 20 คน ผู้เข้าชม จำนวน 109 คน นักวิชาการและผู้บริหารองค์กรในท้องถิ่นจำนวน 21 คน เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสังเกต แบบสัมภาษณ์ และแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูลทางสถิติของแบบสอบถามโดยแจกแจงความถี่ หาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตราฐาน และแบบสัมภาษณ์ตรวจสอบข้อมูลแบบสามเส้า ผลการวิจัยสรุปได้ว่า 1. สภาพและบทบาทงานบริการการศึกษาของพิพิธภัณฑ์ของดีเมืองกาฬสินธุ์เป็น ดังนี้การจัดแสดงมีเนื้อหาเกี่ยวกับท้องถิ่น มีประโยชน์ในหลายด้านทั้งให้ความรู้ ความรู้สึกภูมิใจในภูมิลำเนาและสนุกสนานเมื่อเข้าชม ใช้ประโยชน์ในการสอนได้ในหลายวิชา 2. ปัญหาและความต้องการเกี่ยวกับการบริการการศึกษาของพิพิธภัณฑ์ของดีเมืองกาฬสินธุ์ปัจจุบันยังไม่สนองตอบต่อความต้องการของชุมชนได้ทั้งหมด ทั้งการบริการข้อมูลของดีเมืองกาฬสินธุ์ การนำเสนอข้อมูลอธิบาย และการประชาสัมพันธ์ชุมชนมีความต้องการให้มีเจ้าหน้าที่นำชม เพิ่มเนื้อหาภูมิปัญญาท้องถิ่นและให้นำเทคโนโลยีเข้ามาช่วย เพิ่มการบริการสื่อสิ่งพิมพ์ห้องสมุด คอมพิวเตอร์ประสานงานกับโรงเรียนหรือศูนย์การศึกษานอกโรงเรียน เผยแพร่ประชาสัมพันธ์ ผ่านสื่อมวลชนหน่วยงานต่าง ๆ และการจัดทำเว็บไซต์ของพิพิธภัณฑ์เอง จัดกิจกรรมการแสดง สอน สาธิตเกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น และด้านประเมินผลต้องการให้เก็บสถิติผู้เข้าชมและสำรวจความคิดเห็น 3. แนวทางการจัดการพิพิธภัณฑ์ของดีเมืองกาฬสินธุ์เพื่อการศึกษาของชุมชนสามารถจัดเป็นลักษณะที่สอดคล้องกับความต้องการของชุมชนเป็นหลัก เน้นไปที่งานบริการการศึกษาและการสร้างเครือข่ายการจัดการแสดงที่เข้าถึงผู้เข้าชมโดยจัดแสดงวัตถุนำเสนอเรื่องราวของท้องถิ่นผ่านวัตถุที่จัดแสดง 4. ระบบจัดการพิพิธภัณฑ์ของดีเมืองกาฬสินธุ์เพื่อการศึกษาของชุมชนเป็น มี 4 องค์ประกอบดังนี้ (1) ปัจจัยนำเข้าระบบจัดการพิพิธภัณฑ์เพื่อการศึกษา คือ สภาพแวดล้อม สถานศึกษา ชุมชน องค์การบริหารส่วน ท้องถิ่น นโยบายของรัฐ และ ปัจจัยการจัดการพิพิธภัณฑ์เพื่อการศึกษา ที่ประกอบด้วย นโยบายของพิพิธภัณฑ์บุคลากรงบประมาณ และความต้องการของชุมชน (2) กระบวนการดำเนินงานของพิพิธภัณฑ์ประกอบด้วย การจัดแสดงที่เน้นการให้ความรู้มีเนื้อหา "ของดีเมืองกาฬสินธุ์’' และเทคนิคการจัดแสดงที่ใช้โสตทัศนูปกรณ์ การบริการการศึกษาทั้งในและนอกพิพิธภัณฑ์ การประสานงานในองค์กรกับสำนักงานวัฒนธรรมจังหวัด และเจ้าหน้าที่วัฒนธรรมในแต่ละเขตพื้นที่การสร้างเครือกับสถานศึกษา สื่อมวลชนท้องถิ่น และองค์การบริหารส่วนท้องถิ่น และการประชาสัมพันธ์เผยแพร่ทั้งใน และนอกพิพิธภัณฑ์ (3) การศึกษาของชุมชน เป็นสิ่งอำนวยประโยชน์ให้ ชุมชนได้รับข่าวสาร ความรู้ เข้าร่วมกิจกรรมเรียนรู้ วัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่น และรักในท้องถิ่นของตน (4) การประเมินผล ดำเนินการโดยเก็บข้อมูลสถิต สำรวจความคิดเห็นของผู้เข้าชมและชุมชนเพื่อนำไปปรับปรุงปัจจัย และกระบวนการดำเนินงานต่อไป