การศึกษาสภาพและปัญหาการดำเนินโครงการพัฒนารูปแบบการจัดการศึกษาสำหรับเด็กที่มีความต้องการพิเศษในโรงเรียนประถมศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ

Abstract

การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพและปัญหาการดำเนินโครงการพัฒนารูปแบบการจัดการศึกษาสำหรับเด็กที่มีความต้องการพิเศษในโรงเรียนประถมศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการประถมศึกษาแห่งชาติ ด้านการดำเนินงานตามโครงการและด้านปัญหาการดำเนินงานโครงการ ตัวอย่างประชากรได้แก่ ศึกษานิเทศก์ 40 คน ผู้บริหารโรงเรียน 176คน ครูผู้รับผิดชอบโครงการ 176 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ และแบบสังเกตการดำเนินงานวิเคราะห์ขอมูลโดยหาค่าร้อยละ ผลการวิจัยพบว่า ศึกษานิเทศก์และผู้บริหารส่วนใหญ่ปฏิบัติตามนโยบาย แจ้งนโยบายโดยการประชุมชี้แจงและกำหนดวัตถุประสงค์ในการดำเนินงาน ในด้านการวางแผน ศึกษานิเทศก์ส่วนใหญ่ศึกษาข้อมูลพื้นฐานการดำเนินงาน ผู้บริหารโรงเรียนส่วนใหญ่ประชุมแต่งตั้งกรรมการ ครูส่วนใหญ่เสนอแนะข้อมูลการจัดการศึกษาพิเศษ มีการประสานงานตามสายงานและหน่วยงานอื่น ๆ เช่น โรงพยาบาล สาธารณสุข ศึกษานิเทศก์ส่วนใหญ่ คัดเลือกโรงเรียนที่มีความพร้อมหลาย ๆ ด้าน ในด้านการดำเนินงานโครงการ เด็กที่มีความต้องการพิเศษได้รับการจัดสรรงบประมาณจากหน่วยงานต้นสังกัดตามจำนวนของเด็กเช่นเดียวกับเด็กปกติและได้รับเพิ่มเติมเฉพาะอุปกรณ์ที่จำเป็น ในด้านบุคลากร ศึกษานิเทศก์ ผู้บริหาร และครูผู้รับผิดชอบโครงการส่วนใหญ่ได้รับการอบรมเกี่ยวกับการศึกษาพิเศษ โรงเรียนต่าง ๆ ส่วนใหญ่มีการเตรียมความพร้อมบุคลากรที่เกี่ยวข้อง โดยการทำความเข้าใจให้มีทัศนคติที่ดีต่อการจัดการศึกษาพิเศษ โรงเรียนส่วนมากมีการปรับอาคารและห้องเรียนให้เหมาะสม หลักสูตรที่ใช้สอนเด็กที่มีความต้องการพิเศษเป็นหลักสูตรปกติที่ครูปรับให้เหมาะสมกับเด็ก ครูส่วนใหญ่จัดการสอนในรูปแบบเรียนร่วมในชั้นปกติเต็มเวลา ครูส่วนใหญ่กัดแยกเด็กเบื้องต้นโดยการสังเกตพฤติกรรม การสอนเด็กที่มีความต้องการพิเศษส่วนใหญ่ให้เด็กเป็นศูนย์กลาง ให้มีส่วน ร่วมกิจกรรมแสดงความสามารถ ทำงานกลุ่มตามศักยภาพ ไม่เน้นผลทางวิชาการ ครูทุกคนจัดกิจกรรมเสริมซึ่งส่วนใหญ่เป็นกิจกรรมนันทนาการ ศึกษานิเทศก์ส่วนใหญ่ให้ความรู้ในการผลิต ใช้ เก็บรักษาสื่ออุปกรณ์ และส่วนใหญ่จัดสรรเครื่องมือคัดแยกเด็กผู้บริหารส่วนใหญ่แนะนำครูผลิตสื่อ ครูส่วนใหญ่เลือกใช้สื่ออุปกรณ์ให้เหมาะสมกับเนื้อหา มีการพัฒนารูปแบบการจัดการศึกษาพิเศษโดยการทำแผนการศึกษาเฉพาะบุคคล ผลิตสื่อ ให้บริการเสริม และวิจัยในชั้นเรียน ศึกษานิเทศก์ส่วนใหญ่นิเทศโดยการให้คำแนะนำปรึกษาในการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนและเยี่ยมชั้นเรียน ผู้บริหารส่วนใหญ่นิเทศโดยการเยี่ยมชั้นเรียน ครูส่วนใหญ่วัดและประเมินผลเด็กโดยการสังเกต สัมภาษณ์ และประเมินผลตามความรูความสามารถโดยการลดเกณฑ์ลง ศึกษานิเทศก์ ผู้บริหารและครูประชาสัมพันธ์เผยแพร่ข้อมูลโดยการแจ้งในที่ประชุม ปัญหาที่พบมากที่สุด คือ ขาดแคลนงบประมาณ ครูมีงานมาก บุคลากรขาดความรู้ความเข้าใจในการดำเนินงานขาดผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง ในด้านปัญหาการสอนเด็กที่มีความต้องการพิเศษพบว่าเด็กเรียนรู้ช้า เสียเวลามาก ครูส่วนใหญ่ขาดความรู้ความเข้าใจในการวัดและประเมินผลเด็กที่มีความต้องการพิเศษและศึกษานิเทศก์นิเทศไม่สมํ่าเสมอ