การพัฒนารูปแบบสถาบันส่งเสริมและเผยแผ่การพระพุทธศาสนาในประเทศไทย

Abstract

การวิจัยเรื่อง การพัฒนารูปแบบสถาบันส่งเสริมและเผยแผ่การพระพุทธศาสนาในประเทศไทย มีวัตถุประสงค์เพี่อ (1) ศึกษาสภาพส่งเสริมและเผยแผ่การพระพุทธศาสนาในประเทศไทย (2) พัฒนารูปแบบสถาบันส่งเสริมและเผยแผ่การพระพุทธศาสนาในประเทศไทย และ (3) พัฒนาหลักสูตรของสถาบันส่งเสริมและเผยแผ่การพระพุทธศาสนาในประเทศไทย สำหรับการถวายความรู้พระสังฆาธิการ และพระนักเผยแผ่ ผลการวิจัยพบว่า 1. การส่งเสริมและเผยแผ่การพระพุทธศาสนาในประเทศไทย ตามภารกิจ 6 ด้าน ตามที่กำหนดไว้ในกฎหมายพระราชบัญญัติคณะสงฆ์ ได้แก่ ด้านการปกครอง ด้านการเผยแผ่ ด้านการศาสนศึกษา ด้านการศึกษาสงเคราะห์ ด้านการสาธารณูปการ และด้านการสาธารณสงเคราะห์มีสภาพปัญหาและความคาดหวังในอนาคตต้องการให้การปกครองคณะสงฆ์ยึดหลักการ 3 ประการ คือ (1) หลักพระธรรมวินัย (2) หลักการบริหารองค์กร และ (3) หลักดุลยภาพในความสัมพันธ์รัฐกับประชาชนแยกอำนาจด้านนิติบัญญัติและอำนาจ ด้านตุลาการจากมหาเถรสมาคม มีการกระจายอำนาจไปยังส่วนภูมิภาคโดยเฉพาะในระดับจังหวัดจัดให้มีรูปแบบระบบ วิธีการสื่ออุปกรณ์ในการเผยแผ่ที่เหมาะสม มีประสิทธิภาพและประสิทธิผล และเป็นไปในทิศทางเดียวกันพัฒนางานด้านอื่น ๆ ตามภารกิจเพี่อให้วัดเป็นศูนย์กลางการพัฒนาด้านจิตใจและการปฏิบัติกิจกรรมต่าง ๆ ของชุมชน โดยแก้ปัญหาความขาดแคลน และเสริมสร้างความพร้อมด้านความรู้ความสามารถ ให้แก่ พระสังฆาธิการและพระนักเผยแผ่ ซึ่งเป็นกลไกที่สำคัญในกระบวนการดำเนินงานจะทำให้เกิดประสิทธิภาพและประสิทธิผล สืบทอดอายุพระพุทธศาลนาให้เจริญรุ่งเรืองต่อไป 2. รูปแบบสถาบันส่งเสริมและเผยแผ่การพระพุทธศาลนาในประเทศไทย มีนโยบายให้เป็นองค์กรอิสระที่รัฐให้การรับรอง สนับสนุนด้านงบประมาณและการดำเนินงาน อยู่ในการกำกับดูแล เกื้อหนุนของมหาเถรสมาคม สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ และกรมการศาลนา กระทรวงวัฒนธรรม มีความอิสระคล่องตัวในการจัดการบริหารองค์กรภายใน กำหนดเป้าหมายและมาตรฐานไปสู่การปฏิบัติได้ มีหน้าที่รับผิดชอบในการวางแผนงานวิจัยและพัฒนา งานฝึกอบรมและพัฒนา งานเผยแผ่และงานความสัมพันธ์กับชุมชน ดำเนินการฝึกอบรมพระสังฆาธิการ พระนักเผยแผ่ และบุคลากรด้านการเผยแผ่ ครอบคลุมเป้าหมายที่มีอยู่ทั้งสังฆมลฑล มีโครงสร้างประกอบด้วย 8 ส่วนงานคือ (1) สภาสถาบัน (2) สำนักงานอธิการ (3) สำนักงานกองทุนสถาบัน (4) สำนักบริหารกลาง (5) สำนักวิจัยและมาตรฐาน (6) สำนักฝึกอบรมและพัฒนา (7) สำนักวิทยบริการ และ (8) สำนัก ประสานงานและบริการสังคม 3. หลักสูตรสถาบันส่งเสริมและเผยแผ่การพระพุทธศาสนาในประเทศไทย มี 2 หลักสูตร คือ หลักสูตรถวายความรู้แด่พระสังฆาธิการ ระดับเจ้าอาวาส ประกอบด้วยกิจกรรม/หมวดวิชา คือ (1) กิจกรรมการปฏิบัติ กรรมฐานและจิตตภาวนา (2) หมวดวิชาพระธรรมวินัยสำหรับพระสังฆาธิการ (3) หมวดวิชาพื้นฐานทั่วไป (4) หมวดวิชาเฉพาะสาขา (ตามภารกิจ 6 ด้าน) (5) หมวดวิชาเสริม และ (6) การฝึกปฏิบัติและการศึกษาดูงาน และหลักสูตรถวายความรู้แด่พระนักเผยแผ่ และบุคลากรด้านการเผยแผ่ ประกอบด้วย (1) กิจกรรมการปฏิบัติ กรรมฐานและจิตตภาวนา (2) หลักพระธรรมวินัยสำหรับการเผยแผ่ (3) หลักการและภารกิจด้านการเผยแผ่ (4) หมวดวิชาพื้นฐานทั่วไป (5) หมวดวิชาเฉพาะ (6) หมวดวิชาเสริม และ (7) การศึกษาดูงานและการฝึกปฏิบัติจริง ทั้ง 2 หลักสูตรเป็นหลักสูตรหลัก สามารถปรับเนื้อหาและจำนวนชั่วโมงให้เหมาะสมกับผู้เข้ารับการอบรมได้