การศึกษาการเรียนการสอนวิชาศิลปะพื้นบ้านในหลักสูตรศิลปศึกษา ระดับปริญญาตรีในสังกัดทบวงมหาวิทยาลัย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการเรียนการสอนวิชาศิลปะพื้นบ้านในหลักสูตรศิลปศึกษา ระดับปริญญาตรีในสังกัดทบวงมหาวิทยาลัย ในด้านผู้สอน ผู้เรียน วัตถุประสงค์ของการเรียนการสอน เนื้อหารายวิชา วิธีการสอน สื่อการเรียนการสอนและการวัดประเมินผล การดำเนินการวิจัยเป็นการวิจัยเชิงสำรวจ กลุ่มประชากรคือ อาจารย์ผู้สอนวิชาศิลปะพื้นบ้าน 4 คน นักศึกษาศิลปศึกษา 150 คน และนักวิชาการศิลปะพื้นบ้าน 10 คน ในปีการศึกษา 2547 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยคือแบบสอบถามแบบแสดงความคิดเห็นกึ่งมีโครงสร้างและแบบสัมภาษณ์กึ่งมีโครงสร้าง การวิเคราะห์ข้อมูลโดยการคำนวณหาค่า ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัย พบว่า 1) ผู้สอนให้ความคุ้นเคยเป็นกันเองกับผู้เรียนมากที่สุด และมีทักษะในการปฏิบัติงานศิลปะพื้นบ้านน้อยที่สุด 2) ผู้เรียน เห็นความสำคัญให้ความสนใจในการเรียนการสอนวิชาศิลปะพื้นบ้าน และมีความรู้ความเข้าใจในศิลปะพื้นบ้านในท้องกินอื่นๆน้อยที่สุด 3) วัตถุประสงค์ เพื่อให้เกิดความรู้ความเข้าใจ ความตระหนัก เห็นความสำคัญ เกิดความรู้สึก เจตคติ ค่านิยมมากที่สุด และเพื่อให้เกิดทักษะด้านการปฏิบัติน้อยที่สุด 4) เนื้อหา เกี่ยวกับความงามและสุนทรียะทางศิลปะและคุณค่าศิลปะในงานศิลปะพื้นบ้านมากที่สุด และเกี่ยวกับด้านความจำเป็นและความต้องการในด้านการตลาด ธุรกิจการค้าน้อยที่สุด 5) วิธีการสอน ใช้วิธีสอนแบบวิเคราะห์และวิจารณ์ วิธีให้ผู้เรียนไปศึกษาด้วยตนเองมากที่สุด ใช้วิธีสาธิต และการสร้างสถานการณ์จำลองน้อยที่สุด 6) สื่อใช้มากที่สุดคือ ตำราวารสารหนังสือ วัตถุสิ่งของจริงรูปภาพ และใช้นาฏกรรมและการแสดงน้อยที่สุด 7) การวัดประเมินผล ใช้การทำรายงานมากที่สุด และใช้แฟ้มสะสมงาน สังเกตพฤติกรรมในชั้นเรียน และการสัมภาษณ์น้อยที่สุด นอกจากนี้ยังพบว่าปัญหาสำคัญของการเรียนการสอนคือ ขาดความร่วมมือระหว่างสถาบันอุดมศึกษา มีความรู้จำกัดและไม่มีความชัดเจนในเรื่องเพื่อการอนุรักษ์หรือพัฒนา และปัญหาสำคัญสิ่งแวดล้อมทางกายภาพ และสิ่งแวดล้อมทางสังคมคือขาดบรรยากาศในการเรียนวิชาศิลปะพื้นบ้าน ขาดการมีปฏิสัมพันธ์กับชาวบ้านหรือคนในท้องถิ่น