Abstract:
การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการจัดสุนทรียศึกษาสำหรับเด็กปฐมวัย ในโรงเรียนที่ประยุกต์ใช้ แนวคิดทางการศึกษาวอลดอร์ฟ และเรกจิโอ เอมิเลีย โดยการศึกษาการรับรู้เกี่ยวกับสุนทรีศึกษาของผู้บริหารและครู และแนวทางการประยุกต์ใช้สุนทรียศึกษาในชั้นเรียน ด้วยการสังเกตแบบมีส่วนร่วมและไม่มีส่วนร่วมในห้องเรียนที่มีนักเรียนอายุ 4-5 ปี จำนวน 1 ห้องเรียนในแต่ละโรงเรียน ที่เป็นกรณีศึกษา และการสัมภาษณ์แบบปลายเปิดกับผู้บริหารและครู แหล่งข้อมูลได้จากเอกสารที่เกี่ยวข้อง จากการสังเกตการจัดสิ่งแวดล้อมชั้นเรียนและจากการสัมภาษณ์อย่างเป็นทางการและไม่เป็นทางการกับผู้บริหาร ครูประจำชั้น และครูศิลปะ ผลการวิจัยพบว่าผู้บริหารและครูของทั้งสองโรงเรียน มีการรับรู้เกี่ยวกับสนุทรียศึกษาแตกต่างกันในส่วนของการบรรยายให้ภาพเกี่ยวกับสุนทรียศึกษา แต่สิ่งสำคัญที่ทำให้การจัดสุนทรียศึกษาของทั้งสองโรงเรียนมีความแตกต่างกันคือ ภาพลักษณ์เกี่ยวกับเด็กในฐานะมนุษย์ผู้มีมิติทางจิตวิญญาณ อันมีฐานมาจากมนุษย์ปรัชญาและแนวคิดทางการศึกษาของ Steiner และภาพลักษณ์เกี่ยวกับเด็กในฐานะมนุษย์ผู้มีมิติทางสติปัญญาและสังคม อันมีฐานมาจากทางแนวคิดประสบการณ์นิยมของ Dewey และแนวคิดปฏิรังสรรค์นิยมของ Vygotsky ซึ่งนำไปสู่ความแตกต่างทางด้านเป้าหมายของศิลปะหรือสุนทรีศึกษาที่มีความสัมพันธ์กับทฤษฎีศิลปะที่แตกต่างกัน
การจัดสุนทรียศึกษาสำหรับเด็กปฐมวัย ในโรงเรียนที่ประยุกต์ใช้แนวคิดทางการศึกษา วอลดร์ฟ ให้ความสำคัญแก่จิตสำนึกและธรรมชาติของเด็ก ส่งเสริมประสบการณ์สุนทรียะให้แก่เด็ก ผ่านกระบวนการสร้างภาพในใจ ด้วยกิจกรรมศิลปะที่เลียนแบบความงามในธรรมชาติของความเป็นมนุษย์ จัดสิ่งแวดล้อมที่เป็นธรรมชาติ เน้นบรรยากาศที่สงบ ใช้สื่อที่เป็นวัสดุธรรมชาติ ครูมีบทบาทในการเป็นผู้นำกิจกรรม เป็นแบบอย่างของมนุษย์งดงาม และเป็นผู้ปกป้องเด็กจากสิ่งที่ทำลายธรรมชาติของเด็ก การจัดสุนทรียศึกษาสำหรับเด็กปฐมวัย ในโรงเรียนที่ประยุกต์ใช้แนวคิดทางการศึกษาเรกจิโอ เอมิเลียนให้ความสำคัญกับการส่งเสริมประสบการณ์สุนทรียะให้แก่เด็กผ่านกระบวนการสร้างงานศิลปะ และผลงานศิลปะของเด็ก ที่สื่อสารความคิด ความรู้สึกของเด็กต่อผู้ชม ครูจัดสิ่งแวดล้อมที่กระตุ้นความคิดของเด็กด้วยการจัดแสดงผลงานศิลปะของเด็ก และจัดสื่อการสอนที่หลากหลาย ครูมีบทบาทในการสนทนาซักถามเด็กเป็นผู้เรียนผู้ร่วมกับเด็ก ผู้อำนวยความสะดวกในการทำงานศิลปะของเด็ก และสะสมผลงานศิลปะของเด็ก