Abstract:
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาความต้องการและปัญหาในการจัดการศึกษาตลอดชีวิตในสวนสัตว์สมัยใหม่ และ 2) นำเสนอแนวทางการจัดการศึกษาตลอดชีวิตในสวนสัตว์สมัยใหม่ กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ คือ ผู้เที่ยวชมสวนสัตว์ โดยการสุ่มตัวอย่างแบบบังเอิญ ผู้บริหาร และบุคลากรฝ่ายการศึกษาของสวนสัตว์ 5 แห่ง (สวนสัตว์ดุสิต สวนสัตว์เปิดเขาเขียว สวนสัตว์เชียงใหม่ สวนสัตว์นครราชสีมา และสวนสัตว์สงขลา) โดยการสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง เครื่องมือในการวิจัย ได้แก่ แบบสอบถามและแบบสัมภาษณ์ความต้องการและปัญหาในการจัดการศึกษาตลอดชีวิตในสวนสัตว์สมัยใหม่ นำผลการวิเคราะห์ข้อมูลทั้ง 2 ส่วน มาใช้ในการสนทนากลุ่มโดยผู้ทรงคุณวุฒิด้านการศึกษาจากสวนสัตว์เพื่อให้ได้แนวทางการจัดการศึกษาตลอดชีวิตในสวนสัตว์สมัยใหม่ ผลการวิจัยพบว่า 1) ความต้องการและปัญหาในการศึกษาตลอดชีวิตในสวนสัตว์สมัยใหม่ คือ ต้องการเพิ่มและพัฒนาศักยภาพของบุคลากร ต้องการสื่อที่มีความหลากหลายขึ้น ต้องการกิจกรรมที่ส่งเสริมการอนุรักษ์เพิ่มขึ้น และต้องการงบประมาณเพิ่มขึ้น และ 2) แนวทางการจัดการศึกษาตลอดชีวิตในสวนสัตว์สมัยใหม่ คือ ควรมีนโยบายด้านการศึกษาที่ต่อเนื่องและมีหน่วยงานที่รับผิดชอบเฉพาะ ควรเพิ่มจำนวนและศักยภาพพัฒนาบุคลากร ปรับปรุงสื่อให้มีความถูกต้อง หลากหลาย และเน้นด้านการอนุรักษ์ เพิ่มกิจกรรมทั้งการศึกษานอกระบบ ในระบบ และตามอัธยาศัย ที่สร้างจิตสำนึกในการอนุรักษ์ รวมทั้งเพิ่มสิ่งอำนวยความสะดวกในการเรียนรู้ นอกจากนี้ควรเปิดโอกาสให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องได้ร่วมปรับปรุงแนวทางการจัดการศึกษาตลอดชีวิตในสวนสัตว์สมัยใหม่ให้มีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น
