การพัฒนากลยุทธ์การจัดการหลักสูตรบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต ในประเทศไทย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสภาพการจัดการหลักสูตรบริหารธุรกิจมหาบัณฑิต ในประเทศไทยวิเคราะห์ค่าใช้จ่ายของนักศึกษาบริหารธุรกิจมหาบัณฑิตในประเทศไทย และพัฒนากลยุทธ์การจัดการหลักสูตรบริหารธุรกิจมหาบัณฑิตในประเทศไทย การเก็บรวบรวมข้อมูลงานวิจัยใช้ แบบสอบถาม การสัมภาษณ์ กลุ่มตัวอย่างในการวิจัยคือ นักศึกษา M.B.A. มหาบัณฑิต M.B.A. อาจารย์ผู้สอน M.B.A. ผู้บริหารหลักสูตร M.B.A. และผู้บริหารองค์กรธุรกิจ ในเขตกรุงเทพมหานคร โดยการสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง ได้ส่งแบบสอบถามและแบบส้มภาษณ์รวมทั้งลิ้น 1,397 ฉบับได้รับแบบสอบนามและแบบสัมภาษณ์คืนและตรวจสอบความสมบูรณ์รวมทั้งลิ้น 728 ฉบับ ดำเนินการจัดกลุ่มสนทนา สำหรับกลุ่มมหาบัณฑิตและกลุ่มผู้บริหาร องศ์กรธุรกิจเพื่อการวิเคราะห์ความคิดเห็นอย่างลงลึก วิเคราะห์สภาพแวดล้อม (SWOT Analysis) วิเคราะห์กลยุทธ์การจัดการหลักสูตร M.B.A. ที่ใช้ไนปัจจุบัน และตรวจสอบโดยวิธีของผู้ทรงคุณวุฒิ (Connoisseurship) พัฒนาจนเป็นกลยุทธ์การจัดการหลักสูตร M.B.A. ผลการวิจัยพบว่า สภาพการจัดการหลักสูตร M.B.A. ของมหาวิทยาลัยของรัฐมีความพร้อมทั้งคณาจารย์อาคารสถานที่ และงบประมาณ มีความได้เปรียบทางต้นทุน มีจำนวนนักศึกษาไม่ลดลง ภาพพจน์ของมหาวิทยาลัยและหลักสูตรค่อนข้างดี แต่คณาจารย์ผู้สอนขาดประสบการณ์ด้านธุรกิจโดยตรง และใช้หนังสือตำรา กรณีศึกษาจากต่างประเทศเป็นหลัก ส่วนสภาพการจัดการหลักสูตร M.B.A. ของมหาวิทยาลัยของเอกชนมีต้นทุนต่อหน่วยที่ค่อนข้าง สูงขึ้น เพราะมีจำนวนนักศึกษาลดน้อยลงและขาดคณาจารย์ประจำ มีการใช้กลยุทธ์ภารตลาดมากขึ้น มีการโมษณาและประชาสัมพันธ์ ส่วนค่าใช้จ่ายรวมเฉลี่ยเพื่อการศึกษาตลอดหลักสูตรของนักศึกษาหลักสูตร M.B.A. ของมหาวิทยาลัยของรัฐเท่ากับ 326,326 บาท และมหาวิทยาลัยของเอกชนเท่ากับ 398,972 บาท กลยุทธ์การจัดการหลักสูตร M.B.A. ในประเทศไทยโดยทั่วไปควรจะใช้กลยุทธ์ระดับองค์กรแบบรักษาเสถียรภาพ กลยุทธ์ระดับการแข่งขันควรพยายามเพิ่มจำนวนนักศึกษามากขึ้นและมีการใช้อาคาร สถานที่ สิ่งอำนวยความสะดวกร่วมกันอย่างเต็มที่เพื่อให้ต้นทุนต่อหน่วยตํ่า ควรเน้นสร้างภาพพจน์ของหลักสูตรเพื่อให้เกิดความแตกต่างควรจะมุ่งเน้นเฉพาะกลุ่มเป้าหมายที่มีที่ทำงานหรือที่พักใกล้สถาบันการศึกษา กลยุทธ์ระดับหน้าที่ควรใช้กลยุทธ์การตลาดเชิงรุก ควรเพิ่มรายได้อื่นๆ เช่น จัดสัมมนาทางวิชาการ การฝึกอบรม ที่ปรึกษาทางธุรกิจ ควรเชิญผู้เชี่ยวชาญทางธุรกิจมาร่วมสอนมากขึ้น ควรร่วมกันพัฒนากรณีศึกษาของไทยเพื่อใช้ในการเรียนการสอนให้มากขึ้น ควรมีการวิจัยและพัฒนาหลักสูตร M.B.A. อย่างจริงจังและต่อเนื่อง สำหรับกลยุทธ์โดยเฉพาะของมหาวิทยาลัยของรัฐ ควรพัฒนาคณาจารย์ประจำ และเน้นคุณภาพของมหาบัณฑิต ส่วนกลยุทธ์โดยเฉพาะของมหาวิทยาลัยของเอกชนควรเน้นการตลาดเชิงรุกทั้งระดับมหาวิทยาลัยและหลักสูตร ใช้กลยุทธ์สถานที่ตั้งเป็นหลัก เน้นการให้บริการของเจ้าหน้าที่แก่นักศึกษา เพิ่มและพัฒนาคณาจารย์ประจำ ข้อเสนอแนะจากงานวิจัยควรจะมีการร่วมมือกันระหว่างหลักสูตร M.B.A. และองค์กรธุรกิจให้มากยิ่งขึ้น ควรจะมีการร่วมมือกันระหว่างหลักสูตร M.B.A. ของมหาวิทยาลัยต่างๆ ในประเทศไทยและต่างประเทศ