Abstract:
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สำรวจสภาพทั่วไป และ ปัญหาในการจัดการเรียนการสอนสังคีตนิยม 2) นำเสนอแนวทางในการพัฒนาการเรียนการสอนสังคีตนิยมระดับอุดมศึกษา วิธีดำเนินการวิจัยเป็นการวิจัยแบบสำรวจ และวิเคราะห์เนื้อหา ประชากรและกลุ่มตัวอย่างที่ใช้ในการวิจัยคือสถาบันระดับอุดมศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษาที่มีการจัดการเรียนการสอนวิชาสังคีตนิยมจำนวน 21 สถาบัน และผู้เชี่ยวชาญทางด้านสังคีตนิยม ดนตรีศึกษา และสุนทรียศาสตร์ จำนวน 3 ท่าน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยได้แก่ แบบสอบถาม แบบสัมภาษณ์ และแบบวิเคราะห์เนื้อหา วิเคราะห์ข้อมูล โดยหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพในการจัดการเรียนการสอนสังคีตนิยมระดับอุดมศึกษาในสถาบันต่างๆ มีความแตกต่างในด้านสาระการเรียนไม่มากนัก ด้านกระบวนการสอนเน้นการบรรยายประกอบการฟังเพลงตามเนื้อหาที่สอน ด้านคุณภาพของสื่อการเรียนการสอนอยู่ในระดับปานกลางตำรารักษาไทยมีไม่เพียงพอ ไม่มีการวัดผลประเมินผลด้านสุนทรียภาพที่ชัดเจน เวลาเรียนไม่เพียงพอ 2) แนวทางในการพัฒนาการเรียนการสอนสังคีตนิยมระดับอุดมศึกษานำเสนอ 5 เรื่อง ซึ่งแต่ละเรื่องได้เสนอสาระสำคัญ ประกอบด้วย 2.1) วัตถุประสงค์ คือ ควรกำหนดให้สุนทรียภาพเป็นเป้าหมายสำคัญและควรให้ผู้เรียนได้มีประสบการณ์ทางดนตรีให้มากที่สุด 2.2) เนื้อหาสาระ คือ ควรให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ทั้งดนตรีตะวันตก และดนตรีที่ไม่ใช่ตะวันตก ในเรื่ององค์ประกอบดนตรี ประวัติศาสตร์ บทประพันธ์ ความสัมพันธ์ของดนตรีกับมนุษย์ และหนทางสู่ความซาบซึ้งในดนตรี 2.3) กระบวนการเรียนการสอน คือ เน้นที่การฟังทั้งเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ และควรให้ผู้เรียนได้มีประสบการณ์ในการฟังดนตรีที่แสดงจริง 2.4) สื่อการสอนดนตรี คือใช้สื่อดนตรีให้มากที่สุดมีคุณภาพเสียงที่ดีระบบที่สมบูรณ์และใช้สื่อวีดีทัศน์จากเว็บไซต์ Youtube ประกอบการบรรยาย ครูผู้สอนควรพัฒนาทักษะการใช้ E-learning เพื่อเป็นแหล่งการเรียนรู้เพิ่มเติมสำหรับผู้เรียน 2.5) การวัดและประเมินผลควรวัดทั้งความรู้ ทักษะการฟัง และเจตคติที่มีต่อดนตรีซึ่งประเมินด้วยการแสดงออกความรู้สึกผ่านทางภาษา