กลยุทธ์การบริหารวิชาการของสถานศึกษาอาชีวศึกษา ตามแนวคิดแรงงานที่มีนวัตกรรมในเขตพื้นที่ระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 1) เพื่อศึกษากรอบแนวคิดการบริหารวิชาการของสถานศึกษาอาชีวศึกษา และแรงงานที่มีนวัตกรรมในเขตพื้นที่ระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก 2) เพื่อศึกษาสภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ของการบริหารวิชาการของสถานศึกษาอาชีวศึกษา ตามแนวคิดแรงงานที่มีนวัตกรรมในเขตพื้นที่ระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก และ 3) เพื่อพัฒนากลยุทธ์การบริหารวิชาการของสถานศึกษาอาชีวศึกษาตามแนวคิดแรงงานที่มีนวัตกรรมในเขตพื้นที่ระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก โดยเป็นการวิจัยแบบผสมวิธีพหุระยะ (Multiphase Mixed Method Research) ที่ใช้วิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลเชิงคุณภาพและเชิงปริมาณ ผู้ให้ข้อมูลแบ่งออกเป็น ผู้อำนวยการสถานศึกษา รองผู้อำนวยการฝ่ายวิชาการ รองผู้อำนวยการฝ่ายกิจการ และครูผู้สอนในสาขาวิชา รวมจำนวน 104 คน ในสถานศึกษาอาชีวศึกษาของรัฐและเอกชนใน 3 จังหวัด จังหวัดชลบุรี ระยอง และ ฉะเชิงเทรา รวมจำนวน 25 แห่ง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยมี แบบประเมินกรอบแนวคิด แบบสอบถาม และแบบประเมินร่างกลยุทธ์ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูลคือ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าดัชนี PNImodified และการวิเคราะห์เนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า 1) กรอบแนวคิดการบริหารวิชาการ ประกอบด้วย 3 ด้านคือ การพัฒนาหลักสูตร การจัดการเรียนการสอน และการวัดผลประเมินผลตามสภาพจริง กรอบแนวคิดคุณลักษณะแรงงานที่มีนวัตกรรมในเขตพื้นที่ระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก ใช้กรอบแนวคิดคุณลักษณะแรงงานที่มีนวัตกรรม ซึ่งประกอบด้วย 9 คุณลักษณะ ได้แก่ 1) กล้ารับความเสี่ยง จากการดำเนินการที่ได้พิจารณาอย่างรอบคอบ 2) เชื่อมั่นในตนเอง และแสดงออกถึงศักยภาพของตัวเอง 3) สามารถแก้ไขปัญหาด้วยตนเอง และไม่กลัวปัญหาที่ซับซ้อน 4) มีแรงกระตุ้นในการทำงานจากภายใน และสามารถจูงใจหรือชักนำผู้อื่นให้เกิดการทำงานร่วมกันได้ 5) สามารถวิเคราะห์ตนเองได้ว่าไม่รู้อะไร ใฝ่รู้ และเสาะแสวงหาความรู้ใหม่ๆ ตลอดชีวิต 6) อดทน มุ่งมั่น และพากเพียรในการทำงาน 7) มีจินตนาการและคิดสร้างสรรค์ 8) สามารถควบคุมอารมณ์ และมีทัศนคติที่ดีต่ออาชีพ 9) มีภาวะผู้นำในการทำงานและสามารถเป็นผู้นำทีมได้ และกรอบแนวคิดอุตสาหกรรมเป้าหมาย ประกอบด้วย 10 อุตสาหกรรมดังนี้ 1) ยานยนต์สมัยใหม่ 2) อิเล็กทรอนิกส์อัจฉริยะ 3) การท่องเที่ยวกลุ่มรายได้ดีและการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ 4) การเกษตรและเทคโนโลยีชีวภาพ 5)แปรรูปอาหาร 6) หุ่นยนต์ 7) การบินและโลจิสติกส์ 8) พาณิชยนาวี 9) เชื้อเพลิงชีวภาพและเคมีชีวภาพ และ 10) ดิจิทัล 2) สภาพปัจจุบันของการบริหารวิชาการของอาชีวศึกษา ในภาพรวมมีค่าเฉลี่ยในการบริหารวิชาการอยู่ในระดับมาก ด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงที่สุดคือ ด้านการวัดผลประเมินผลตามสภาพจริง ส่วนสภาพที่พึงประสงค์ในภาพรวมมีค่าเฉลี่ยในการบริหารวิชาการอยู่ในระดับมากที่สุด ด้านที่มีค่าเฉลี่ยสูงที่สุดคือ ด้านการวัดผลประเมินผลตามสภาพจริง 3) ในภาพรวม จุดแข็งคือการจัดการเรียนการสอน และ การวัดผลประเมินผลตามสภาพจริง จุดอ่อนคือ การพัฒนาหลักสูตร โอกาสคือ ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี ภาวะคุกคาม คือ การเมืองและนโยบายของรัฐ สภาพเศรษฐกิจ และสภาพสังคม ในส่วนคุณลักษณะแรงงานที่มีนวัตกรรม จุดแข็งของด้านการจัดการเรียนการสอนและด้านการวัดผลประเมินผลตามสภาพจริง คือ คุณลักษณะมีภาวะผู้นำในการทำงานและสามารถเป็นผู้นำทีมได้ ส่วนด้านการพัฒนาหลักสูตรและด้านการจัดการเรียนการสอน จุดอ่อนที่เหมือนกันคือ คุณลักษณะสามารถแก้ไขปัญหาด้วยตนเองและไม่กลัวปัญหาที่ซับซ้อน ในด้านการวัดผลประเมินผลตามสภาพจริง จุดอ่อนมากที่สุดคือ คุณลักษณะกล้ารับความเสี่ยงจากการดำเนินการที่ได้พิจารณาอย่างรอบคอบ 4) กลยุทธ์การบริหารวิชาการของสถานศึกษาอาชีวศึกษาตามแนวคิดแรงงานที่มีนวัตกรรมในเขตพื้นที่ระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก ประกอบด้วยกลยุทธ์ของอุตสาหกรรมเป้าหมายทั้ง 10 อุตสาหกรรม โดยมีกลยุทธ์ในด้านการพัฒนาหลักสูตร ใน 7 อุตสาหกรรมเป้าหมาย โดยคุณลักษณะแรงงานที่มีนวัตกรรมที่ต้องมุ่งเน้นในการพัฒนาหลักสูตร ได้แก่ คุณลักษณะความสามารถแก้ไขปัญหาด้วยตนเองและไม่กลัวปัญหาที่ซับซ้อน และ คุณลักษณะความสามารถวิเคราะห์ตนเองได้ว่าไม่รู้อะไร ใฝ่รู้และเสาะแสวงหาความรู้ใหม่ๆตลอดชีวิต และกลยุทธ์ด้านการจัดการเรียนการสอน ใน 9 อุตสาหกรรมเป้าหมาย โดยคุณลักษณะแรงงานที่มีนวัตกรรมที่ต้องมุ่งเน้นในการจัดการเรียนการสอน ได้แก่ คุณลักษณะการมีจินตนาการและคิดสร้างสรรค์ และกลยุทธ์ด้านการวัดผลประเมินผลตามสภาพจริง ใน 9 อุตสาหกรรมเป้าหมาย โดยคุณลักษณะแรงงานที่มีนวัตกรรมที่ต้องมุ่งเน้นในการวัดผลประเมินผลตามสภาพจริง ได้แก่ คุณลักษณะการมีแรงกระตุ้นในการทำงานจากภายในและสามารถจูงใจหรือชักนำผู้อื่นให้เกิดการทำงานร่วมกันได้ คุณลักษณะความอดทน มุ่งมั่น และพากเพียรในการทำงาน และ คุณลักษณะการมีจินตนาการและคิดสร้างสรรค์