Abstract:
ศึกษาการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นและเทคโนโลยีพื้นบ้าน ในการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ช่วงชั้นที่ 3 ของครูมัธยมศึกษาในเขตภาคเหนือตอนล่าง เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามเรื่อง การศึกษาการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นและเทคโนโลยีพื้นบ้าน ในการเรียนการสอนกลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ช่วงชั้นที่ 3 ของครูมัธยมศึกษาในเขตภาคเหนือตอนล่าง กับตัวอย่างประชากรครูวิทยาศาสตร์ ช่วงชั้นที่ 3 จำนวน 208 คน และสังเกตการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์ที่ใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่น และเทคโนโลยีพื้นบ้านกับครูวิทยาศาสตร์ 5 คนๆ ละ 2 ครั้ง วิเคราะห์ข้อมูลโดยการหาค่าความถี่และค่าร้อยละ ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. ภูมิปัญญาท้องถิ่นและเทคโนโลยีพื้นบ้านที่ครูวิทยาศาสตร์นำมาใช้ในการเรียนการสอนมากที่สุด 3 อันดับแรก ใน 10 ด้าน คือ 1) ด้านการแพทย์แผนไทย เรื่องยาสมุนไพรเพื่อการรักษาโรค (60.58%) 2) ด้านการทำกสิกรรม เรื่องการปลูกพืชสมุนไพร และ 3) ด้านเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มผลผลิตทางเกษตรกรรม เรื่องการทำปุ๋ยอินทรีย์ (60.10%) ทั้งนี้ด้านการจัดการทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม มีการนำมาใช้น้อยที่สุด 2. วัตถุประสงค์ของการใช้ภูมิปัญญาท้องถิ่นและเทคโนโลยีพื้นบ้าน ในการเรียนการสอนวิทยาศาสตร์เพื่อ 1) ให้นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจในภูมิปัญญาท้องถิ่นและเทคโนโลยีพื้นบ้านที่เกี่ยวกับเนื้อหาวิทยาศาสตร์ 2) ให้นักเรียนเกิดความรู้สึกรักภาคภูมิใจในชุมชนที่นักเรียนอาศัยอยู่ และ 3) ให้นักเรียนนำความรู้ไปปฏิบัติจริงในชีวิตประจำวัน 3. ลักษณะการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนของครูวิทยาศาสตร์ ที่มีการนำภูมิปัญญาท้องถิ่นและเทคโนโลยีพื้นบ้านมาใช้เป็นดังนี้ 1) ยอกตัวอย่างภูมิปัญญาท้องถิ่นและเทคโนโลยีพื้นบ้านประกอบการบรรยาย 2) ให้นักเรียนปฏิบัติทดลองตามภูมิปัญญาท้องถิ่นและเทคโนโลยีพื้นบ้านโดยตรง และ 3) ใช้ผลผลิตจากภูมิปัญญาท้องถิ่นและเทคโนโลยีพื้นบ้านเป็นสื่อประกอบการเรียนการสอน
