Abstract:
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ 3 ประการ 1) เพื่อศึกษาความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของสมรรถนะวิจัยผ่านการรู้วิทยาศาสตร์ของครูและนักเรียนจากการศึกษาเอกสารและผู้เชี่ยวชาญ 2) เพื่อศึกษาผลการใช้กระบวนการพัฒนาครู ในการส่งเสริมการรู้วิทยาศาสตร์ของนักเรียนในชั้นเรียนตามแนวทางการสร้างสมรรถนะวิจัย และ 3) เพื่อพัฒนาโมเดลเชิงสาเหตุของสมรรถนะวิจัยผ่านการรู้วิทยาศาสตร์ของครูและนักเรียน และตรวจสอบโมเดลกับข้อมูลเชิงประจักษ์ การศึกษาแบ่งเป็น 3 ระยะ ระยะที่ 1 ตัวอย่างเป็นผู้เชี่ยวชาญจำนวน 8 คน ใช้การสัมภาษณ์ ระยะที่ 2 และ 3 ตัวอย่าง คือ ครูจำนวน 8 คน และนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 และ 3 จำนวน 639 คน ได้มาจากการเลือกแบบเฉพาะเจาะจง เครื่องมือวิจัยเป็นชุดกิจกรรมส่งเสริมการรู้วิทยาศาสตร์ แบบวัดการรู้วิทยาศาสตร์ และแบบวัดสมรรถนะวิจัยของครูและนักเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลใช้ การวิเคราะห์ด้วยสถิติบรรยาย การทดสอบที การวิเคราะห์ความแปรปรวนร่วมตัวแปร พหุนาม การวิเคราะห์โมเดลสมการโครงสร้าง และการวิเคราะห์เนื้อหา ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1) โมเดลความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของสมรรถนะวิจัยผ่านการรู้วิทยาศาสตร์ของครูและนักเรียนจากการศึกษาเอกสารและสัมภาษณ์ผู้เชี่ยวชาญ พบว่า ด้านวิธีสอนและด้านการใช้ ICT ส่งผลต่อการรู้วิทยาศาสตร์ของนักเรียน ตัวแปรการรู้วิทยาศาสตร์ของนักเรียนส่งผลต่อตัวแปรสมรรถนะวิจัยของนักเรียน ตัวแปรรู้วิทยาศาสตร์ของครูส่งผล ต่อตัวแปรการรู้วิทยาศาสตร์ของนักเรียน และตัวแปรรู้วิทยาศาสตร์ของครูส่งผลต่อตัวแปรสมรรถนะวิจัยของครู 2) ผลการใช้กระบวนการพัฒนาครูในการส่งเสริมการรู้วิทยาศาสตร์ของนักเรียนโดยการใช้ปัญหาเป็นฐานที่ใช้ร่วมกับแนวทางการสร้างสมรรถนะวิจัย 4 ขั้นตอน ประกอบด้วย ขั้นประเมินขีดความสามารถ ขั้นกำหนดกลยุทธ์และแผน ขั้นปฏิบัติ และขั้นติดตามและประเมินผล พบว่า คะแนนการรู้วิทยาศาสตร์และสมรรถนะวิจัยหลังการทดลองของ ครูกลุ่มทดลองที่ 1 และกลุ่มทดลองที่ 2 ที่มีการควบคุมตัวแปรคะแนนก่อนการทดลองแตกต่างอย่างไม่มีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 นักเรียนกลุ่มทดลองที่ได้รับการสอนโดยครูวิทยาศาสตร์และสังคมศึกษา มีคะแนนการรู้วิทยาศาสตร์ หลังการทดลองสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 คะแนนสมรรถนะวิจัยของนักเรียนกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมไม่แตกต่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 เมื่อมีการควบคุมตัวแปรคะแนนก่อนการทดลอง 3) โมเดลความสัมพันธ์เชิงสาเหตุของสมรรถนะวิจัยผ่านการรู้วิทยาศาสตร์ของนักเรียนมีความสอดคล้องกับข้อมูลเชิงประจักษ์ (X² = 10.41, df = 11, p = 0.494, GFI = 0.998, AGFI = 0.994, RMR = 0.002, RMSEA = 0.000)
