แนวทางพัฒนาการบริหารวิชาการโรงเรียนระดับประถมศึกษาสังกัดกรุงเทพมหานคร ตามแนวคิดคุณลักษณะความเป็นผู้ประกอบการ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) ศึกษาสภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ในการบริหารวิชาการโรงเรียนระดับประถมศึกษาสังกัดกรุงเทพมหานครตามแนวคิดคุณลักษณะความเป็นผู้ประกอบการ 2) นำเสนอแนวทางพัฒนาการบริหารวิชาการโรงเรียนระดับประถมศึกษาสังกัดกรุงเทพมหานครตามแนวคิดคุณลักษณะความเป็นผู้ประกอบการ ใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงบรรยาย (Descriptive) กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ โรงเรียนประถมศึกษาสังกัดกรุงเทพมหานคร จำนวน 209 โรงเรียน ผู้ให้ข้อมูล คือ ผู้อำนวยการโรงเรียน รองผู้อำนวยการฝ่ายวิชาการ ครูหัวหน้ากลุ่มสาระ ตัวแทนนักเรียนประถมศึกษาปีที่ 6 รวมทั้งสิ้น 836 คน เครื่องมือมี 2 ชุด คือ แบบสอบถามสภาพปัจจุบันและสภาพที่พึงประสงค์ในการบริหารวิชาการโรงเรียนระดับประถมศึกษาสังกัดกรุงเทพมหานครตามแนวคิดคุณลักษณะความเป็นผู้ประกอบการ และแบบประเมินความเหมาะสมและความเป็นไปได้ของร่างแนวทาง สถิติที่ใช้ คือ การแจกแจงความถี่ ค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ยเลขคณิต ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน การวิเคราะห์ความต้องการจำเป็น ฐานนิยม และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา ผลการวิจัยพบว่า 1) สภาพปัจจุบันการบริหารวิชาการโรงเรียนโดยภาพรวม อยู่ในระดับมาก (ค่าเฉลี่ย = 4.126) เมื่อพิจารณาตามขอบข่ายงานวิชาการ พบว่า การพัฒนาหลักสูตรสถานศึกษา มีค่าเฉลี่ยสูงสุด (ค่าเฉลี่ย = 4.165) และการจัดการเรียนการสอน มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด (ค่าเฉลี่ย = 4.108) ด้านคุณลักษณะความเป็นผู้ประกอบการ การมีคุณธรรมและความน่าเชื่อถือ มีค่าเฉลี่ยสูงสุด (ค่าเฉลี่ย = 4.295) และมีความกล้าเสี่ยง มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด (ค่าเฉลี่ย = 3.777) สภาพที่พึงประสงค์อยู่ในระดับมากที่สุด (ค่าเฉลี่ย = 4.705) เมื่อพิจารณาตามขอบข่ายงานวิชาการ การจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตร มีค่าเฉลี่ยสูงสุด (ค่าเฉลี่ย = 4.716) และการวัดและประเมินผล มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด (ค่าเฉลี่ย = 4.700) ด้านคุณลักษณะความเป็นผู้ประกอบการ มีระดับการปฏิบัติเช่นเดียวกับสภาพปัจจุบัน คือ การมีคุณธรรมและความน่าเชื่อถือ มีค่าเฉลี่ยสูงสุด (ค่าเฉลี่ย = 4.779) และมีความกล้าเสี่ยง มีค่าเฉลี่ยต่ำสุด (ค่าเฉลี่ย =4.510) ลำดับความต้องการจำเป็นสูงสุด เพื่อการพัฒนาการบริหารวิชาการ คือ การจัดการเรียนการสอน (PNImodified = 0.145) และคุณลักษณะความเป็นผู้ประกอบการ คือ ด้านความกล้าเสี่ยง (PNImodified = 0.194) 2) แนวทางพัฒนาการบริหารวิชาการโรงเรียนระดับประถมศึกษาสังกัดกรุงเทพมหานครเพื่อส่งเสริมคุณลักษณะความเป็นผู้ประกอบการของผู้เรียน ประกอบด้วย 5 แนวทาง ดังนี้ 1) ปรับเปลี่ยนการจัดการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาผู้เรียนให้มีความกล้าเสี่ยง มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ มีจินตนาการและคิดเชิงนวัตกรรม โดยการทำโครงงานสตาร์ทอัพ (Startup) บูรณาการระหว่างรายวิชาต่าง ๆ และการลงมือปฏิบัติจริงของผู้เรียน 2) พัฒนาสื่อและแหล่งเรียนรู้ที่ส่งเสริมให้ผู้เรียน มีความกล้าเสี่ยง และมีความเชื่อมั่นในตนเอง โดยการจัดมุมการเรียนรู้รูปแบบใหม่ และการจัดทำพื้นที่นักประดิษฐ์ (Makerspace) 3) ปรับปรุงการวัดและประเมินผลการเรียนรู้ ด้านการมีความกล้าเสี่ยง และความอดทนและความมั่นคงในอารมณ์ของผู้เรียน โดยการจัดทำตัวชี้วัดพฤติกรรมบ่งชี้ของผู้เรียน 4) พลิกโฉมการจัดกิจกรรมเสริมหลักสูตรที่มุ่งพัฒนาผู้เรียนให้มีความกล้าเสี่ยง และมีความเชื่อมั่นในตนเอง โดยการจัดกิจกรรมด้วยตนเองของผู้เรียน ที่เน้นการส่งเสริมอาชีพตามบริบทของชุมชนและสามารถทำให้ผู้ร่วมกิจกรรมนำประสบการณ์ไปต่อยอดประกอบอาชีพ 5) พัฒนาหลักสูตรสถานศึกษาที่ส่งเสริมให้ผู้เรียนมีความกล้าเสี่ยง และมีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ มีจินตนาการและคิดเชิงนวัตกรรม โดยการกำหนดจุดมุ่งหมายของหลักสูตร และเนื้อหาสาระการเรียนรู้ในรายวิชา