การพัฒนาและตรวจสอบแบบวัดพฤติกรรมการกลั่นแกล้งรังแกสำหรับนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย : การประยุกต์ใช้การวิเคราะห์ตามทฤษฎีการตอบสนองข้อสอบ และ การวิเคราะห์กลุ่มแฝง

Abstract

การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาและตรวจสอบคุณภาพของแบบวัดพฤติกรรมการกลั่นแกล้งรังแกในนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย และ 2) วิเคราะห์กลุ่มแฝงของการกลั่นแกล้งรังแกในนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลายสำหรับกำหนดจุดตัดของคุณลักษณะพฤติกรรมการกลั่นแกล้งรังแก โดยทดสอบกับตัวอย่างจำนวน 834 คนซึ่งได้มาโดยการสุ่มแบบสองขั้นตอน (two-stage random sampling) ผลการวิจัยสรุปได้ดังนี้ 1. ผลการพัฒนาและตรวจสอบคุณภาพของแบบวัดพฤติกรรมการกลั่นแกล้งรังแก 1.1 แบบวัดพฤติกรรมการกลั่นแกล้งรังแกในนักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาตอนปลาย แบ่งเป็น 4 ตอน ทั้งหมด 113 ข้อ ประกอบด้วย ตอนที่ 1 ข้อมูลเบื้องต้น และทัศนคติเกี่ยวกับการกลั่นแกล้งรังแก จำนวน 23 ข้อ ตอนที่ 2 พฤติกรรมการถูกกลั่นแกล้งรังแก ในฐานะที่นักเรียนเป็นผู้ถูกกลั่นแกล้งรังแก จำนวน 30 ข้อ ตอนที่ 3 พฤติกรรมการกลั่นแกล้งรังแกที่พบเห็น ในฐานะที่นักเรียนเป็นผู้พบเห็นการกลั่นแกล้งรังแก จำนวน 30 ข้อ และ ตอนที่ 4 พฤติกรรมที่กระทำการกลั่นแกล้งรังแก ในฐานะที่นักเรียนเป็นผู้กระทำการกลั่นแกล้งรังแก จำนวน 30 ข้อ 1.2 แบบวัดฉบับนี้ มีค่าความยาก (p) ระหว่าง .080 ถึง .977, (b) ระหว่าง -10.500 ถึง 6.068 มีค่าอำนาจจำแนก (r) ระหว่าง.017 ถึง .700, (a) ระหว่าง 1.036 ถึง 8.811 มีความตรงเชิงเนื้อหา โดยมีค่าดัชนีความสอดคล้องความเห็นของผู้เชี่ยวชาญระหว่าง .4 ถึง 1 ผลการพิจารณา ค่าสัมประสิทธิสหสัมพันธ์ระหว่างแบบวัดพฤติกรรมการกลั่นแกล้งรังแก ในฐานะผู้กลั่นแกล้งรังแก กับ แบบประเมินพฤติกรรมความก้าวร้าว และ แบบวัดพฤติกรรมการกลั่นแกล้งรังแก ในฐานะผู้ถูกกลั่นแกล้งรังแก มีค่าเท่ากับ .353 และ .561 ตามลำดับ โดยมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ.05 และ .01 แสดงว่าแบบวัดพฤติกรรมการกลั่นแกล้งรังแก ในฐานะผู้กลั่นแกล้งรังแก มีความตรงเชิงเกณฑ์สัมพันธ์สำหรับค่าสัมประสิทธิ์ความเที่ยงแบบความสอดคล้องภายในมีค่าระหว่าง .630 ถึง .989 และผลการตรวจสอบความตรงเชิงโครงสร้าง ด้วยการวิเคราะห์องค์ประกอบเชิงสำรวจ ประกอบด้วย 19 องค์ประกอบ คือ ทัศนคติเกี่ยวกับการกลั่นแกล้งรังแก พฤติกรรมการถูกกลั่นแกล้งรังแก พฤติกรรมการกลั่นแกล้งรังแกที่พบเห็น และ พฤติกรรมที่กระทำการกลั่นแกล้งรังแก โดยแต่ละพฤติกรรมจำแนกออกเป็น ประเภทการกลั่นแกล้งรังแก : บนอินเทอร์เน็ต การล่วงละเมิดทางเพศ การกลั่นแกล้งรังแกเกี่ยวกับวัตถุ ด้านร่างกาย ด้านคำพูด และด้านสังคมหรืออารมณ์ (Social or Emotional Bullying) พบว่าตัวแปรที่วัดแต่ละตัวเป็นเอกมิติ และเมื่อพิจารณาร้อยละของความแปรปรวนขององค์ประกอบ พบว่าค่าอยู่ระหว่าง 45.862 ถึง 82.528 2. ผลการวิเคราะห์กลุ่มแฝงของการกลั่นแกล้งรังแกในนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย สำหรับกำหนดจุดตัดของคุณลักษณะพฤติกรรมการกลั่นแกล้งรังแก ทั้งสิ้น 13 กลุ่ม โดยจำแนกออกเป็น กลุ่มผู้ตอบที่มีทัศนคติเกี่ยวกับพฤติกรรมการกลั่นแกล้งรังแก จำนวน 3 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มแฝง 1 คือ กลุ่มผู้รู้สึกเฉย ๆ กับการกลั่นแกล้งรังแก (1.44 %) กลุ่มแฝง 2 คือ กลุ่มผู้ไม่ชอบคนกลั่นแกล้งรังแกผู้อื่น (46.64 %) กลุ่มแฝง 3 คือ กลุ่มผู้เห็นว่าการกลั่นแกล้งรังแกนั้นสมควรแล้วกับคนบางคน (51.92 %) ซึ่งมีจุดตัดระหว่าง กลุ่มแฝง 1 กับ กลุ่มแฝง 2 เท่ากับ 2.000 และจุดตัดระหว่าง กลุ่มแฝง 2 กับ กลุ่มแฝง 3 เท่ากับ -0.149 กลุ่มผู้ตอบที่มีพฤติกรรมการถูกกลั่นแกล้งรังแก ในฐานะที่นักเรียนเป็นผู้ถูกกลั่นแกล้งรังแก จำนวน 4 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มแฝง 1 คือ กลุ่มผู้ถูกกระทำในระดับต่ำโดยไม่สามารถระบุได้ว่าประเภทที่ถูกกระทำเป็นลักษณะใดอย่างเด่นชัด (27.638 %) กลุ่มแฝง 2 คือ กลุ่มผู้ถูกกระทำการกลั่นแกล้งรังแกด้านคำพูด (Verbal Bullying), การล่วงละเมิดทางเพศ (Sexual Bullying) และการกลั่นแกล้งรังแกเกี่ยวกับวัตถุ (Material Bullying) (28.643 %) กลุ่มแฝง 3 คือ กลุ่มผู้ถูกกลั่นแกล้งรังแกบนอินเทอร์เน็ต (Cyber Bullying), ด้านคำพูด (Verbal Bullying) และ ด้านสังคมหรืออารมณ์ (Social or Emotional Bullying) (20.603 %) กลุ่มแฝง 4 คือ กลุ่มผู้ถูกกระทำทุกรูปแบบ (23.116 %) ซึ่งมีจุดตัดระหว่าง กลุ่มแฝง 1 กับ กลุ่มแฝง 2 เท่ากับ 0.200 จุดตัดระหว่าง กลุ่มแฝง 2 กับ กลุ่มแฝง 3 เท่ากับ 0.520 และ จุดตัดระหว่าง กลุ่มแฝง 3 กับ กลุ่มแฝง 4 เท่ากับ 0.920 กลุ่มผู้ตอบที่มีพฤติกรรมการกลั่นแกล้งรังแกที่พบเห็น ในฐานะที่นักเรียนเป็นผู้พบเห็นการกลั่นแกล้งรังแก จำนวน 3 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มแฝง 1 คือ กลุ่มผู้พบเหตุการณ์การกลั่นแกล้งรังแกในระดับต่ำโดยไม่สามารถระบุได้ว่าเป็นการกระทำใดอย่างเด่นชัด (32.907%) กลุ่มแฝง 2 คือ กลุ่มผู้พบเหตุการณ์การกลั่นแกล้งรังแกด้วยวิธีบนอินเทอร์เน็ต (Cyber Bullying) ด้านคำพูด (Verbal Bullying) และ ด้านสังคมหรืออารมณ์ (Social or Emotional Bullying) (37.701 %) กลุ่มแฝง 3 คือ กลุ่มผู้พบเจอเหตุการณ์การกลั่นแกล้งรังแกในทุก ๆ รูปแบบ (29.393 %) ซึ่งมีจุดตัดระหว่าง กลุ่มแฝง 1 กับ กลุ่มแฝง 2 เท่ากับ 0.190 และ จุดตัดระหว่าง กลุ่มแฝง 2 กับ กลุ่มแฝง 3 เท่ากับ 0.875 กลุ่มผู้ตอบที่มีพฤติกรรมที่กระทำการกลั่นแกล้งรังแก ในฐานะที่นักเรียนเป็นผู้กระทำการกลั่นแกล้งรังแก จำนวน 3 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มแฝง 1 คือ กลุ่มผู้กระทำในระดับต่ำโดยไม่สามารถระบุได้ว่ากระทำใดอย่างเด่นชัด และกลุ่มนี้จะไม่กระทำการด้วยวิธีการข่มขู่ผู้อื่น หรือการพูดถึงเรื่องที่น่ารังเกียจของผู้อื่น (49.345 %) กลุ่มแฝง 2 คือ กลุ่มที่กระทำการกลั่นแกล้งรังแกด้วยลักษณะ ด้านคำพูด (Verbal Bullying) และด้านสังคมหรืออารมณ์ (Social or Emotional Bullying) (41.485 %) กลุ่มแฝง 3 คือ กลุ่มผู้กระทำการกลั่นแกล้งรังแกด้วยทุกรูปแบบการกลั่นแกล้งรังแก (9.170 %) ซึ่งมีจุดตัดระหว่าง กลุ่มแฝง 1 กับ กลุ่มแฝง 2 เท่ากับ 0.325 และจุดตัดระหว่าง กลุ่มแฝง 2 กับ กลุ่มแฝง 3 เท่ากับ 1.850