การจัดการศึกษาระดับประถมศึกษาในประเทศไทย ตั้งแต่การเปลี่ยนแปลงการปกครองพุทธศักราช 2475 ถึง พุทธศักราช 2488

Abstract

ศึกษาการจัดการศึกษาระดับประถมศึกษาในประเทศไทย ด้านจุดมุ่งหมาย แนวทางการจัดการศึกษา และการดำเนินการจัดการศึกษา ตามแนวนโยบายทางการศึกษาของรัฐบาลในสภาพสังคม เศรษฐกิจ และการเมือง ตั้งแต่การเปลี่ยนแปลงการปกครองพุทธศักราช 2475 ถึงพุทธศักราช 2488 โดยใช้วิธีการศึกษาและวิเคราะห์เอกสาร และการศึกษาเชิงประวัติศาสตร์จากการบอกเล่า ผลการวิจัยสรุปได้ว่า : 1. จุดมุ่งหมายในรัฐธรรมนูญ นโยบายทางการศึกษาของรัฐบาลแผนการศึกษา และหลักสูตรประถมศึกษา คือ ต้องการให้ราษฎรมีความรู้ความเข้าใจในการปกครองระบอบประชาธิปไตย รู้จักสิทธิ หน้าที่ของพลเมืองดี มีคุณสมบัติที่เหมาะสมแก่การเป็นพลเมืองดี อ่านออกเขียนได้ คิดคำนวณได้ ช่างสังเกต มีสุขภาพแข็งแรงสมบูรณ์ มีความรู้ความสามารถในการประกอบอาชีพและมีศีลธรรม 2. แนวทางการจัดการศึกษา คือ ขยายการศึกษาออกไปให้แพร่หลาย ปรับปรุงหลักสูตรตำราเรียน ส่งเสริมการศึกษาด้านอาชีพและส่งเสริมฐานะความเป็นอยู่ของครูให้ดีขึ้น ให้ความสำคัญกับศีลธรรม อนามัยของนักเรียน และได้เสนอแนะเกี่ยวกับการจัดการเรียนการสอนบางรายวิชาไว้ในหลักสูตร 3. การดำเนินการจัดการศึกษาส่งผลต่อการขยายตัวด้านปริมาณของการศึกษาระดับประถมศึกษาอย่างเห็นได้ชัด คือ สามารถประกาศใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ.2464 ได้ครบทุกตำบลในปี พ.ศ.2478 และจัดสร้างโรงเรียนประชาบาลได้ครบทุกตำบลในปี พ.ศ.2479 แต่ด้านคุณภาพการดำเนินการจัดการศึกษายังไม่บรรลุผลตามจุดมุ่งหมายที่วางไว้ ทั้งนี้เพราะได้รับอิทธิพลจากสภาพสังคมที่ราษฎรไม่เห็นคุณค่า และความจำเป็นของการศึกษา อิทธิพลทางด้านเศรษฐกิจของประเทศที่ตกต่ำต่อเนื่องกันมาเป็นเวลานาน และการทุ่มเทงบประมาณในการป้องกัน และรักษาความสงบภายในประเทศของรัฐบาล อิทธิพลทางด้านการเมืองเนื่องจากความไม่มั่นคงทางการเมือง ทำให้การกำหนดนโยบายทางการศึกษา และการดำเนินการจัดการศึกษาไม่ต่อเนื่องและขาดช่วง ประกอบกับประเทศชาติได้รับภัยพิบัติจากการเข้าร่วมในสงครามโลกครั้งที่ 2 ซึ่งส่งผลกระทบไม่เพียงแต่ทำให้เศรษฐกิจตกต่ำเท่านั้น การจัดการศึกษายังต้องชะงักงันไป เพราะโรงเรียนต้องปิดเรียนทั่วประเทศ