การบังคับใช้กฎหมายของกรมสอบสวนคดีพิเศษกับองค์กรอาชญากรรม

Abstract

การกระทำความผิดอันเกี่ยวกับองค์กรอาชญากรรม เป็นความผิดอาญาที่มีลักษณะแตกต่างไปจากความผิดอาญาทั่วไป โดยมีลักษณะพิเศษอันได้แก่ องค์กรอาชญากรรมเป็นการรวมตัวของกลุ่มอาชญากรที่มีการก่อตั้งเป็นองค์กร มีระบบการบริหารองค์กรโดยการบังคับบัญชาเป็นลำดับขั้น และประกอบกิจกรรมที่ผิดกฎหมายในหลายรูปแบบ ทั้งความผิดอาญาที่รุนแรงและความผิดที่กระทบต่อสังคมและเศรษฐกิจของประเทศในภาพรวมอย่างอาชญากรรมทางเศรษฐกิจ โดยอง ค์กรอาชญากรรมจะมีเงินทุนไหลเวียนหล่อเลี้ยงจำนวนมาก ซึ่งได้มาจากการประกอบกิจการผิดกฎหมายทั้งหลาย อีกทั้งการปราบปรามดำเนินคดียิ่งกระทำได้ยาก เนื่องจากองค์กรอาชญากรรมมีความเชี่ยวชาญในการกระทำความผิดที่มีความซับซ้อนและเก็บหรือกลบเกลื่อนทำลายพยานหลักฐานได้อย่างรวดเร็ว อีกทั้งเมื่อจับกุมผู้กระทำความผิดได้ ก็มักเป็นเพียงอาชญากรระดับล่าง ซึ่งจะไม่ยอมเปิดเผยข้อมูลในองค์กร อาชญากรรมของตนเนื่องจากเกรงกลัวผลร้ายที่จะตามมา ทำให้ยากในการสืบสวนขยายผล อย่างไรก็ดี ส่วนที่ยากที่สุดในการดำเนินการกับผู้กระทำความผิดที่เป็นองค์กรอาชญากรรม คือ การแสวงหาพยานหลักฐานเพื่อพิสูจน์ความผิดขององค์กรอาชญากรรม ซึ่งจำเป็นต้องใช้วิธีการสืบสวนที่อาศัยความยืดหยุ่นของกฎหมายและใช้เทคนิคพิเศษต่างๆเพื่อให้ได้มาซึ่งพยานหลักฐานที่เป็นข้อมูลทางอิเล็กทรอนิกส์หรือข้อมูลการสื่อสารต่างๆ พระราชบัญญัติการสอบสวนคดีพิเศษ พ.ศ. 2547 เป็นกฎหมายที่ให้อำนาจเจ้าพนักงานสอบสวนคดีพิเศษมีอำนาจในการสืบสวนสอบสวนคดีพิเศษอันได้แก่ คดีที่เกี่ยวข้องกับองค์กรอาชญากรรมโดยใช้วิธีการสืบสวนสอบสวนพิเศษที่มีความเหมาะสมกับการแสวงหาพยานหลักฐานในคดีองค์กรอาชญากรรม ซึ่งกฎหมายฉบับดังกล่าวแม้จะให้อำนาจเจ้าพนักงานสอบสวนคดีพิเศษมากกว่าพนักงานสอบสวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา แต่ยังมีข้อพิจารณาบางประเด็นที่อาจทำให้ผู้บังคับใช้กฎหมายดังกล่าว เกิดความไม่ชัดเจนหรือเกิดช่องว่างของกฎหมายอยู่บ้าง ซึ่งการแก้ไขหรือเพิ่มเติมกฎระเบียบบางประการจะช่วยให้การบังคับใช้กฎหมายว่าด้วยการสอบสวนคดีพิเศษเพื่อปราบปรามดำเนินคดีกับองค์กรอาชญากรรมเกิดประสิทธิภาพยิ่งขึ้น