รูปแบบการพัฒนานครหลวงเวียงจันทน์ที่สัมพันธ์กับสะพานมิตรภาพ

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการวางแผนชี้นำการพัฒนานครหลวงเวียงจันทน์ เพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงและผลกระทบด้านต่างๆ ที่จะเกิดขึ้นจากการก่อสร้างสะพานมิตรภาพเชื่อมระหว่างเวียงจันทน์-หนองคาย ตามนโยบายเปิดประเทศเพื่อส่งเสริมการลงทุนจากต่างประเทศของรัฐบาลลาว และนโยบายเปิดประตูการค้าสู่อินโดจีนของรัฐบาลไทย รวมทั้งศึกษาแนวทางกระจายความเจริญจากนครหลวงสู่ภูมิภาค เพื่อให้การพัฒนาประเทศมีความสมดุล และให้ภูมิภาคต่างๆ ได้รับประโยชน์สูงสุดจากการก่อสร้างสะพานมิตรภาพแห่งนี้ จากการศึกษาพบว่าสะพานมิตรภาพมีส่วนสำคัญที่ทำให้เศรษฐกิจของนครหลวงเวียงจันทน์ขยายตัวในอัตราที่สูงกว่าเดิม โดยเฉพาะการเพิ่มขึ้นของการลงทุนจากต่างประเทศ การขยายตัวด้านการท่องเที่ยว การบริการและการค้า โดยมีปัจจัยสนับสนุนอย่างอื่นได้แก่ ความได้เปรียบด้านที่ตั้งของนครหลวง ซึ่งตั้งอยู่ในใจกลางของประเทศที่ยังมีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์และมีค่าจ้างแรงงานต่ำ อีกทั้งมีโครงสร้างพื้นฐานที่ดีกว่าภูมิภาคอื่น จึงส่งผลให้กิจกรรมทางเศรษฐกิจกระจุกตัวในนครหลวงเพิ่มมากขึ้น ซึ่งก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งทางด้านกายภาพสังคมและวัฒนธรรม และการเพิ่มขึ้นของประชากรอย่างรวดเร็ว การเปลี่ยนแปลงดังกล่าวได้ส่งผลกระทบต่อโครงสร้างของเมืองและภูมิภาคต่างๆ ทำให้เกิดปัญหามากมายในปัจจุบัน ที่สำคัญได้แก่ ปัญหาโครงสร้างพื้นฐาน ซึ่งไม่สามารถรองรับการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจและการขยายตัวอาคารบ้านเรือนและสิ่งปลูกสร้างได้เพียงพอ ปัญหาการกระจุกตัวของการพัฒนาในนครหลวงอันเนื่องจากการลงทุนที่เกิดขึ้นได้รับผลตอบแทนด้านเศรษฐกิจที่มีมูลเหตุมาจากสะพานฯแห่งนี้ และคาดการณ์ว่าแนวโน้มในอนาคตผลประโยชน์จากการลงทุนที่ขยายตัวจะยังคงเกิดขึ้นในนครหลวงมากกว่าที่จะกระจายไปยังภาคอื่น การพัฒนาที่เกิดขึ้นดังกล่าวทำให้นครเวียงจันทน์มีบทบาทเป็นสถานีขนส่งปลายทางมากกว่าที่จะเป็นสถานีชุมทางที่ช่วยกระจายการลงทุนไปสู่ภูมิภาคอื่นๆของประเทศ ทั้งนี้เนื่องจากปัจจุบันยังมีความขาดแคลนโครงสร้างพื้นฐานภายในประเทศทั่วๆไปอันเป็นอุปสรรคต่อการกระจายความเจริญ แต่อย่างไรก็ตามสะพานฯนี้ก็เป็นปัจจัยหนึ่งที่เร่งให้เกิดการพัฒนาโครงข่ายการคมนาคมขนส่งไปยังภูมิภาครอบนอก และสามารถเชื่อมกับโครงข่ายของประเทศเพื่อนบ้านได้สะดวกอย่างที่ไม่เคยปรากฏมาก่อน ผลกระทบด้านต่างๆที่เกิดขึ้นและจะเกิดขึ้นต่อไปของสะพานมิตรภาพที่มีต่อนครหลวงเวียงจันทน์และภูมิภาคจะมีมากน้อยเพียงใดนั้น จะขึ้นอยู่กับนโยบายการร่วมมือร่วมใจในการพัฒนาประเทศของประเทศทั้งสอง ตลอดจนความร่วมมือด้านเศรษฐกิจของประเทศต่างๆในกลุ่มลุ่มแม่น้ำโขง ข้อเสนอแนะที่ได้จากการศึกษา คือ ผังโครงสร้างการพัฒนานครหลวงเวียงจันทน์ซึ่งประกอบด้วยรูปแบบการพัฒนาที่เน้าการอนุรักษ์พิ้นที่เมืองเก่าและส่งเสริมการพัฒนาพื้นที่ของเมืองที่จะขยายออกไปตามขนาดและทิศทางที่เหมาะสมและคำนึงถึงสิ่งแวดล้อม ตลอดจนการเสนอแนะแนวทางการพัฒนาภูมิภาคและเมืองหลัก เพื่อให้เกิดการกระจายความเจริญจากนนครหลวงสู่ภาคต่างๆอย่างสมดุล โดยมุ่งส่งเสริมการพัฒนาภาคที่สอดคล้องกับศักยภาพของแต่ละพื้นที่ที่สัมพันธ์กับการพัฒนาโครงข่ายการคมนาคมขนส่งที่เชื่อมโยงกับโครงข่ายของประเทศเพื่อนบ้านอันได้แก่ เวียดนาม กัมพูชา และจีนตอนใต้นอกเหนือจากไทย เพื่อเสริมสร้างศักยภาพในการพัฒนาประเทศให้เป็นศูนย์กลางการคมนาคมขนส่งระหว่างประเทศในกลุ่มอนุภาคลุ่มแม่น้ำโขงต่อไปในอนาคต