ปัญหาการใช้หนังสือและวัสดุในห้องสมุดเพื่อการวิจัยในประเทศไทย

Abstract

วิทยานิพนธ์นี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาและรวบรวมปัญหาในด้านการใช้หนังสือและ วัสดุอุปกรณ์ในห้องสมุดเพื่อทำการวิจัยในประเทศไทย เพื่อศึกษาประเภทของวัสดุที่นำมาใช้ในการประกอบอ้างอิง เพื่อเสนอแนะให้ห้องสมุดขจัดปัญหาที่เป็นอุปสรรคต่อการค้นคว้า และเพื่อรวบรวมบรรณานุกรมงานวิจัยทางด้านสังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์ เพื่อเป็นแนวทางแก่ผู้ต้องการวิจัยมิให้ซ้ำเรื่องกัน การดำเนินการวิจัยนั้น ได้แบ่งการวิเคราะห์ออกเป็น 2 ส่วนคือ ส่วนแรกวิเคราะห์ถึงการใช้หนังสือและวัสดุอุปกรณ์ในห้องสมุด ส่วนที่สองวิเคราะห์ถึงปัญหาการใช้หนังสือและวัสดุอุปกรณ์ในห้องสมุด การวิเคราะห์ในส่วนแรกนั้นได้สำรวจรายชื่อวิทยานิพนธ์ที่มีผู้จัดทำไว้แล้วทางด้านสังคมศาสตร์ มนุษยศาสตร์ และด้านการศึกษา แล้วนำรายชื่อทั้งหมดที่ได้มาสุ่มตัวอย่างเพื่อหาตัวแทน (Sample) มาสำรวจถึงการใช้เอกสารอ้างอิงและปัญหาการใช้ การวิเคราะห์ ครั้งนี้ใช้ตัวแทนจากกลุ่มที่สำเร็จปริญญาโทแล้ว 150 คน และกลุ่มที่กำลังเรียบเรียงวิทยานิพนธ์ในปี 2512 อีก 150 คน ซึ่งได้รับแบบสอบถามกลับคืนมา 240 ชุด ประมาณร้อยละ 80 แล้วนำปัญหาแต่ละข้อที่ได้รับคำตอบมาหาค่าเฉลี่ย และวิเคราะห์ถึงความแตกต่างของปัญหาแต่ละแผนกวิชาของกลุ่มที่สำเร็จแล้วมีค่าเฉลี่ยของแต่ละข้อปัญหาต่างกันหรือไม่ จากผลการวิเคราะห์ในส่วนแรกนั้น ปรากฏว่านักวิจัยใช้หนังสือทั่วๆไป เช่นตำรา ประกอบการค้นคว้ามากเป็นอันดับหนึ่ง ส่วนวารสารและหนังสือพิมพ์นั้นใช้อ้างอิงเป็นอันดับสอง สิ่งพิมพ์รัฐบาลอ้างอิงเป็นอันดับสาม ส่วนหนังสืออ้างอิงใช้น้อยกว่าสิ่งพิมพ์ประเภทอื่น และเอกสารที่นำมาประกอบการค้นคว้านั้น เป็นเอกสารภาษาอังกฤษมากกว่าภาษาไทย ยกเว้นสิ่งพิมพ์รัฐบาล กล่าวคือ ใช้หนังสือที่เป็นภาษาอังกฤษร้อยละ 60.39 และเป็นภาษาไทยเพียงร้อยละ 39.61 สำหรับสิ่งพิมพ์รัฐบาลนั้นใช้สิ่งพิมพ์ที่เป็นภาษาไทยร้อยละ 70.59 และเป็นภาษาอังกฤษร้อยละ 29.41 สำหรับการวิเคราะห์ปัญหาในส่วนที่ 2 นั้น พบว่ากลุ่มที่สำเร็จการศึกษาแล้วและกลุ่มที่กำลังเรียบเรียงข้อมูลมีปัญหาเกี่ยวกับความไม่พอใจเพียงของจำนวน หนังสือวารสาร สิ่งพิมพ์รัฐบาล และหนังสืออ้างอิง รวมทั้งโสตทัศนวัสดุ ในแต่ละสาขาวิชาปัญหาเอกสารส่วนใหญ่เป็นภาษาอังกฤษ ปัญหาไม่ทราบว่าจะหาสิ่งพิมพ์ที่เกี่ยวข้องกับงานวิจัยได้จากห้องสมุดใดบ้าง ความต้องการหนังสือที่ผู้อื่นกำลังใช้อยู่ ปัญหาไม่สามารถค้นหาสิ่งพิมพ์รัฐบาลที่ต้องการได้ ส่วนคำตอบปัญหาในเรื่องการให้บริการของห้องสมุด อาคารห้องสมุด และการเรียบเรียงผลงานวิจัยนั้น นักวิจัยส่วนใหญ่มีความเห็นอยู่ในระดับปานกลาง แสดงว่า ในเรื่องเหล่านี้ไม่มีปัญหา แต่การแยกวิเคราะห์แต่ละสาขาวิชาของกลุ่มที่สำเร็จการศึกษาแล้วพบว่า บางสาขาวิชาเห็นว่าเรื่องดังกล่าวมีปัญหามาก บางสาขาวิชาก็มีปัญหาน้อย ดังนั้นจึงสรุปผลได้ว่า ปัญหาที่แตกต่างกันของนักวิจัยนั้นขึ้นอยู่กับสาขาวิชาที่จัดทำวิทยานิพนธ์ว่า มีเอกสารประกอบการค้นคว้ามากพอหรือไม่ ขึ้นอยู่กับตัวผู้วิจัยเองว่ามีพื้นความรู้และประสบการณ์ในด้านการใช้ห้องสมุดมากน้อยเพียงใด มีพื้นความรู้ภาษาอังกฤษเพียงพอไหม