การวิเคราะห์งานวิจัยด้านครุศึกษาในประเทศไทย

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มุ่งรวบรวมและวิเคราะห์งานวิจัยด้านครูศึกษาในประเทศไทย เพื่อจำแนกประเภทงานวิจัยในเชิงระบบของการครูศึกษาตามแนวโมเดล CIPP และเสนอข้อสรุปของการบูรณาการผลวิจัยในเชิงปริมาณและเชิงบรรยาย อันจะก่อประโยชน์ต่อการพัฒนาระบบข้อมูลทางด้านครูศึกษา และการนำผลวิจัยไปใช้อย่างมีประสิทธิภาพ ประชากรของการวิจัย คืองานวิจัยด้านครูศึกษาที่มีคุณภาพที่พิมพ์เผยแพร่ระหว่างปีพุทธศักราช 2502 ถึง 2526 เครื่องมือในการวิจัยคือ แบบประเมินคุณภาพงานวิจัย แบบวิเคราะห์ประเภทงานวิจัยด้านครูศึกษาและแบบสรุปลักษณะงานวิจัย ในการวิเคราะห์ผลการวิจัยใช้วิธีเคราะห์เนื้อเรื่อง และวิธีวิเคราะห์แบบเมตต้า ข้อค้นพบที่สำคัญของการวิจัยคือ 1.งานวิจัยด้านครูศึกษาในประเทศไทยที่พิมพ์เผยแพร่ระหว่างปีพ.ศ. 2502 -2526 มีจำนวน 793 เรื่อง เมื่อจำแนกประเภทงานวิจัยในเชิงระบบของการครูศึกษาตามแนวโมเดล CIPP พบว่ามีปริมาณงานวิจัยด้านต่างๆ ดังนี้ (1) ด้านสภาวะแวดล้อมของการครูศึกษา มีจำนวนงานวิจัย 35 เรื่อง (2) ด้านปัจจัยเบื้องต้นในการครูศึกษา มีจำนวนงานวิจัย 83 เรื่อง (3) ด้านกระบวนการของการครูศึกษา มีจำนวนงานวิจัย 643 เรื่อง และ (4) ด้านผลผลิตของการครูศึกษา มีจำนวนงานวิจัย 53 เรื่อง 2 ผลการบูรณาการผลวิจัย 2.1 ด้านการคาดคะเนความต้องการครูของประเทศไทยมีจำนวนงานวิจัยทั้งสิ้น 7 เรื่อง ส่วนใหญ่เป็นของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและเป็นการคาดคะเนความต้องการครูในระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษา มีทั้งในระดับมหภาคและจุลภาคโดยคาดคะเนในช่วง พ.ศ. 2521 -2529 ผลการคาดคะเนความต้องการครูของงานวิจัยส่วนใหญ่ไม่สอดคล้องกัน บางส่วนมีความต้องการครูในอัตราที่เพิ่มขึ้น บางส่วนมีอัตราความต้องการครูลดลง 2.2 ด้านการเปรียบเทียบผลการสอนวิชาคณิตศาสตร์ให้แก่นักศึกษาครูระดับ ป.กศ. ชั้นสูงด้วยวิธีสอนแบบค้นพบและวิธีสอนแบบบรรยาย มีจำนวนงานวิจัย 15 เรื่อง ผลการวิเคราะห์แบบเมตต้า พบว่า โดยทั่วไปแล้วยังไม่มีหลักฐานเพียงพอที่จะกล่าวได้ว่า วิธีการสอนแบบค้นพบให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาคณิตศาสตร์สูงกว่าวิธีการสอนแบบบรรยาย แต่พบว่าความสัมพันธ์ระหว่างลักษณะงานวิจัยบางลักษณะกับผลมาตรฐานอันได้แก่ ลักษณะจำนวนคาบที่ใช้ทดลองแบบ 4-7 คาบ กับแบบ 9-12 คาบ และลักษณะการใช้กลุ่มทดลองแบบกลุ่มเดียวกับแบบสองกลุ่มและพบว่า เพื่อพิจารณาเฉพาะกลุ่มนักศึกษาครูที่มีผลสัมฤทธิ์สูงหรือต่ำ วิธีสอนแบบค้นพบให้ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนวิชาคณิตศาสตร์สูงกว่าวิธีสอนแบบบรรยาย 2.3 ด้านปัญหาการฝึกสอน มีจำนวนงานวิจัย 22 เรื่อง ส่วนใหญ่ผลิตจากจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ศึกษาปัญหาการฝึกสอนตั้งแต่ พ.ศ. 2505 เรื่อยมาจนกระทั่งปัจจุบัน ปัญหาการฝึกสอนที่เป็นปัญหามากอย่างสอดคล้องกันในงานวิจัยจำนวนมากคือ (1) การขาดทักษะในการเลือกและใช้วิธีสอนที่เหมาะสม (2) ความลำบากในการเลือกใช้วัสดุอุปกรณ์การสอนที่เหมาะสม (3) ความลำบากในการวางแผนการสอนระยะสั้นและระยะยาว (4) ความลำบากในการควบคุมชั้นเรียนให้มีระเบียบวินัย และ (5) อาจารย์นิเทศก์ทั้งฝ่ายคณะและฝ่ายโรงเรียนไม่มีเวลาเพียงพอให้คำแนะนำแก่นักศึกษาฝึกสอน 2.4 ด้านการติดตามผลการปฏิบัติงานของผู้สำเร็จจากการครูศึกษามีจำนวนงานวิจัย 29 เรื่อง ส่วนใหญ่ผลิตโดยมหาวิทยาลัยศรีนครีนทรวิโรฒ มีการติดตามผลการปฏิบัติงานมาตั้งแต่ พ.ศ. 2497 เรื่อยมาจนกระทั่งปัจจุบัน ผลการวิจัยส่วนใหญ่สอดคล้องกัน คือ ผู้สำเร็จจากการครูศึกษาส่วนใหญ่มีผลการปฏิบัติงานโดยรวมอยู่ในระดับดี