แนวทางการพัฒนาพื้นที่ว่างสาธารณะบริเวณเขตทางรถไฟเชื่อมท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ สถานีพญาไทถึงสถานีราชปรารภ

Abstract

การศึกษาฉบับนี้มุ่งเน้นแนวคิดในการพัฒนาพื้นที่ย่านประตูน้ำ ที่มีกิจกรรมการค้าอย่างต่อเนื่องจากอดีตถึงปัจจุบันและมีการพัฒนาการเข้าถึงพื้นที่โดยระบบขนส่งสาธารณะระบบราง ให้เหมาะสมกับทิศทางการพัฒนาในอนาคตที่ผสมผสานระหว่างการเป็นพื้นที่จุดเปลี่ยนถ่ายการสัญจร (Node) กับความเป็นสถานที่ (Place) โดยมีการคำนึงถึงพื้นที่โล่งว่างสาธารณะที่สามารถใช้สอยเพื่อส่งเสริมความสัมพันธ์ที่ดีของผู้ซื้อกับผู้ขายในย่านการค้า การศึกษาการวิเคราะห์เชิงประกอบด้วยกายภาพ กิจกรรม และความหมาย เพื่อสังเคราะห์แนวความคิดการพัฒนาพื้นที่ย่านประตูน้ำผ่านการวางผังและออกแบบทางกายภาพต่อไป ผลการวิจัยพบว่า องค์ประกอบความเป็นย่านประตูน้ำนั้นมีความสัมพันธ์กับการเปลี่ยนแปลงของระบบคมนาคมทางมาอย่างต่อเนื่อง โดยมีคลอง ถนน ระบบรางรถไฟ พบว่าปัจจัยที่มีผลต่อระดับการเข้าใช้พื้นที่แตกต่างกันนี้สัมพันธ์กับ 3 ประเด็น ปัญหาสำคัญคือ ศักยภาพในการมองเห็นและเข้าถึงพื้นที่ ความสัมพันธ์ของจุดเปลี่ยนถ่ายการสัญจรระหว่างการเดินเท้ากับระบบขนส่งมวลชน และรูปแบบของกิจกรรมการค้าส่งและปลีกที่ทำให้เกิดความหนาแน่นและต่อเนื่องของกิจกรรม ผู้คน และเวลาที่แตกต่างกัน ดังนั้นการส่งเสริมกิจกรรมการค้าต้องคำนึงถึงพื้นที่โล่งว่างสาธารณะซึ่งเป็นพื้นที่ที่จะสามารถสร้างบรรยากาศความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างผู้ซื้อกับผู้ค้าขายเป็นการส่งเสริมการใช้ประโยชน์ที่ดินอย่างมีประสิทธิภาพ ข้อเสนอแนะในการวางผังและออกแบบเชิงกายภาพเพื่อฟื้นฟูย่านประตูน้ำ ควรคำนึงถึงองค์ประกอบความเป็นสถานที่มากขึ้น โดยเฉพาะพื้นที่ย่านที่ถูกตัดขาดจากโครงสร้างทางกายภาพ และเนื้อเมืองเดิม ให้สอดคล้องกับองค์ประกอบความเป็นสถานที่ และกิจกรรมต่าง ๆ เข้าไว้ด้วยกัน ทั้งกิจกรรมการเดินทาง กิจกรรมการค้า และกิจกรรมทางสังคม โดยสร้างทางเดินเท้าเข้าถึงพื้นที่การค้าภายในย่านเน้นความสำคัญเส้นทางเดินเท้าเป็นหลักที่ดึงดูดให้ผู้คนมาใช้งาน แวดล้อมด้วยกิจกรรมค้า สิ่งอำนวยความสะดวก และบรรยากาศที่ดี รวมถึงทัศนียภาพที่สวยงาม นอกจากนี้ ยังออกแบบพื้นที่โดยรอบสถานีรถไฟฟ้าให้เกิดพื้นที่โล่งว่างสาธารณะที่ส่งเสริมการประกอบกิจกรรม และให้มีการใช้พื้นที่แบบผสมผสานระหว่างธุรกิจการค้า ที่พักอาศัยและรองรับกับคนทุกระดับได้อย่างลงตัว รวมทั้งเชื่อมโยงประเภทของการสัญจรที่หลากหลายกันเป็นระบบ ทั้งระบบรางและรถโดยสารประจำทางด้วยทางเดินเท้ายกระดับที่เชื่อมต่อกัน ซึ่งการออกแบบนั้นได้ผสมผสานกับบริบทดั้งเดิมของพื้นที่ทั้งโครงข่ายการสัญจรเดิม การใช้พื้นที่ที่โล่งว่างสาธารณะรองรับบทบาทที่สำคัญ และเอกลักษณ์ของย่าน เพื่อให้เกิดการผสมผสานกันอย่างเหมาะสม องค์ประกอบความเป็นสถานที่ และการเป็นจุดเปลี่ยนถ่ายการสัญจรของย่านประตูน้ำในอนาคต