ปัญหาการจัดแผนการเรียนวิชาอาชีพในโรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย สังกัดกรมสามัญศึกษา ในเขตกรุงเทพมหานคร

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย 1. เพื่อศึกษาสภาพและปัญหาของการจัดแผนการเรียนวิชาอาชีพในโรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย สังกัดกรมสามัญศึกษา ในเขตกรุงเทพมหานคร 2. เพื่อศึกษาความสอดคล้องของการจัดแผนการเรียนวิชาอาชีพในโรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายกับความต้องการของนักเรียน วิธีดำเนินการวิจัย ตัวอย่างประชากรที่ใช้ในการวิจัยครั้งนี้ ประกอบด้วยตัวอย่างประชากร 2 กลุ่ม คือ ผู้บริหารโรงเรียน ได้แก่ ผู้ช่วยฝ่ายวิชาการ และหัวหน้าหมวดวิชาอาชีพ จำนวน 62 คน และนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5 (ม.5) ที่เลือกเรียนตามแผนการเรียนวิชาอาชีพจำนวน 350 คน รวม 412 คน จากโรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย สังกัดกรมสามัญศึกษาในเขตกรุงเทพมหานคร ที่เปิดสอนแผนการเรียนวิชาอาชีพมาตั้งแต่ปีการศึกษา 2524 จำนน 31 โรง ซึ่งได้มาจากการสุ่มตัวอย่าง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย เป็นแบบสอบถาม มีลักษณะเป็นแบบเลือกตอบ แบบปลายเปิด และแบบมาตราส่วนประเมินค่า แบ่งเป็น 2 ชุด คือ ชุดแรก เป็นแบบสอบถามผู้บริหาร ถามเกี่ยวกับสถานภาพส่วนตัวของผู้ตอบ สภาพการดำเนินงานจัดแผนการเรียนวิชาชีพของโรงเรียน ปัญหาการจัดแผนการเรียนวิชาอาชีพ รวมทั้งแนวทางในการแก้ปัญหาบางประการ ชุดที่สอง เป็นแบบสอบถามนักเรียน ถามเกี่ยวกับสถานภาพส่วนตัวของผู้ตอบ การเลือกและปัญหาการเลือกแผนการเรียนวิชาอาชีพ รวมทั้งความคิดเห็นที่มีต่อการจัดแผนการเรียนวิชาอาชีพตามสภาพที่เป็นจริงในโรงเรียน และที่นักเรียนต้องการ การวิเคราะห์ข้อมูล ใช้วิธีหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐานและทดสอบค่าที ผลการวิจัย 1. สภาพการจัดแผนการเรียนวิชาอาชีพของโรงเรียน โรงเรียนทุกโรงเปิดสอนแผนการเรียนวิชาอาชีพ โดยพิจารณาจากทรัพยากรที่โรงเรียนมีอยู่ คือ ครู เครื่องมืออุปกรณ์ เป็นหลัก แผนการเรียนวิชาอาชีพที่โรงเรียนส่วนมากเปิดสอน คือ พาณิชยกรรม รองลงมา คือ คหกรรม และจัดแผนการเรียนตามแบบอย่างที่ศึกษานิเทศก์ กรมสามัญศึกษาจัดไว้ โรงเรียนส่วนมากจัดสอนวิชาอาชีพเฉพาะภายในโรงเรียนเท่านั้น อย่างไรก็ตามโรงเรียนส่วนมากเห็นถึงความจำเป็นในการพานักเรียนออกไปฝึกงานกับสถานฝึกงานอาชีพ แต่ต้องประสบกับอุปสรรคหลายประการจึงไม่สามารถพานักเรียนไปฝึกงานกับสถานฝึกงานอาชีพได้ 2. ปัญหาการจัดแผนการเรียนวิชาอาชีพ ปรากฏว่า เรื่องที่มีปัญหามาก ได้แก่ เรื่องเอกสารหลักสูตรและคู่มือมีไม่เพียงพอ และได้รับจากหน่วยงานล่าช้าเกินไป การขาดความพร้อมในเรื่องโรงฝึกงานหรือห้องปฏิบัติการ เครื่องมือ และวัสดุอุปกรณ์มีไม่เพียงพอ ครูสอนวิชาอาชีพมีไม่เพียงพอ นักเรียนขัดสนค่าใช้จ่ายเพราะต้องลงทุนสูง และมีปัญหามากในเรื่องสถานฝึกงานอาชีพ 3. การเลือกและปัญหาการเลือกเรียนตามแผนการเรียนวิชาอาชีพของนักเรียน ปรากฏว่า นักเรียนเลือกเรียนตามความถนัดและความสนใจมากที่สุด รองลงไปนักเรียนไม่มีโอกาสเลือก เพราะมาสมัครเข้าเรียนทีหลังโรงเรียนจึงเป็นผู้จัดให้ สำหรับปัญหาในการเลือกเรียนนี้ มีนักเรียนร้อยละ 45.14 มีปัญหาในการเลือกโดยให้เหตุผลว่า โรงเรียนเปิดให้เลือกน้อยแผน ทำให้เลือกได้ไม่ตรงกับความสนใจ และไม่ทราบว่าตนเหมาะสมกับวิชาอาชีพใด และจากผลการสำรวจความต้องการในการเรียนวิชาอาชีพ ปรากฏว่า นักเรียนต้องการเรียนแผนการเรียนวิชาเกษตรกรรมมากที่สุด รองลงมา คือ วิชาช่างอุตสาหกรรม ซึ่งไม่สอดคล้องกับที่โรงเรียนจัดให้นักเรียนได้เรียน 4. ความคิดเห็นของนักเรียนเกี่ยวกับการจัดแผนการเรียนวิชาอาชีพระหว่างสภาพที่เป็นจริงในโรงเรียนกับความต้องการของนักเรียนมีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .01 ในทุกด้าน คือ ด้านหลักสูตร ด้านการเรียนการสอน ด้านครูวิชาอาชีพ ด้านการแนะแนวและบริการ ด้านเครื่องมือวัสดุอุปกรณ์และสถานฝึกงานอาชีพ แสดงว่าการจัดแผนการเรียนวิชาอาชีพในโรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลาย สังกัดกรมสามัญศึกษาในเขตกรุงเทพมหานคร ไม่สอดคล้องกับความต้องการของนักเรียน โดยที่ระดับความต้องการของนักเรียนสูงกว่าสภาพที่ทางโรงเรียนจัดให้แก่นักเรียน