การแบ่งอาณาเขตทางทะเลระหว่างประเทศไทยกับประเทศใกล้เคียง

Abstract

เรื่องอาณาเขตในทะเลระหว่างประเทศนั้น ได้ค่อยๆ วิวัฒนาการจากการถือเสรีภาพในการเดินเรือในสมัยโบราณมาเป็นความพยายามที่จะยึดครองพื้นที่ทางทะเลไว้เป็นของตนเองให้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ กล่าวคือ ในสมัยโบราณ ประเทศที่เจริญรุ่งเรืองในยุคนั้น ส่วนใหญ่จะเป็นพวกที่มีความสามารถในการเดินเรือ เพื่อวัตถุประสงค์ในการค้าขายและการแสวงหาเมืองขึ้น เช่นประเทศสเปน โปรตุเกส อังกฤษ เนเธอร์แลนด์ ฯลฯ ประกอบกับความต้องการอาหารและทรัพยากรธรรมชาติจากทะเล ยังมีน้อย และยังขาดความรู้ในการแสวงหาประโยชน์จากทะเล ทำให้ประเทศชายฝั่งต่าง ๆไม่มีความคิดในอันที่จะหวงกันพื้นที่ทางทะเลไว้เป็นของตนเอง หรือถึงมีก็เฉพาะอยู่ในขอบเขตที่ประชิดกับชายฝั่งของตนไม่ห่างไกลกันนัก แต่ในระยะต่อมาความรู้ทางวิชาการของมนุษย์ได้เพิ่มพูนขึ้น รวมทั้งความจำเป็นในการแสวงหาอาหาร และทรัพยากรธรรมชาติมีมากขึ้นตามอัตราการเพิ่มของประชากรของโลก ทำให้ประเทศต่างๆหันมาให้ความสำคัญแก่อาณาเขตทางทะเลมากยิ่งขึ้น แนวโน้มของกฎหมายทะเลจึงเป็นไป ในลักษณะที่จะจำกัดเสรีภาพในการเดินเรือมากยิ่งขึ้น โดยการ ขยายอาณาเขตทางทะเลออกไปในระยะไกลมากขึ้นของรัฐชายฝั่งทั้งหลาย ทั้งนี้อาจเห็นได้จากแนวโน้มของผลการประชุมระหว่างประเทศว่าด้วยกฎหมายทะเลของสหประชาชาติ 5 สมัย (ของการประชุมครั้งที่ 3) ที่ผ่านมา สำหรับประเทศไทย คนไทยบางส่วนได้อาศัยทะเลในการดำรงชีพมาตั้งแต่สมัยโบราณ ทั้งในบริเวณอ่าวไทย ทะเลจีนใต้และทะเลอันดามัน และได้วิวัฒนาการมาเรื่อยๆ จนถึงปัจจุบัน ซึ่งกองเรือประมงของไทยมีความสามารถในการประมงจัดอยู่ในอันดับ 7 ของโลก สำหรับอ่าวไทยและทะเลจีนใต้ รัฐบาลก็ได้ให้ความสำคัญในการขุดเจาะแก๊สธรรมชาติและน้ำมันในทะเลเป็นอย่างมาก ฉะนั้นจึงเป็นการจำเป็นและเหมาะสมที่รัฐบาลไทยได้ออกกฎหมายภายใน และออกประกาศในรูปต่างๆเพื่อยืนยันสิทธิของเราเองในทะเลบริเวณนั้น ตามที่ประเทศต่างๆทั่วโลกได้ปฏิบัติกัน ในการนี้นอกจากรัฐบาลไทยจะออกประกาศกำหนดเส้นทางตรงในทะเลบริเวณต่างๆรวม 3 แห่งแล้ว ยังได้ออกประกาศเกี่ยวกับความกว้างทะเล อาณาเขต กำหนดเขตสัมปทานในการขุดเจาะน้ำมัน และเขตไหล่ทวีปในบริเวณอ่าวไทยและทะเลจีนใต้ด้วย นอกจากจะได้ประกาศยืนยันสิทธิเหนือบริเวณทะเลดังกล่าวแล้ว ประเทศไทยยังได้ดำเนินการเจรจาแบ่งเขตทะเลอาณาเขต และเขตไหล่ทวีปกับประเทศต่างๆบริเวณทะเลอันดามัน ซึ่งมีประเทศมาเลเซียและอินโดนีเซีย เป็นอาทิ แต่ในบริเวณอ่าวไทยและทะเลจีนใต้ นอกจากมาเลเซีย ซึ่งเคยเจรจาแบ่งเขตทางทะเลกับไทยไปบางส่วนแล้ว กัมพูชากับเวียดนามยังอยู่ระหว่างรอดูท่าที เนื่องจากบรรยากาศทางการเมืองยังไม่อำนวยให้ ผู้เขียนได้ทำการศึกษาความเป็นมา และการวิวัฒนาการของอาณาเขตทางทะเลระหว่างประเทศ และค้นคว้ารวบรวมบทบัญญัติหรือคำประกาศเกี่ยวกับเรื่องการกำหนดเขตทางทะเลของประเทศไทย รวมทั้งรวบรวมความตกลงแบ่งเขตทางทะเลระหว่างประเทศไทยกับประเทศใกล้เคียง โดยทำการวิจารณ์ วิเคราะห์และเปรียบเทียบ โดยอาศัยมูลฐานทางกฎหมายระหว่างประเทศ และคำพิพากษาของศาลระหว่างประเทศเป็นหลัก เพื่ออธิบายและหรือเสนอหลักเกณฑ์ของกฎหมายระหว่างประเทศ ซึ่งได้ใช้หรือควรจะใช้ในการแบ่งเขตทางทะเล ระหว่างประเทศไทยกับประเทศใกล้เคียง อย่างไรก็ตาม แม้ว่าผลการเจรจาแบ่งเขตทางทะเลระหว่างประเทศไทยกับประเทศใกล้เคียงจะเป็นที่น่าพอใจ และสำเร็จไปแล้วหลายส่วนก็ตาม แต่ก็ยังมีบริเวณทะเลอีกหลายแห่งที่ประเทศไทยกับประเทศเพื่อนบ้านยังไม่อาจตกลงกันได้ และยังเป็นปัญหาที่คั่งค้างอยู่กล่าวคือ ปัญหาเรื่องเกาะสามเกาะระหว่างไทยกับพม่าในทะเลอันดามัน ปัญหาเส้นแบ่งเขตทะเลอาณาเขตระหว่างไทยกับกัมพูชา และปัญหาการแบ่งเขตไหล่ทวีปในอ่าวไทยและทะเลจีนใต้ระหว่างไทย- กัมพูชา – เวียดนาม – มาเลเซีย ซึ่งล้วนแต่เป็นปัญหาที่จะต้องทำการเจรจาตกลงให้สำเร็จลุล่วงไปโดยเร็ว โดยเฉพาะปัญหาไหล่ทวีปในอ่าวไทยและทะเลจีนใต้ ซึ่งเป็นแหล่งที่อาจก่อให้เกิดการกระทบกระทั่ง หรือขัดแย้งกันได้ง่ายมาก เพราะเป็นแหล่งที่สันนิษฐานว่ามี ทรัพยากร ธรรมชาติ ซึ่งเป็นแก๊สและน้ำมันซ่อนอยู่มาก ประกอบกับลัทธิการปกครองที่แตกต่างกันของประเทศในบริเวณนี้ด้วย