การศึกษาความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการทำงานกับการเกิดอาการทางระบบกล้ามเนื้อและกระดูกโครงร่างในบุคลากรทางการพยาบาลในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

Abstract

การศึกษา ณ จุดเวลาใดเวลาหนึ่งครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการเกิดอาการทางระบบกล้ามเนื้อและกระดูกโครงร่างในบุคลากรทางการพยาบาลในโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ กลุ่มตัวอย่าง คือ พยาบาลวิชาชีพ 223 คนและผู้ช่วยพยาบาล 143 คน ซึ่งถูกสุ่มเลือกจากบุคลากรทางการพยาบาลทั้งหมดของโรงพยาบาล และทำการเก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่ตอบด้วยตนเองในช่วงเดือนมกราคมถึงเดือนมีนาคม พ.ศ.2547 มีอัตราการตอบแบบสอบถามกลับร้อยละ 86.2 ผลจากแบบสอบถามพบว่าอัตราชุกของการเกิดอาการทางระบบกล้ามเนื้อและกระดูกโครงร่างในส่วนต่างๆของร่างกาย 15 ส่วนโดยรวมที่มีอาการอย่างสม่ำเสมอขึ้นไปในบุคลากรทางการพยาบาลเท่ากับร้อยละ 56.3 อัตราชุกสูงสุด 3 อันดับแรก ได้แก่ หลังส่วนล่าง (ร้อยละ 33.6) หลังส่วนบน (ร้อยละ 19.1) และส่วนไหล่ข้างขวา (ร้อยละ 18.4) จากการวิเคราะห์ความถดถอยโลจิสติค พบว่าการไม่ได้ออกกำลังกายเป็นประจำ (OR 2.66, 95% CI 1.06 -6.64) การมีตำแหน่งหน้าที่บริหารงานหอผู้ป่วย (OR 2.42, 95% CI 1.01 -5.86) การทำงานในท่าทางที่รู้สึกไม่สบาย (OR 4.69, 95% CI 1.57 -14.09) และการยกเคลื่อนย้ายวัสดุหนักตั้งแต่ 10 กิโลกรัมแต่ไม่ถึง 25 กิโลกรัม (OR 2.96, 95% CI 1.31 -6.71) มีความสัมพันธ์กับการเกิดอาการทางระบบกล้ามเนื้อและกระดูกโครงร่างในบริเวณหลังส่วนล่างอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) ผลการศึกษานี้พบว่าบุคลากรทางการพยาบาลมีความชุกของการเกิดอาการทางระบบกล้ามเนื้อและกระดูกโครงร่างในบริเวณหลังส่วนล่างสูงในแผนกศัลยกรรม แผนกอุบัติเหตุ-ฉุกเฉิน และอายุรกรรม จึงควรมีการประเมินและทำการปรับปรุงแก้ไขงานการพยาบาลต่อไป