การศึกษาผลกระทบที่เกิดจากปัญหาการเปลี่ยนแปลงลักษณะชุมชนดั้งเดิม ของบางลี่

Abstract

ชุมชนบางลี่มีลักษณะเป็นชุมชนริมน้ำ รูปแบบการตั้งถิ่นฐาน การใช้ที่ดินและอาคารบ้านเรือนมีลักษณะที่เหมาะสมและสอดคล้องกับการคมนาคมทางน้ำ โดยเฉพาะเป็นชุมชนในที่ราบลุ่มซึ่งจะมีน้ำท่วมทุกปี ถึงปีละประมาณ 5 เดือน จึงทำให้อาคารบ้านเรือนมีรูปแบบที่สามารถจะปรับตัวให้ใช้ได้ตามฤดูกาลคือ มีลักษณะเป็นอาคารใต้ถุนสูงเพื่อให้พ้นจากน้ำท่วม ส่วนอาคารพาณิชย์ก็จะเป็นอาคารสองชั้นหรือสามชั้นที่สามารถจะประกอบกิจกรรมได้ทั้งสอบชั้น โดยในฤดูกาลปกติก็จะประกอบอาชีพค้าขายชั้นล่างของอาคาร ชั้นบนก็ใช้อยู่อาศัย แต่ในฤดูน้ำท่วมก็จะโยกย้ายขึ้นไปประกอบอาชีพชั้นบนพร้อมทั้งมีชานหน้าอาคารชั้นบนเป็นทางสัญจร สำหรับการติดต่อคมนาคมภายในชุมชน ถ้าหากเป็นฤดูกาลปกติจะเดินทางติดต่อด้วยรถยนต์เป็นส่วนใหญ่ แต่หากเป็นฤดูน้ำท่วม ก็ต้องใช้เรือเป็นพาหนะแทนรถยนต์ เพราะพื้นที่ส่วนใหญ่ของชุมชนจะถูกน้ำท่วมจนไม่สามารถใช้เส้นทางทางบกได้ ลักษณะดังกล่าวจึงทำให้ชุมชนแห่งนี้มีชื่อเรียกว่า “ชุมชนสะเทิ้นน้ำ สะเทิ้นบก” ซึ่งเป็นเอกลักษณ์เฉพาะชุมชนที่ไม่มีชุมชนอื่นเหมือน โครงข่ายการคมนาคมนับว่ามีบทบาทสำคัญต่อวิวัฒนาการและรูปแบบการตั้งถิ่นฐานของชุมชนแห่งนี้เป็นอย่างมาก ปัจจุบันโครงข่ายการคมนาคมหลักของชุมชนบางลี่ได้เปลี่ยนจากทางน้ำมาเป็นทางบก ย่อมทำให้เกิดผลกระทบแก่ชุมชนแห่งนี้ในหลายๆด้าน โดยเฉพาะทางด้านกายภาพและความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของชุมชน ทั้งนี้เพราะการเปลี่ยนแปลงโครงข่ายการคมนาคมหลัก แวดล้อมของชุมชนเปลี่ยนแปลงไปจากลักษณะดั้งเดิมที่เป็นชุมชนริมน้ำ การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้จำเป็นต้องปรับตัวให้เหมาะสมและสอดคล้องกับโครงข่ายการคมนาคมทางบก ความมุ่งหมายของวิทยานิพนธ์ฉบับนี้ ต้องการศึกษาถึงผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงชุมชนดั้งเดิมของชุมชนบางลี่ อันเป็นผลมาจากการเปลี่ยนแปลงโครงข่ายการคมนาคมหลัก และการพัฒนาชุมชนของเทศบาลตำบลสองพี่น้อง นอกจากนี้ยังได้ศึกษาบทบาทของจังหวัดสุพรรณบุรี ชุมชนในระดับเทศบาลและสุขาภิบาลในจังหวัดสุพรรณบุรี และชุมชนระดับเทศบาลบริเวณลุ่มน้ำท่าจีน ที่มีที่ตั้งชุมชนใกล้กับชุมชนบางลี่ เพื่อเป็นส่วนประกอบในการหาแนวทางวางแผนพัฒนาชุมชนบางลี่ จากการศึกษาพบว่าการเปลี่ยนแปลงชุมชนดั้งเดิมของชุมชนและการขยายตัวของอาคารตึกแถว มีผลกระทบทางด้านเศรษฐกิจและสังคมค่อนข้างน้อย ผลกระทบโดยตรงจะเป็นทางด้านกายภาพและทัศนภาพ นอกจากนี้วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ยังได้เปรียบเทียบข้อดีข้อเสียของอาคารตึกแถว กับอาคารแถวดั้งเดิมของชุมชน ตลอดจนศึกษาถึงแนวโน้มของปัญหาทางกายภาพที่คาดว่าจะเกิดกับชุมชนบางลี่ และข้อเสนอแนะแนวทางแก้ไข ซึ่งจะเป็นประโยชน์กับชุมชนบางลี่และชุมชนอื่น ที่มีลักษณะคล้ายคลึงกัน