ปัญหาในการจัดเก็บภาษีมรดกและภาษีการให้

Abstract

แหล่งรายได้ที่สำคัญที่สุดของรัฐบาล คือภาษีอากร ความสำเร็จของระบบภาษีอากรขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ ปัจจัยที่สำคัญประการหนึ่งก็คือ ความเป็นธรรมของโครงสร้างภาษีอากร ในปัจจุบันนี้ โครงสร้างของระบบภาษีอากรของไทยยังไม่สอดคล้องกับหลักความเสมอภาคในการเสียภาษี ทั้งนี้เนื่องจากภาระภาษีมิได้ถูกกระจายไปอย่างเหมาะสม อัตราส่วนระหว่าภาษีทางอ้อมต่อภาษีทางตรงมีอัตราอยู่ในระดับค่อนข้างสูง ซึ่งเป็นการแสดงว่าส่วนใหญ่ของภาระภาษีได้ถูกผลักไปสู่คนชั้นกลางและคนยากจน ซึ่งเป็นผู้บริโภคส่วนใหญ่ของประเทศ ยิ่งกว่านั้นค่าใช้จ่ายของรัฐบาลได้เพิ่มขึ้นตลอดเวลา รัฐบาลใช้นโยบายงบประมาณขาดดุลมาเป็นเวลานาน และเป็นที่คาดว่าแนวโน้มนี้ยังไม่เปลี่ยนแปลงในอนาคตอันใกล้นี้ ดังนั้น จึงเป็นที่เห็นได้ชัดว่ารัฐบาลมีความจำเป็นต้องหารายได้เพิ่มขึ้นด้วยการเพิ่มภาษีอากรซึ่งการเสาะแสวงหาฐานภาษีใหม่ เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ หนึ่งในบรรดาฐานภาษีที่อาจเรียกเก็บได้ก็คือความมั่งคั่ง (Wealth) ซึ่งเปลี่ยนมือทั้งในเวลาที่เจ้าของความมั่งคั่งนั้นยังมีชีวิตอยู่และเมื่อถึงแก่ความตาย ดังนั้น ภาษีมรดกและภาษีอากรให้ซึ่งเป็นภาษีที่จัดเก็บจากความมั่งคั่ง จึงเป็นสิ่งที่ควรได้รับการสนใจและพิจารณา แม้ว่า ภาษีกองมรดกและภาษีการรับมรดก จะไม่ใช่เป็นของใหม่สำหรับประเทศไทยแต่ภาษีทั้งสองก็ได้ถูกยกเลิกมาเป็นเวลานานเกินกว่า 30 ปีแล้ว วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ที่จะทบทวนโครงสร้างของภาษีไทยปัจจุบัน วิเคราะห์ถึงหลักการและผลกระทบของภาษีมรดกและภาษีการให้ที่มีต่อเศรษฐกิจไทย และสำรวจตรวจสอบถึงปัญหาที่อาจเกิดขึ้นถ้าหากได้มีการจัดเก็บภาษีดังกล่าว วิทยานิพนธ์นี้ เริ่มต้นด้วยการวิเคราะห์โครงสร้างภาษีปัจจุบันของไทย จากการวิเคราะห์ได้ค้นพบว่า ภาษีทางอ้อมมีอัตราสูงโดยเฉลี่ยเป็น 5 เท่าของภาษีทางตรง จึงมีความจำเป็นต้องวางโครงสร้างของระบบภาษีของไทยเสียใหม่ โดยการเพิ่มสัดส่วนของภาษีทางตรงต่อภาษีทั้งหมด ต่อจากนั้น วิทยานิพนธ์นี้ ได้ศึกษาถึงหลักการของภาษีมรดกและภาษีการให้ของประเทศต่าง ๆ แล้ว จึงศึกษาถึงผลกระทบของภาษีมรดกและภาษีการให้ต่อสถานการณ์เศรษฐกิจโดยทั่ว ๆไป หลังจากที่ได้ทำการประเมินอย่างระมัดระวังถึงผลของภาษีดังกล่าวแล้ว จึงได้มีการเสนอให้ทำการจัดเก็บภาษีมรดกและภาษีการให้ นอกจากนั้นแล้ว ก็ยังได้มีการอภิปรายถึงปัญหาในการจัดเก็บภาษีมรดกและภาษีการให้และได้เสนอแนะข้อแก้ไขสำหรับปัญหาเหล่านั้น มาตรการทางนโยบายประการหนึ่ง ซึ่งได้เสนอแนะไว้ก็คือว่า ภาษีมรดกและภาษีการให้นี้หากมีการจัดเก็บ ก็ควรกำหนดอัตราให้มีผลเป็นภาระแก่คนรวยจริงๆ มากกว่าที่จะให้เป็นภาระแก่คนชั้นกลาง ทั้งนี้เพื่อเป็นการหลีกเลี่ยงการเพิ่มภาระภาษีแก่คนชั้นกลางซึ่งได้แบกรับภาระภาษีทางตรงส่วนใหญ่ของประเทศอยู่แล้ว