การเพิกถอนนิติกรรมซึ่งฉ้อฉลเจ้าหนี้

Abstract

ด้วยอำนาจแห่งหนี้ เจ้าหนี้มีอำนาจในอันที่จะบังคับชำระหนี้เอาจากกองทรัพย์สินของลูกหนี้ได้โดยสิ้นเชิง ดังนั้นกองทรัพย์สินของลูกหนี้จึงมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อการบังคับชำระหนี้ การเพิกถอนนิติกรรมซึ่งฉ้อฉลเจ้าหนี้เป็นมาตรการอันหนึ่งที่กฏหมายบัญญัติขึ้นเพื่อควบคุมกองทรัพย์สินของลูกหนี้ มิให้ลูกหนี้กระทำการใดอันเป็นเหตุให้เจ้าหนี้ไม่สามารถบังคับชำระหนี้ได้เต็มจำนวนหรือไม่ได้เลย สำหรับในประเทศไทยนั้นได้บัญญัติหลักเกณฑ์ของการเพิกถอนนิติกรรมซึ่งฉ้อฉลเจ้าหนี้ไว้เพียง 4 มาตรา คือมาตรา 237 ถึง 240 ซึ่งบทบัญญัติดังกล่าวเป็นการบัญญัติไว้โดยกว้าง ๆ ข้อสำคัญคือมิได้ให้นิยามว่านิติกรรมที่ลูกหนี้ได้ทำขึ้นเพื่อฉ้อฉลให้เจ้าหนี้เสียเปรียบนั้นหมายความว่าอะไร มีขอบเขตแค่ไหน นักฏหมายจึงต้องตีความและวางหลักเกณฑ์กันเอง ซึ่งมีอยู่หลายประเด็นที่นักฏหมายให้ความเห็นในการตีความแตกต่างกันออกไป ไม่อาจหาข้อยุติได้ง่าย ๆ เช่น ปัญหาว่านิติกรรมที่ทำให้เจ้าหนี้เสียเปรียบนั้น หมายถึงนิติกรรมที่มีผลทำให้เจ้าหนี้ไม่สามารถบังคับชำระหนี้ได้เต็มจำนวนหรือไม่ได้เลย หรือเป็นนิติกรรมที่มีผลทำให้เจ้าหนี้ไม่สามารถบังคับชำระหนี้ตาที่ตกลงไว้หรือกล่าวอีกนัยหนึ่งคือไม่สามารถบังคับชำระหนี้โดยเฉพาะเจาะจงได้ ปัญหาว่าค่าตอบแทนที่ลูกหนี้ได้รับจากการทำนิติกรรมมีผลในการพิจารณาว่านิติกรรมนั้นทำให้เจ้าหนี้เสียเปรียบหรือไม่ และปัญหาว่ามาตรการดังกล่าวควรจะคุ้มครองรวมถึงเจ้าหนี้ในอนาคตด้วยหรือไม่เป็นต้น วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ ผู้เขียนมุ่งที่จะวิจัยว่าความหมายและขอบเขตของคำว่านิติกรรมที่ทำให้เจ้าหนี้เสียเปรียบที่นักกฏหมายได้ให้ความเห็นไว้นั้นถูกต้องตรงตามเจตนารมณ์ของกฏหมายแล้วหรือไม่อย่างไร ควรใช้ในขอบเขตกว้างขวางแค่ไหน และมีข้อบกพร่องที่เกิดจากการใช้หลักกฏหมายเรื่องนี้หรือไม่ อย่างไร โดยผู้เขียนจะยึดถือเอาถ้อยคำที่บัญญัติไว้ในประมวลกฏหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 237 แนวคำพิพากษาศาลฏีกาตลอดจนแนวความคิดของนักกฏหมายของไทยเป็นหลักเกณฑ์ในการวิจัย และเปรียบเทียบกับหลักกฏหมายเรื่องการเพิกถอนนิติกรรมซึ่งฉ้อฉลเจ้าหนี้ของต่างประเทศประกอบด้วย ทั้งนี้เพื่อใช้เป็นแนวทางในการปรับปรุงแก้ไขการใช้กฏหมายเรื่องนี้ของไทยต่อไป ผลของการวิจัย ผู้เขียนเห็นควรจำกัดความหมายของคำว่า นิติกรรมที่ทำให้เจ้าหนี้เสียเปรียบโดยการยึดถือเอากองทรัพย์สินของลูกหนี้เป็นหลักในการตีความ ทั้งนี้เพื่อให้ตรงกับเจตนารมณ์ของกฏหมาย นอกจากนี้เพื่อให้มาตรการนี้มีประสิทธิภาพ และทันสมัยยิ่งขึ้น ควรขยายมาตรการนี้ให้คุ้มครองถึงเจ้าหนี้ในอนาคตด้วย