การแยกสกัดแทนนินจากเปลือกไม้โกงกาง (Rhizophora spp.)

Abstract

แทนนินเป็นสารประกอบเชิงซ้อนพวก "พินอลิก" เป็นสารที่ให้ความฝาด พบตามส่วนต่างๆ ของพืช ใช้มากในอุตสาหกรรมฟอกหนัง งานวิจัยนี้ได้ทดลองแยกสกัดแทนนินจากเปลืองไม้โกงกางสายพันธุ์ไรซโซฟอร่า ซึ่งเป็นไม้ในป่าชายเลน ด้วยวิธีการต่างๆ ได้แก่ สกัดแบบแช่ สกัดในถังกวน และสกัดแบบกิ่งต่อเนื่องสวนทางกัน โดยใช้น้ำเป้นตัวสกัด ผลการทดลองสรุปได้ดังนี้ 1. สกัดแบบแช่ เมื่อัตราส่วนระหว่างเปลือกไม้ต่อน้ำ 1:3 โดยน้ำหนัก เปลือกไม้บดมีขนาแส้นผ่านศูนย์กลางต่ำกว่ำ 0.5 มิลลิเมตร อุณหภูมิ 80◦ซ ในน้ำผสม Na₂So₃ ปริมาณ 1% ของน้ำหนักเปลือกไม้ สกัด 2 ครั้ง แต่ละครั้งใช้เวลาที่ใช้ในการสกัด 20 นาที แล้วแยกสารละลายสกัดออกจากกากโดยใช้เครื่องบีบ จะให้ผลการสกัดสูงที่สุดคือ 77.6% ของที่มีอยู่ในเปลือกไม้ 2. สกัดในถังกวน เมื่อเปลีอกไม้ขนาดเล็กเวลาที่ใช้ในการสกัดจะน้อยกว่าเปลือกไม้ขนาดใหญ่ แต่ผลการสกัดจะสูงกว่า ที่อัตราส่วนระหว่างเปลือกไม้ต่อน้ำ 1:10 โดยน้ำหนัก เปลือกไม้บดมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางต่ำกว่า 0.5 มิลลิเมตร อุณหภูมิที่ใช้สกัด 30◦ซ เวลาที่ใช้ในการสกัด 10 นาที จะให้ผลการสกัดสูงที่สุดคือ 34.8% ของที่มีอยู่ในเปลือกไม้ และความเร็วของใบพัดในช่วงระหว่าง 690, 820, 1100 รอบต่อนาที จะไม่มีผลต่อปริมาณที่ได้สกัด 3. สกัดแบบกึ่งต่อเนื่องสวนทางกัน เมื่ออัตราการไหลของน้ำ 15 ลิตร/ชั่วโมง ปริมาณเปลือกไม้ที่ป้อน 7 นาทีต่อครั้งๆ ละ 500 กรัมหรืออัตราส่วนระหว่างเปลือกไม้ต่อน้ำ 1:3.5 โดยน้ำหนักเปลือกไม้บดมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางต่ำกว่า 0.5 มิลลิเมตร เติม Na₂So₃ ปริมาณ 2% ของเปลือกไม้ อุณหภูมิ 80◦ซ สกัด 3 ครั้ง จะให้ผลการสกัดสูงที่สุดคือ 48.7% ของที่มีอยู่ในเปลือกไม้ สารละลายแทนนินที่สกัดได้นำมาอบแห้งที่อุณหภูมิ 90◦ซ จะมีปริมาณแทนนินประมาณ 50-55% ของผลิตภัณฑ์แทนนินที่สกัดได้ เมื่อนำมาฟอกหนัง หนังที่ฟอกจะมีสีน้ำตาลแดง