การบูรณาการปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิตของสถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข

Abstract

การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) สร้างตัวบ่งชี้และเกณฑ์ในการวิเคราะห์หลักสูตรตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 2) วิเคราะห์หลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิตของวิทยาลัยพยาบาลในสังกัดสถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุขตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง 3) พัฒนาหลักสูตรและสร้างรายวิชาในหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิตตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และ4) ประเมินผลการทดลองใช้รายวิชาในหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิตตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่สร้างขึ้น งานวิจัยนี้ใช้การศึกษา วิเคราะห์ข้อมูลพื้นฐานเกี่ยวกับปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงร่วมกับการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิเกี่ยวกับปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เพื่อสร้างตัวบ่งชี้และเกณฑ์ตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงที่จะนำไปใช้ในการวิเคราะห์หลักสูตร และนำผลการวิเคราะห์หลักสูตรไปใช้ในการพัฒนาหลักสูตรและสร้างรายวิชาในหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต ตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง เครื่องมือที่ใช้ในการทดลองใช้รายวิชาคือแบบสอบถามความเข้าใจในปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักศึกษาพยาบาล แบบประเมินพฤติกรรมการปฏิบัติตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักศึกษาพยาบาล การประเมินผลตามความสามารถที่แท้จริงของนักศึกษาพยาบาลระหว่างการเรียนการสอน และแบบประเมินผลการจัดการเรียน การสอนรายวิชา ทำการวิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ตัวบ่งชี้และเกณฑ์ในการวิเคราะห์หลักสูตรตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในแบบรูบริคสคอริง (Rubric scoring) ประกอบด้วย 5 ด้านคือ ด้านความพอประมาณ ด้านความมีเหตุผล ด้านการมีภูมิคุ้มกันที่ดีในตัว ด้านความรู้ และด้านคุณธรรม และเมื่อนำตัวบ่งชี้และเกณฑ์เหล่านี้มาใช้ในการวิเคราะห์หลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต พ.ศ.2545 ของสถาบันพระบรมราชชนก กระทรวงสาธารณสุข พบว่าปรัชญาและวัตถุประสงค์ของหลักสูตรไม่ปรากฏตัวบ่งชี้ตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงในด้าน ความพอประมาณ 2 ตัวบ่งชี้ และด้านความมีเหตุผล 1 ตัวบ่งชี้ จึงได้พัฒนาปรัชญา วัตถุประสงค์หลักสูตร และได้สร้างรายวิชาขึ้น 1 วิชาชื่อ ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับการพยาบาล เป็นวิชาที่บูรณาการเนื้อหาของการพยาบาลกับปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง ในหมวดวิชาเฉพาะ กลุ่มวิชาชีพ จำนวน 2 หน่วยกิต และทดลองใช้ในนักศึกษาพยาบาลศาสตร์ชั้นปีที่ 3 การทดลองใช้รายวิชาที่สร้างขึ้นมาในเวลา 1 ภาคการศึกษา พบว่า 1. ความเข้าใจในปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักศึกษาพยาบาลหลังการเรียนการสอนรายวิชาปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับการพยาบาลดีกว่าก่อนการเรียนการสอน 2. พฤติกรรมการปฏิบัติตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงของนักศึกษาพยาบาลหลังการเรียนการสอนรายวิชาปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับการพยาบาลอยู่ในระดับดีมาก 3. ความรู้และพฤติกรรมตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงจากการประเมินผลตามความสามารถที่แท้จริงของนักศึกษาพยาบาลระหว่างการเรียนการสอนมีด้านคุณธรรม และด้านความพอประมาณน้อยกว่าด้านอื่น 4. การประเมินผลการจัดการเรียนการสอนรายวิชาปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงกับการพยาบาลอยู่ในระดับดีมาก จากผลการวิจัยสามารถนำตัวบ่งชี้และเกณฑ์การวิเคราะห์หลักสูตรตามปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงไปใช้ในการวิเคราะห์ และพัฒนาหลักสูตรอื่น ๆ เพื่อสอดแทรกปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงให้แก่ผู้เรียน