รูปแบบขององค์กรและกระบวนการในการปฏิรูปกฎหมายเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม

Abstract

การศึกษาวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษารูปแบบขององค์กรและกระบวนการในการปฏิรูปกฎหมายเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม พร้อมทั้งศึกษาองค์กรในการปฏิรูปกฎหมายในประเทศอังกฤษ สิงคโปร์ และแคนาดา เป็นตัวอย่างเพื่อนำมาวิเคราะห์กับคณะกรรมการพัฒนากฎหมายตามพระราชบัญญัติ คณะกรรมการกฤษฎีกา ฉบับที่ 3 พ.ศ. 2534 และแนวทางการพัฒนากฎหมายในแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 7 ผลการศึกษาพบว่าบรรดากฎหมายที่ใช้อยู่ในประเทศไทยเป็นจำนวนมากเป็นบทบัญญัติที่ไม่ทันต่อเหตุการณ์ เป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม จึงได้เริ่มให้ความสนใจที่จะนำกฎหมายมาใช้ในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมในช่วงแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 6 โดยให้มีการปรับปรุงแก้ไขในเรื่องระเบียบข้อบังคับ ซึ่งเป็นกฎหมายระดับอนุบัญญัติ ต่อมาในช่วงแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 7 จึงได้มีแนวทางที่จะจัดตั้งองค์กรในการปฏิรูปกฎหมายเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมที่มีความเป็นกลางและอิสระ สามารถกำหนดนโยบายทั้งระยะสั้นและระยะยาวได้ด้วย เพราะในการตรากฎหมายที่สำคัญต้องมีการศึกษาวิจัยอย่างเป็นระบบ มีลักษณะสหวิชาการ ซึ่งคณะกรรมการพัฒนากฎหมายที่จัดตั้งขึ้นยังไม่มีคุณสมบัติดังกล่าว เพราะประกอบด้วยกรรมการร่างกฎหมายเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งเป็นกลไกของฝ่ายบริหาร และการริเริ่มงานวิจัยในเรื่องใด กฎหมายบัญญัติให้เป็นหน้าที่ของสำนักงานคณะกรรมการกฤษฎีกาในอนาคตจึงสมควรที่จะได้มีการแก้ไขกฎหมายเพื่อให้มีองค์กรปฏิรูปกฎหมายตามแนวทางในแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 7 ซึ่งรูปแบบขององค์กรและกระบวนการในการปฏิรูปกฎหมายที่มีประสิทธิภาพมีความจำเป็นต่อการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมนั้นจะต้องมีองค์กรระดับคณะกรรมการที่เป็นกลาง อิสระและกำหนดนโยบายได้เอง ส่วนฝ่ายเลขานุการที่จะทำหน้าที่สนับสนุนคณะกรรมการจะต้องเป็นนิติกรที่มีความรู้ความสามารถ