ความรับผิดของผู้ประกอบการขนส่งทางอากาศในกรณีอากาศยานก่อความเสียหายขึ้นแก่บุคคลที่สาม

Abstract

การวิจัยนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อศึกษาและวิเคราะห์ความรับผิดของผู้ประกอบการขนส่งทางอากาศในกรณีอากาศยานก่อความเสียหายขึ้นแก่บุคคลที่สามภายใต้กฎหมายไทยและกฎหมายระหว่างประเทศ โดยเริ่มศึกษาหลักความรับผิดทางละเมิดตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 420 ว่าด้วยความรับผิดทางละเมิดทั่วไป และมาตรา 437 ว่าด้วยเรื่องความเสียหายอันเกิดจากยานพานะอันเดินด้วยกำลังเครื่องจักรกล ทำการศึกษาเปรียบเทียบกับร่างอนุสัญญาว่าด้วยการชดใช้ค่าสินไหมทดแทนสำหรับความเสียหายอันเกิดจากอากาศยานต่อบุคคลที่สาม(Convention on Compensation for Damage Caused by Aircraft to Third Parties) ซึ่งครอบคลุมความรับผิดกรณีเสี่ยงภัยทั่วไปและร่างอนุสัญญาว่าด้วยการชดใช้ค่าสินไหมทดแทนสำหรับความเสียหายอันเกิดจากอากาศยานต่อบุคคลที่สามในกรณีของการแทรกแซงโดยมิชอบด้วยกฎหมาย(Convention on Compensation for Damage Caused by Aircraft to Third Parties, In Case of Unlawful Interference) ซึ่งครอบคลุมความรับผิดกรณีการก่อการร้าย อนุสัญญาทั้งสองฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อแก้ปัญหาความรับผิดของผู้ประกอบการขนส่งทางอากาศที่มีความแตกต่างกันในแต่ละประเทศให้เกิดความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันและเพื่อขจัดความยุ่งยากในการปรับใช้หลักกฎหมายขัดกันของแต่ละประเทศ จากการศึกษาวิจัยพบว่า กรณีการเสี่ยงภัยทั่วไปนั้น แม้ว่าหลักความรับผิดจะมีการจำกัดจำนวนความรับผิดของผู้ประกอบการขนส่งทางอากาศไว้ แต่ก็เปิดโอกาสให้บุคคลที่สามเรียกร้องค่าเสียหายตามความเสียหายที่เกิดขึ้นจริง โดยภาระการพิสูจน์นั้นตกอยู่กับผู้ประกอบการขนส่งทางอากาศ ส่วนกรณีของการแทรกแซงโดยมิชอบด้วยกฎหมายนั้น ร่างอนุสัญญาได้จำกัดความรับผิดตามน้ำหนักของอากาศยานที่มีส่วนเกี่ยวข้องในเหตุการณ์นั้นๆและหากมีค่าเสียหายเกินกว่าการจำกัดความรับผิด ร่างอนุสัญญาได้จัดตั้งหน่วยงานเพื่อรับผิดชอบค่าเสียหายในส่วนที่เกินดังกล่าว สำหรับกฎหมายไทยตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 420 และมาตรา 437 สามารถนำมาปรับใช้ได้กับความรับผิดทั้งสองกรณี แต่ในเรื่องของค่าเสียหายนั้น เนื่องจากไม่มีการจำกัดความรับผิดของผู้ประกอบการขนส่งทางอากาศไว้ ส่งผลให้ในบางเหตุการณ์ที่มีความเสียหายจำนวนสูงมากจนไม่มีการรับประกันภัย ผู้ประกอบการขนส่งทางอากาศต้องรับผิดชดใช้ค่าสินไหมทดแทนจนอาจทำให้ไม่สามารถดำเนินธุรกิจต่อไปได้ ดังนั้นประเทศไทยสมควรเข้าเป็นภาคีอนุสัญญาทั้งสองฉบับนี้ เนื่องจากหลักความรับผิดของผู้ประกอบการขนส่งทางอากาศตามอนุสัญญาไม่ทำให้บุคคลที่สามนั้นเสียเปรียบจนเกินสมควรในการได้รับการชดใช้ค่าสินไหมทดแทน และข้อจำกัดความรับผิดส่งผลให้ผู้ประกอบการขนส่งทางอากาศสามารถจัดหาประกันสำหรับความเสียหายจำนวนสูงสุดที่อาจเกิดขึ้นได้