แนวทางการกำหนดมาตรการทางอาญาเพื่อคุ้มครองบุคลากรทางการแพทย์ในการปฏิบัติหน้าที่

Abstract

ปัญหาที่ผู้ป่วยหรือญาติใช้ความรุนแรงต่อบุคลากรทางการแพทย์อันเป็นการกระทำโดยเจตนาหรือประสงค์ในเชิงข่มขู่จะทำร้าย หรือทำร้ายที่ส่งผลกระทบต่อความปลอดภัยหรือสุขภาพอนามัยทั้งร่างกายหรือจิตใจ เป็นอุปสรรคขัดขวางการปฏิบัติหน้าที่รักษาพยาบาล ส่งผลกระทบต่อสถานพยาบาลต้องขาดแคลนบุคลากรปฏิบัติหน้าที่ ต้องเสียค่าใช้จ่ายและเวลาเพื่อจัดหาบุคลากรเข้าทดแทนหรือสร้างบุคคลใหม่ๆ และยังกระทบต่อผู้ป่วยอื่น ถือเป็นอีกหนึ่งปัญหาสำคัญที่ไม่อาจมองข้ามและเป็นปัญหาที่ทั่วโลกต่างให้ความสำคัญ อีกทั้งด้วยการปฏิบัติหน้าที่ของ บุคลากรทางการแพทย์เกี่ยวข้องกับสิทธิเสรีภาพและความปลอดภัยในชีวิต ร่างกายและสุขภาพอนามัยของผู้ป่วย ซึ่งเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องอาศัยทั้งความรู้ความเชี่ยวชาญประสบการณ์ของบุคลากร อีกทั้ง ด้วยประเทศไทยยังไม่มีมาตรการทางกฎหมายที่ให้ความคุ้มครองการปฏิบัติหน้าที่บุคลากรทางการแพทย์อย่างแท้จริง จากเหตุผลข้างต้น งานศึกษาวิจัยฉบับนี้จึงมุ่งศึกษาแนวทางกำหนดมาตรการทางอาญาเพื่อคุ้มครองบุคลากรทางการแพทย์ พิจารณาจากหลักการคุ้มครองบุคลากรทางการแพทย์และเหยื่อทางสงครามตามกฎหมายมนุษยธรรมสากล แนวคิดการกำหนดฐานความผิดอาญาและวัตถุประสงค์การลงโทษทางทัณฑวิทยา และพิจารณาจากมาตรการคุ้มครองในต่างประเทศที่กำหนดให้การใช้ความรุนแรงต่อบุคลากรทางการแพทย์ในการปฏิบัติหน้าที่เป็นความผิดและมีบทลงโทษทางอาญา ซึ่งอยู่ในรูปแบบทั้งการกำหนดเป็นฐานความผิดเฉพาะในพระราชบัญญัติ หรือในรูปแบบเหตุฉกรรจ์ บทเพิ่มโทษจากฐานความผิดอาญาที่มีในประมวลกฎหมายอาญา เพื่อนำไปสู่การวิเคราะห์ถึงเหตุจำเป็นที่ประเทศไทยต้องกำหนดให้มาตรการทางอาญาคุ้มครองบุคลากรทางการแพทย์หรือการปฏิบัติหน้าที่ของบุคลากรเป็นการเฉพาะ ในรูปแบบร่างพระราชบัญญัติที่กำหนดให้การใช้ความรุนแรงต่อบุคลากรทางการแพทย์ คือ การทำร้ายหรือข่มขู่จะใช้กำลังประทุษร้าย และการทำให้อุปกรณ์หรือเครื่องมือทางการแพทย์ได้รับความเสียหายเป็นความผิดอาญา พร้อมกำหนดระวางโทษที่หนักขึ้นให้สอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจและสังคม และเป็นมาตรการเพื่อให้ผู้กระทำผิดยับยั้ง ชั่งใจก่อนเลือกที่จะกระทำความผิด อันเป็นการลดหรือป้องกันปัญหาการใช้ความรุนแรงต่อทรัพย์สินสถานพยาบาลรูปแบบหนึ่งต่อไป