การวิเคราะห์พัฒนาการการตีความของศาลฎีกาไทย: ศึกษาประเด็นความผิดฐานลักทรัพย์

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพัฒนาการการตีความของศาลฎีกาไทยและศาลฎีกาต่างประเทศประเด็นความผิดฐานลักทรัพย์ใน 3 ประเด็น ได้แก่ ความผิดฐานลักทรัพย์สำเร็จ การลักกระแสไฟฟ้า และการบังคับชำระหนี้โดยมิชอบด้วยกฎหมาย รวมถึงแนวคิดและทฤษฎีที่มีผลต่อการตีความของศาลฎีกา เพื่อวิเคราะห์และเปรียบเทียบว่าพัฒนาการการตีความของศาลฎีกาไทยประเด็นดังกล่าวเป็นไปตามแนวโน้มการตีความของศาลฎีกาต่างประเทศหรือไม่ ประเด็นความผิดฐานลักทรัพย์สำเร็จ เริ่มต้นด้วยการใช้ทฤษฎีการพาทรัพย์เคลื่อนที่ และมีแนวโน้มที่จะเปลี่ยนไปใช้ทฤษฎีความสามารถในการควบคุมทรัพย์เช่นเดียวกับสหราชอาณาจักรและสหรัฐอเมริกา เพราะศาลฎีกาเปลี่ยนแนวทางการตีความ ส่วนประเด็นการบังคับชำระหนี้โดยมิชอบด้วยกฎหมายนั้น ในอดีต ศาลฎีกาคำนึงถึงเจตนาที่แท้จริงของเจ้าหนี้เป็นสำคัญจึงตีความว่า เจ้าหนี้ขาดเจตนาทุจริต และไม่มีความผิดฐานลักทรัพย์ ต่อมาศาลฎีกากลับแนวบรรทัดฐานเดิมเนื่องจากคำนึงถึงนิยามคำว่า “โดยทุจริต” ตามที่บัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายอาญา เพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยและคุ้มครองลูกหนี้ ทำให้เจ้าหนี้มีแนวโน้มที่จะมีความผิดฐานลักทรัพย์มากขึ้นเช่นเดียวกับสหราชอาณาจักรและสหรัฐอเมริกา ส่วนประเด็นการลักกระแสไฟฟ้า เคยเกิดปัญหาถกเถียงกันทางวิชาการว่า การลักกระแสไฟฟ้าเป็นความผิดฐานลักทรัพย์หรือไม่ แต่ยังไม่อาจหาข้อยุติได้ว่าจะแก้ปัญหานี้ด้วยวิธีการใด ขณะที่สหราชอาณาจักร สหพันธ์สาธารณรัฐเยอรมนี และสาธารณรัฐฝรั่งเศสแก้ปัญหาด้วยวิธีการบัญญัติความผิดเฉพาะ ส่วนสหรัฐอเมริกาใช้การตีความของศาล ดังนั้น พัฒนาการการตีความของศาลฎีกาไทยประเด็นความผิดฐานลักทรัพย์เป็นไปตามแนวโน้มการตีความของศาลฎีกาต่างประเทศเพียง 2 ประเด็นเท่านั้น ได้แก่ ความผิดฐานลักทรัพย์สำเร็จ และการบังคับชำระหนี้โดยมิชอบด้วยกฎหมาย ซึ่งเป็นข้อมูลที่มีประโยชน์ต่อการเติมเต็มช่องว่างทางความรู้ในเรื่องพัฒนาการการตีความของศาลฎีกาไทยประเด็นความผิดฐานลักทรัพย์ และนำไปเป็นข้อมูลประกอบการปรับปรุงแนวทางการตีความประเด็นความผิดฐานลักทรัพย์ในอนาคตได้