การใช้ประโยชน์เปลือกและกากมันสำปะหลังในการผลิตก๊าซชีวภาพ

Abstract

งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาแนวทางการใช้ประโยชน์กากของเสียจากอุตสาหกรรมผลิตแป้งมันสำปะหลัง ได้แก่กากมันสำปะหลังและเปลือกมันสำปะหลังในการผลิตก๊าซชีวภาพ โดยศึกษาศักยภาพการผลิตก๊าซชีวภาพด้วยเทคนิคบีเอ็มพี พร้อมทั้งศึกษาแนวทางการเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตก๊าซชีวภาพจากเปลือกมัน โดยการปรับสภาพเบื้องต้น (Pretreatment) ด้วยสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์ รวมทั้งศึกษาการหมักร่วม (Co-digestion) ระหว่าง เปลือกหรือกากมันสำปะหลัง กับน้ำเสียจากกระบวนการผลิต ผลการศึกษาพบว่ากรณีการผลิตก๊าซชีวภาพจากสับสเตรทเดี่ยวๆ (Single Substrate) น้ำเสียและกากมันมันสำปะหลัง มีประสิทธิภาพการผลิตก๊าซชีวภาพสูงใกล้เคียงกัน คือ 0.601 และ 0.589 m3/kg VS added ตามลำดับ ขณะที่การผลิตก๊าซชีวภาพจากเปลือกมันสำปะหลัง มีประสิทธิภาพเพียง 0.306 m3/kg VS added ซึ่งเมื่อนำเปลือกมันไปปรับสภาพด้วยสารละลายโซเดียมไฮดรอกไซด์เข้มข้น 3% เป็นเวลา 48 ชั่วโมง ก่อนนำไปหมักผลิตก๊าซชีวภาพ พบว่าประสิทธิภาพเพิ่มขึ้นจาก 0.306 m3/kg VS added เป็น 0.400 m3/kg VS added หรือเพิ่มขึ้นเพียง 31% ส่วนผลการหมักร่วมระหว่างกากมันกับน้ำเสีย เปลือกมันกับน้ำเสีย และกากมันกับเปลือกมัน พบว่าไม่ได้มีส่วนช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตก๊าซชีวภาพอย่างมีนัยสำคัญ จึงอาจสรุปได้ว่า ทั้งกากของเสียและน้ำเสียจากโรงงานอุตสาหกรรมแป้งมันสำปะหลังมีศักยภาพในการผลิตก๊าซชีวภาพสูง โดยที่กากมันสามารถใช้ผลิตก๊าซชีวภาพได้โดยตรง ไม่ต้องผ่านการปรับสภาพ และ/หรือ การหมักร่วม ขณะที่การใช้ประโยชน์เปลือกมันเป็นวัสดุหมักร่วมกับกากมันหรือน้ำเสียในการผลิตก๊าซชีวภาพ ก็เป็นอีกหนึ่งทางเลือกสำหรับการจัดการกากของเสียของโรงงานผลิตแป้งมันสำปะหลัง แม้เปลือกมันจะมีศักยภาพการผลิตก๊าซชีวภาพต่ำกว่ากากมันและน้ำเสียจากกระบวนการผลิตก็ตาม