ผลของการปฏิบัติธรรมต่อสุขภาวะทางจิตของผู้เข้าร่วมหลักสูตรพัฒนาจิตให้เกิดปัญญาและสันติสุข ณ ยุวพุทธิกสมาคมแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์

Abstract

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลองมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษา ผลของการปฏิบัติธรรม ปัจจัยที่เกี่ยวข้องแรงจูงใจ และความรู้ ความเข้าใจ ความเชื่อและความคิดเห็นต่อประโยชน์ในการปฏิบัติธรรมของผู้ปฏิบัติธรรมต่อสุขภาวะทางจิตของผู้เข้าร่วมหลักสูตรพัฒนาจิตให้เกิดปัญญาและสันติสุข ณ ยุวพุทธิกสมาคมแห่งประเทศไทยในพระบรมราชูปถัมภ์ กลุ่มตัวอย่างคัดเลือกจากผู้ปฏิบัติธรรมทั้งหมด จำนวน 250 คน ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ร้อยละ 81.2 ช่วงอายุระหว่าง 15.29 ปี ร้อยละ 38 และการศึกษาอยู่ในระดับปริญญาตรี ร้อยละ 49 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือ 1. แบบสอบถามข้อมูลทั่วไป ซึ่งประกอบด้วยข้อมูลส่วนบุคคล แบบสอบถามแรงจูงใจ และแบบประเมินความรู้ ความเข้าใจ ความเชื่อและความคิดเห็นต่อประโยชน์ของการปฏิบัติธรรม 2. แบบวัดสุขภาวะทางจิต วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติเชิงอนุมานผ่านการวิเคราะห์ t-test และ One-way ANOVA และทดสอบความแตกต่างเป็นรายคู่โดยวิธีของ LSD ผลการวิจัยพบว่า 1. ก่อนการเข้ารับการฝึกปฏิบัติธรรม กลุ่มตัวอย่างมีสุขภาวะทางจิตอยู่ในระดับกลาง 2. หลังการฝึกปฏิบัติธรรม กลุ่มตัวอย่างมีสุขภาวะทางจิตสูงกว่าก่อนเข้ารับการฝึกปฏิบัติธรรม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 3. ปัจจัยด้านจำนวนพี่น้อง รายได้ของตนเองต่อเดือน สถานภาพทางการเงิน โรคประจำตัว ระยะเวลาการปฏิบัติธรรมต่อครั้ง และความรู้ ความเข้าใจ ความเชื่อและความคิดเห็นต่อประโยชน์ของการปฏิบัติธรรมมีความสัมพันธ์กับสุขภาวะจิตอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 4. กลุ่มตัวอย่างสนใจในการปฏิบัติธรรม เนื่องจากเห็นประโยชน์ของการปฏิบัติธรรม ได้รับการชักชวนจากคนอื่น มีบุคคลตัวอย่าง และกลุ่มตัวอย่างมีความรู้ ความเข้าใจ ความเชื่อและความคิดเห็นต่อประโยชน์ของการปฏิบัติธรรมอยู่ในระดับสูง จากผลการศึกษาครั้งนี้ การปฏิบัติธรรมสามารถเพิ่มสุขภาวะทางจิตได้ ซึ่งสามารถนำไปเป็นแนวทางในการพัฒนาหลักสูตรการปฏิบัติธรรมให้มีความน่าสนใจ และชักจูงให้เยาวชนหรือผู้ที่สนใจให้เข้ามาปฏิบัติธรรมเพิ่มมากขึ้น อีกทั้งเป็นการใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์