ถ้อยคำสำนวนใหม่ในหนังสือพิมพ์รายวันภาษาไทย ระหว่างปี พ.ศ. 2537-2541

Abstract

วิทยานิพนธ์ฉบับนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาลักษณะ ส่วนประกอบ ที่มา และความหมายของถ้อยคำสำนวนที่เกิดขึ้นใหม่ ซึ่งตีพิมพ์เผยแพร่ในหนังสือพิมพ์รายวันปี พ.ศ. 2537-2541 ผู้วิจัยเก็บข้อมูลจากหนังสือพิมพ์รายวันภาษาไทย 5 ชื่อ ได้แก่ ไทยรัฐ เดลินิวส์ ข่าวสด มติชน และสยามรัฐ รวมจำนวนหนังสือพิมพ์ที่เป็นแหล่งเก็บข้อมูลทั้งหมด 900 ฉบับ ผลการศึกษาพบว่า ถ้อยคำสำนวนใหม่มีลักษณะต่างๆ 4 ลักษณะ ได้แก่ ถ้อยคำสำนวนที่สร้างขึ้นใหม่ ถ้อยคำสำนวนที่ดัดแปลงจากถ้อยคำสำนวนเดิม ถ้อยคำสำนวนที่เปลี่ยนบริบทการใช้ และถ้อยคำสำนวนที่มาจากภาษาต่างประเทศ ลักษณะต่างๆ เหล่านี้เป็นลักษณะเด่นของการใช้ถ้อยคำสำนวนในหนังสือพิมพ์รายวัน ซึ่งมีผลในการเพิ่มอารมณ์ ความรู้สึก และทำให้ผู้อ่านเกิดภาพที่ชัดเจนยิ่งขึ้น ถ้อยคำสำนวนใหม่สามารถแบ่งตามลักษณะส่วนประกอบได้เป็น 3 ประเภท คือ คำ วลี และภาคแสดงหรือประโยค แต่ในการใช้ถ้อยคำสำนวนเหล่านี้ จะทำหน้าที่เป็นเพียงหน่วยที่มีฐานะเท่าคำคำหนึ่ง และจะสื่อความหมายถึงสิ่งใดสิ่งหนึ่งเพียงสิ่งเดียว สำหรับที่มาของถ้อยคำสำนวนใหม่พบว่า ถ้อยคำสำนวนใหม่จะมีที่มาจากถ้อยคำสำนวนเดิม เหตุการณ์หรือข่าวที่รู้กันทั่วไป เทคโนโลยีและวิทยาการสมัยใหม่ และกิจกรรมเพื่อความบันเทิง ถ้อยคำสำนวนใหม่ซึ่งมีที่มาจากถ้อยคำสำนวนเดิมมีมากที่สุด คิดเป็นร้อยละ 42.61 ของข้อมูลทั้งหมด ถ้อยคำสำนวนใหม่ซึ่งมีที่มาจากกิจกรรมเพื่อความบันเทิงมีน้อยที่สุด คิดเป็นร้อยละ 1.65 ของข้อมูลทั้งหมด การศึกษาเรื่องความหมายของถ้อยคำสำนวนใหม่ สามารถจำแนกความหมายของถ้อยคำสำนวนใหม่ได้เป็น 2 ประเภท คือ ประเภทที่มีความหมายนัยตรง และประเภทที่มีความหมายเปรียบเทียบ พบว่าถ้อยคำสำนวนใหม่จะใช้ในความหมายเปรียบเทียบเป็นจำนวนมาก คิดเป็นร้อยละ 67.86 ของข้อมูลทั้งหมด และใช้ในความหมายนัยตรงเพียงร้อยละ 32.14 ของข้อมูลทั้งหมด