มาตรการทางกฎหมายตามกฎหมายควบคุมอาคารและกฎหมายผังเมืองเพื่อการจัดระเบียบธุรกิจค้าปลีกค้าส่ง : ปัญหาและกรณีศึกษา

Abstract

สืบเนื่องจากที่เกิดปัญหาโดยเฉพาะในด้านโครงสร้างของธุรกิจค้าปลีกสมัยใหม่ซึ่งมีการขยายตัวอย่างรวดเร็ว ก่อให้เกิดปัญหาที่ร้านค้าปลีกขนาดเล็กโดยเฉพาะร้านค้าปลีกรายย่อยของคนไทย ไม่สามารถปรับตัวได้ทัน ต้องประสบภาวะขาดทุนอย่างหนัก จนหลายรายต้องเลิกกิจการไป และจากการขยายตัวนี้เองทำให้ร้านค้าปลีกสมัยใหม่มีอำนาจต่อรองที่สูงขึ้นจนก่อ ให้เกิดการปฏิบัติทางการค้าที่ไม่เป็นธรรมต่อผู้ผลิตอีกด้วย หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจึงได้นำกฎหมายควบคุมอาคารและกฎหมายผังเมืองมาใช้แก้ไขปัญหาดังกล่าวข้างต้น การศึกษาวิจัยเรื่องนี้จึงมุ่งที่จะศึกษาผลของการนำกฎหมายดังกล่าวมาใช้ว่ามีความเพียงพอ เหมาะสม กับปัญหาที่เกิดขึ้นหรือไม่ ตลอดจนกรณีศึกษาต่างๆ ของการบังคับใช้กฎหมายดังกล่าว จากการศึกษาพบว่า การนำกฎหมายควบคุมอาคารและกฎหมายผังเมืองมาใช้จัดระเบียบธุรกิจค้าปลีกค้าส่ง ยังมีข้อจำกัดอยู่หลายประการ ไม่ว่าจะเป็นกรณีที่หน่วยงานส่วนท้องถิ่นสามารถออกข้อบัญญัติท้องถิ่นขัดหรือแย้งกับกฎกระทรวงตามพระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 ที่ออกมาเพื่อใช้บังคับกับธุรกิจค้าปลีกค้าส่ง ตามมาตรา 10 (2) ของพระราชบัญญัติดังกล่าว หรือ การที่พระราชกฤษฎีกากำหนดเขตที่ดินเพื่อที่จะทำการสำรวจเพื่อวางและจัดทำผังเมืองรวม ก็มีกำหนดระยะเวลาบังคับใช้ ดังนั้นผู้ประกอบการค้าปลีกสมัยใหม่นอกจากจะใช้วิธีลดขนาดของอาคารเพื่อหลีกเลี่ยงเงื่อนไขของกฎกระทรวงและพระราชกฤษฎีกาดังกล่าวแล้ว ยังใช้ช่องว่างดังกล่าวข้างต้นในการขยายสาขาได้อย่างรวดเร็วอีกด้วย นอกจากนี้การที่กฎหมายควบคุมอาคารและกฎหมายผังเมืองมิได้มีวัตถุประสงค์ในการใช้เพื่อแก้ปัญหาในทางธุรกิจ ยังส่งผลให้ผู้ประกอบการค้าปลีกรายย่อย ไม่สามารถฟ้องร้องต่อศาลในกรณีที่เห็นว่าการก่อสร้างผิดเงื่อนไขของกฎหมาย เนื่องจากไม่ใช่ผู้เสียหายโดยนิตินัยอีกด้วย ดังนั้น จึงควรมีกฎหมายเฉพาะในการแก้ไขปัญหาการจัดระเบียบธุรกิจค้าปลีกค้าส่งดังกล่าว