ผลของรังสีแกมมาต่อลักษณะบางประการของดองดึง Gloriosa superba L.

Abstract

ในการทดลองฉายรังสีแกมมา 0-400 เกรย์แก่หัวดองดึง พบว่าการเพิ่มปริมาณรังสีทำให้ อัตราการรอดชีวิตและอัตราการเจริญเติบโตของหัวดองดึงลดลง ค่า LD50เท่ากับ10.88-14.22 เกรย์ ปริมาณรังสีตั้งแต่ 20 เกรย์ขึ้นไปทำให้อัตราการตายเป็น 100 เปอร์เซ็นต์ จากการทดลองฉายรังสีแกมมา 0 2.5 5.0 7.5 และ 10.0 เกรย์ แก่หัวดองดึง พบว่าปริมาณรังสีตั้งแต่ 2.5เกรย์ขึ้นไปมีผลทำให้ดองดึงมีลักษณะทางสัณฐานวิทยาและการเจริญเติบโตแตกต่างจากต้น ควบคุม กล่าวคือจำนวนต้นที่งอกจากตาบริเวณปลายหัวมีเพิ่มขึ้น ความสูงของต้นลดลง รูปร่าง ใบ ลักษณะดอกและสีรองกลีบดอกเปลี่ยนแปลงไป ความสมรณ์และเปอร์เซ็นต์การงอกของ เรณูลดลง รวมทั้งมีจำนวนของหัวดองดึงที่เกิดใหม่เพิ่มขึ้น จากการศึกษาโครโมโซมในระยะ metaphase I รอง pollen mother cell พบว่า โครโมโซมของต้นควบคุมมีจำนวน bivalent เท่ากับ 11 ส่วนในดองดึงที่ได้รับรังสีแกมมาปริมาณ10.0 เกรย์โครโมโซมมีการจับคู่ผิดปกติเกิดเป็น ring multivalent ในการศึกษาระยะ anaphase I ของดองดึงที่ได้รับรังสีแกมมาปริมาณ 2.5 5.0 7.5 และ 10.0 เกรย์ พบ lagging chromosome และ chromosome bridge จำนวนเซลล์ที่พบความผิดปกติของโครโมโซมเหล่านี้ จะมากขึ้นตามปริมาณรังสีแกมมาที่เพิ่มขึ้น ลักษณะบางประการที่พบในดองดึงอันเป็นผลมาจากรังสีแกมมาที่ได้รับในการศึกษาครั้งนี้ มีแนวโน้มที่จะเป็นประโยชน์สำหรับการพัฒนาดองดึงให้เป็นไม้ประดับได้