ความไว ความจำเพาะ และการเปรียบเทียบประสิทธิภาพในการวินิจฉัยเชื้อราที่เล็บ ระหว่างการตรวจด้วยเดอร์โมสโคปร่วมกับการตรวจด้วยโพแตสเซียมไฮดรอกไซด์เทียบกับการตัดเล็บย้อมด้วยพิริออดิกเอซิดซิฟฟ์

Abstract

ที่มา: เชื้อราที่เล็บเป็นสาเหตุถึงร้อยละ 50 ของเล็บที่ผิดรูป การวินิจฉัยที่ถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญในการหลีกเลี่ยงการรักษาที่ไม่จำเป็นและอาจก่อให้เกิดภาวะแทรกซ้อนจากปฏิกิริยาระหว่างยา การตรวจด้วยโพแตสเซียมไฮดรอกไซด์และเดอร์โมสโคปเป็นการตรวจที่รวดเร็วและค่าใช้จ่ายต่ำ ยังไม่เคยมีการศึกษาที่นำการตรวจทั้งสองอย่างนี้มาใช้ร่วมกันในการวินิจฉัยเชื้อราที่เล็บ

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาถึงความไวและความจำเพาะของการตรวจด้วยเดอร์โมสโคปร่วมกับการตรวจด้วยโพแตสเซียมไฮดรอกไซด์ และเปรียบเทียบกับการตัดเล็บย้อมด้วยพิริออดิกเอซิดซิฟฟ์ในการวินิจฉัยเชื้อราที่เล็บในผู้ป่วยที่มาด้วยเล็บผิดรูป

วิธีการศึกษา: ทำการศึกษาในอาสาสมัครอายุ 18 ปีขึ้นไป จำนวน 68 คน ซึ่งมารับการตรวจรักษาเรื่องเล็บผิดรูปที่คลินิคโรคผิวหนัง อาสาสมัครจะได้รับการตรวจร่างกายโดยแพทย์ ตรวจเล็บและถ่ายรูปเล็บด้วยเดอร์โมสโคปเพื่อหารูปแบบจำเพาะทั้ง 4 ได้แก่ รอยหยัก (Jagged proximal edge with spikes), ออโรร่า (Aurora pattern), ซากปรักหักพัง (Ruin appearance) และ เล็บแหว่งส่วนปลาย (Distal irregular termination) ร่วมกับการเก็บตัวอย่างเล็บส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการอีก 5 วิธี ได้แก่ โพแตสเซียมไฮดรอกไซด์ การเพาะเชื้อรา การตัดเล็บย้อมด้วยพิริออดิกเอซิดซิฟฟ์ การตัดเล็บย้อมด้วยโกโมริเมทานามีน และ พีซีอาร์ (PCR) ตัววัดมาตรฐานในการวินิจฉัยการติดเชื้อราที่เล็บในการศึกษานี้ คือ การพบเล็บผิดรูป ร่วมกับ ผลบวกจากการตัดเล็บย้อมด้วยพิริออดิกเอซิดซิฟฟ์หรือการตัดเล็บย้อมด้วยโกโมริเมทานามีนอย่างใดอย่างหนึ่ง

ผลการศึกษา: จากการศึกษาพบว่า การตรวจด้วยโพแตสเซียมไฮดรอกไซด์มีความไว 83.3%, ความจำเพาะ 56.8% และความถูกต้อง 66.2% ซากปรักหักพังเป็นรูปแบบที่มีความไวมากที่สุด (sensitivity 87.5%) เล็บแหว่งส่วนปลายเป็นรูปแบบที่มีความจำเพาะมากที่สุด (specificity 86.4%) และถูกต้องที่สุด (accuracy 67.6%). ‘การพบเดอร์โมสโคปทั้ง 4 รูปแบบ’ มีความจำเพาะ 100% ผลบวกจาก ‘การตรวจด้วยโพแตสเซียมไฮดรอกไซด์ หรือ รูปแบบซากปรักหักพัง อย่างใดอย่างหนึ่ง’ ‘การตรวจด้วยโพแตสเซียมไฮดรอกไซด์ หรือ การพบรูปแบบจากเดอร์โมสโคปอย่างน้อย 2 รูปแบบใดๆ อย่างใดอย่างหนึ่ง’ หรือ ‘การพบรูปแบบจากเดอร์โมสโคปตั้งแต่ 1 รูปแบบใดๆ ขึ้นไป’ มีความไว 100% การตัดเล็บย้อมด้วยพิริออดิกเอซิดซิฟฟ์มีความไว ความจำเพาะ และความถูกต้อง เท่ากับ 54.2%, 100%, 83.8% ตามลำดับ หิมะถล่ม (Avalanche) เป็นเดอร์โมสโคปรูปแบบใหม่ที่พบในการศึกษานี้ซึ่งช่วยเพิ่มความไวของการวินิจฉัยเชื้อราที่เล็บได้เมื่อใช้ร่วมกับการตรวจด้วยโพแตสเซียมไฮดรอกไซด์ (sensitivity 87.5%)

สรุปผล: การตรวจด้วยเดอร์โมสโคปร่วมกับการตรวจด้วยโพแตสเซียมไฮดรอกไซด์มีความไวและความจำเพาะไม่ด้อยกว่าการตัดเล็บย้อมด้วยพิริออดิกเอซิดซิฟฟ์ในการวินิจฉัยเชื้อราที่เล็บโดยขึ้นกับวิธีการเลือกใช้ และเป็นเครื่องมือที่สามารถให้ผลการวินิจฉัยเชื้อราที่เล็บได้ตั้งแต่ครั้งแรก