ผลกระทบของบันทึกความเข้าใจว่าด้วยโครงการแบ่งผลิตชิ้นส่วนรถยนต์ เฉพาะยี่ห้อและรุ่นของอาเซียนต่อกฎหมาย เกี่ยวกับอุตสาหกรรมชิ้นส่วนรถยนต์ของไทย

Abstract

การวิจัยนี้มุ่งที่จะศึกษากฎหมายและนโยบายต่าง ๆ ของรัฐที่สำคัญที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมชิ้นส่วนรถยนต์ในปัจจุบัน บันทึกความเข้าใจว่าด้วยโครงการแบ่งผลิตชิ้นส่วนรถยนท์เฉพาะยี่ห้อและรุ่นของอาเซียน โดยมุ่งเน้น ศึกษาถึงสาระสำคัญ การดำเนินการและผลกระทบของบันทึกฉบับดังกล่าวที่มีต่อกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรม ชิ้นส่วนรถยนท์ ตลอดจนแนวทางแก้ไขสำหรับอุตสาหกรรมชิ้นส่วนรถยนท์ของไทยเมื่อกลุ่มอาเซียนยกเลิกบันทึกฉบับดังกล่าวและมีการทำข้อตกลงฉบับใหม่เข้ามาแทนที่จากการศึกษาพบว่ากฎหมายและนโยบายต่าง ๆ ในปัจจุบันของไทยที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมชิ้นส่วนรถยนต์เป็นลักษณะของการปกป้องคุ้มครอง สนับสนุนและส่งเสริมการส่งออก จากการวิเคราะห์บันทึกความเข้าใจว่า ด้วยโครงการ BBC ปรากฏว่า บันทึกความเข้าใจว่าฉบับดังกล่าว มีผลกระทบทั้งทางลบและบวกต่อกฎหมายและนโยบายต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับอุตสาหกรรมชิ้นส่วนรถยนต์ของไทย คือ นโยบายการบังคับใช้ชิ้นส่วนภายในประเทศ นโยบายส่งเสริมการผลิตชิ้นส่วน นโยบายด้านภาษี (เฉพาะภาษีนำเข้าชิ้นส่วน CKD) ซึ่งออกตามกฎหมายฉบับต่าง ๆ คือ พระราชบัญญัติโรงงาน พระราชบัญญัติส่งเสริมการลงทุน พระราชกำหนดพิกัดอัตราศุลกากร เป็นต้น รวมทั้งส่งผลกระทบต่อรายได้ของรัฐ ดุลการค้าระหว่างประเทศ ผู้ผลิตชิ้นส่วนเพื่อการประกอบรถยนต์ภายในประเทศ

อย่างไรก็ตาม เนื่องจากสมาคมอาเซียนได้ยกเลิกบันทึกความเข้าใจว่าด้วยโครงการ BBC และมีการทำข้อตกลงว่าด้วยโครงการความร่วมมือด้านอุตสาหกรรมของอาเซียน (AICO) ขึ้นมาแทน ซึ่งมีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 1 พฤศจิกายน 2539 SEOM จะไม่อนุมัติโครงการ BBC ชุดใหม่อีกต่อไปแต่โครงการ BBC ชุดใดที่ได้รับอนุมัติจาก SEOM แล้วจะยังคงได้รับสิทธิประโยชน์ต่อไปจนกว่าผู้ประกอบรถยนต์ในอาเซียนจะยกเลิกการประกอบรถยนต์แบบ นั้น ๆ ดังนั้น เพื่อเป็นการป้องกันผลกระทบอันจะเกิดจากการดำเนินการภายใต้โครงการ AICO ไทยควรนำชิ้นส่วนรถยนท์ที่ผู้ประกอบรถยนต์ของไทยนำเข้าตามโครงการ BBC หรือชิ้นส่วนรถยนต์ประเภทอื่นที่ไทยยังไม่มีความสามารถ ในการที่จะแข่งขันกับประเทศในสมาชิกอาเซียนอื่นเข้าบรรจุไว้ในรายการยกเว้นการลดภาษีชั่วคราว (Temporary Exclusion List) ในแผนการลดภาษีของ CEPT เพื่อเป็นการเปิดโอกาสให้ผู้ผลิตชิ้นส่วนรถยนต์ของไทยมีระยะเวลาในการปรับตัวและให้รัฐใช้มาตรการต่าง ๆ เพื่อส่งเสริมอุตสาหกรรมผลิตชิ้นส่วนรถยนต์ของไทยให้มีความพร้อมในการแข่งขันก่อนที่สมาคมอาเซียนจะบรรลุเป้าหมาย คือ ลดอัตราภาษีให้เหลือร้อยละ 0-5% ภายในปี 2546 ตามข้อตกลง การจัดตั้งเขตการค้าเสรีอาเซียน (AFTA)