การนำเสนอเป้าประสงค์ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยระหว่างพุทธศักราช 2528-2537

Abstract

วัตถุประสงค์ของการวิจัย วัตถุประสงค์ของการวิจัยมีดังนี้ 1. เพื่อศึกษาสถานภาพของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในปัจจุบัน 2. เพื่อศึกษาทัศนะของผู้ทรงคุณวุฒิที่มีต่อเป้าประสงค์ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย3. เพื่อเปรียบเทียบความคิดเห็นของบุคคลภายในที่ไม่มีตำแหน่งบริหาร และมีตำแหน่งบริหาร ที่มีต่อเป้าประสงค์ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 4. เพื่อเปรียบเทียบความคิดเห็นของบุคคลภายในและภายนอกจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่มีต่อเป้าประสงค์ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 5. เพื่อเสนอเป้าประสงค์ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย วิธีการดำเนินงานวิจัย ผู้วิจัยได้ศึกษาสถานภาพปัจจุบัน สภาพปัญหา และแนวโน้มการเปลี่ยนแปลง ทิศทางการพัฒนามหาวิทยาลัยในอนาคต จากเอกสารต่างๆ เมื่อได้วิเคราะห์สิ่งดังกล่าวจากเอกสารแล้ว ผู้วิจัยได้ดำเนินการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิที่มี ความรู้เกี่ยวกับจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และระบบอุดมศึกษาของประเทศไทย เพื่อนำแนวคิดของท่านมาวิเคราะห์และหาข้อสรุปร่วมกับการวิเคราะห์เอกสาร และนำประเด็นสำคัญๆ ไปสร้างเป็นข้อกระทงในแบบสอบถาม สำหรับการทำวิจัยครั้งนี้ ได้อาศัยข้อมูลส่วนหนึ่งอันเป็นแนวคิดและทัศนะเกี่ยวกับเป้าประสงค์ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โดยการสัมภาษณ์ผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 10 คน ข้อมูลเหล่านี้จัดเป็นข้อมูลเชิงคุณภาพ ส่วนในการทดสอบและวิเคราะห์ในเชิงสถิตินั้น ได้อาศัยประชากรที่เป็นอาจารย์ประจำของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยที่ปฏิบัติราชการอยู่ ในภาคปลายปีการศึกษา 2528 จำนวน 2,401 คน สุ่มตัวอย่างแบบง่ายมาร้อยละ 14 ของประชากรคิดเป็นร้อยละ 331 คน ซึ่งผู้วิจัยได้รับแบบสอบถามกลับคืน 282 ฉบับ คิดเป็นร้อยละ 85.20 กลุ่มบุคคลภายนอก ซึ่งเป็นผู้ที่ประกอบอาชีพอยู่นอกจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ได้ปรากฏชื่อใน A Who’s Who Directory Thailand Executives 1985 และเป็นศิษย์เก่าของมหาวิทยาลัย จำนวน 402 คน สุ่มตัวอย่างแบบง่ายร้อยละ 55.21 ของประชากร คิดเป็น 230 คน ซึ่งผู้วิจัยได้รับแบบสอบถามกลับคืน 200 ฉบับ คิดเป็นร้อยละ 86.96 เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย เป็นแบบสอบถามที่ผู้วิจัยได้สร้างขึ้นเอง แบ่งเป็น 2 ตอนคือ ตอนแรก เป็นสถานภาพส่วนตัวของผู้ตอบแบบสอบถาม ตอนที่สองเป็นแบบประเมินความคิดเห็นของผู้ตอบแบบสอบถามเกี่ยวกับเป้าประสงค์ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย การวิเคราะห์ข้อมูล ข้อมูลที่ได้จากเอกสารและการสัมภาษณ์ ผู้วิจัยได้นำมาวิเคราะห์เนื้อหา ส่วนแบบสอบถามใช้วิธีหาค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ทีเทศต์ และการจัดลำดับความสำคัญ สรุปผลการวิจัย การสรุปผลการวิจัยแยกเป็น 2 ส่วน คือ ส่วนที่หนึ่ง สรุปผลจากการวิเคราะห์ ข้อมูลเอกสารและการสัมภาษณ์ ส่วนที่สอง สรุปผลข้อมูลจากแบบสอบถาม ผลการวิเคราะห์ข้อมูลจากเอกสารและการสัมภาษณ์ พบว่า สภาพเศรษฐกิจสังคมการเมือง ซึ่งเป็นสิ่งแวดล้อมภายนอกมหาวิทยาลัยมีผลกระทบต่อการพัฒนามหาวิทยาลัยมากในขณะที่จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยเป็นมหาลัยที่มีตัวป้อน คือ นิสิต อาจารย์ งบประมาณ อาคารสถานที่ และสิ่งอำนวยความสะดวกดีมีคุณภาพ แต่ด้วยการบริหารงานภายในแบบระบบมหาวิทยาลัยของรัฐ ต้องใช้ระบบบริหารบุคคล ระบบบริหารการเงิน ระบบบริหารงานวิชาการ ที่ไม่เหมาะสมกับองค์กรวิชาการแบบมหาวิทยาลัย ตลอดจนระบบการเมืองในมหาวิทยาลัย ได้นำมหาวิทยาลัยไปสู่ปัญหาการใช้ทรัพยากรที่ไม่มีประสิทธิภาพเต็มตามศักยภาพที่มีอยู่ อันมีผลกระทบต่อผลผลิตของมหาวิทยาลัยที่ไม่สอดคล้องกับความต้องการของสังคม ทั้งในด้านปริมาณและคุณภาพของบัณฑิต งานวิจัยหรือการสร้างความรู้ให้สังคม รูปแบบการบริการวิชาการ และงานทะนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมของชาติ ซึ่งปัญหาเหล่านี้นับว่าเป็นปัญหาสำคัญที่จะส่งผลถึงภาพพจน์ของมหาวิทยาลัย ซึ่งเป็นสถาบันหนึ่งของสังคมจะดำรงอยู่ได้ก็ด้วยการเกื้อหนุนของสังคมดังนั้นแนวทางในการพัฒนามหาวิทยาลัยด้วยกลวิธีต่างๆ เพื่อมุ่งปรับปรุงผลผลิตของมหาวิทยาลัยจึงเป็นสิ่งที่ควรแสวงหา และดำเนินการเป็นอย่างยิ่ง ผลการวิจัยข้อมูลจากแบบสอบถาม 1. ลำดับความสำคัญของเป้าประสงค์ ปรากฏว่าบุคคลภายในและบุคคลภายนอกมีความคิดเห็นว่าในอนาคต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยควรมีเป้าประสงค์ด้านต่างๆ เรียงตามลำดับความสำคัญมากที่สุดดังนี้ ด้านการผลิตบัณฑิต ควรผลิตบัณฑิตในระดับวุฒิปริญญาโทหรือเทียบเท่า ด้านลักษณะบัณฑิต ควรเป็นบัณฑิตที่เก่งงาน ด้านลักษณะงานวิจัย ควรเป็นวิจัยที่ประยุกต์ความรู้เพื่อประโยชน์ต่อการแก้ปัญหาชุมชน ด้านการให้บริการวิชาการแก่สังคม ควรเป็นแหล่งข้อมูลวิชาการที่เผยแพร่แนวคิดใหม่ๆ กลุ่มเป้าหมายที่ควรให้บริการคือ ชาวนาและเกษตรกรภารกิจที่ควรกระทำคือ การผลิตบัณฑิต สาขาวิทยาการที่ควรให้ความสำคัญ คือ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ด้านการบริหารและการดำเนินการในอนาคต ควรดำเนินการเพื่อรักษาและเพิ่มพูนศักดิ์ศรีของมหาวิทยาลัยในฐานะมหาวิทยาลัยชั้นนำทางวิชาการของประเทศ 2. ผลการเปรียบเทียบความคิดเห็นของบุคคลภายในและบุคคลภายนอกต่อเป้าประสงค์ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ที่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05 และ .01 มีดังนี้ 2.1 บุคคลภายในเห็นด้วยมากกว่าบุคคลภายนอก ในเป้าประสงค์ด้านการผลิตบัณฑิตระดับวุฒิปริญญาโทหรือเทียบเท่า และปริญญาเอกเทียบเท่า ลักษณะบัณฑิตแบบเก่งคิด ลักษณะงานวิจัยเพื่อสร้างความรู้ในวิชาการระดับสูง ลักษณะงานบริการวิชาการแก่ชุมชนเกือบทุกประเภท กลุ่มเป้าหมายที่ควรให้บริการคือ กลุ่มชาวนาและเกษตรกร และกลุ่มกรรมกร และผู้ใช้แรงงาน ภารกิจด้านการผลิตบัณฑิต การวิจัยและการทะนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม สาขาวิทยาการเกือบทุกสาขา โดยเฉพาะสาขาสังคมศาสตร์ มนุษศาสตร์ การดำเนินการด้านการจัดระบบประชาสัมพันธ์ เพื่อเสนอข่าวสาร ข้อมูล ความเคลื่อนไหวของมหาวิทยาลัยให้ภายนอกได้รับทราบอย่างต่อเนื่อง การดำเนินการจัดระบบบริหารบุคคลที่เอื้อให้อาจารย์ ข้าราชการ ได้ทำงานตามความพอใจและความมุ่งหวังของตนเอง และการดำเนินการจัดระบบธุรการและงานสนับสนุนวิชาการให้คุณภาพ 2.2 บุคคลนอกเห็นด้วยมากกว่าบุคคลภายใน ในเป้าประสงค์ด้านการผลิตบัณฑิตระดับวุฒิปริญญาตรีหรือเทียบเท่า ลักษณะงานบริการวิชาการแก่ชุมชน ประเภทการจัดการศึกษาภาคค่ำ หรือภาคพิเศษนอกเวลาราชการ เพื่อเพิ่มพูนความสามารถในการทำงาน กลุ่มเป้าหมายที่ควรให้บริการในอนาคตคือ กลุ่มองค์การภาคธุรกิจเอกชน การดำเนินการเปิดโอกาสให้บุคคลภายนอกจากอาชีพต่างๆ ได้เขามาเป็นกรรมการสภาหาวิทยาลัย การดำเนินการสรรหานักบริหารอาชีพมาเป็นผู้บริหารระดับสูงของมหาวิทยาลัยควรให้การสรรหาและเลือกผู้บริหารในแต่ละระดับเป็นไปตามดุลยพินิจของผู้บริหารระดับสูงแทนระบบการเลือกตั้งในปัจจุบัน การดำเนินการจัดให้มีระบบติดตาม ประเมินผลการทำงานของอาจารย์ เจ้าหน้าที่ และหน่วยงานในมหาวิทยาลัย การเปิดโอกาสให้บุคคลภายนอกได้รับรู้ รับทราบ และประเมินความล้มเหลว ความสำเร็จของมหาวิทยาลัยได้ การดำเนินการเปิดโอกาสให้สภามหาวิทยาลัยได้ใช้อำนาจในการตัดสินใจอย่างจริงจัง และฉับไวแบบคณะกรรมการของบริษัทเอกชน การดำเนินการจัดระบบบริหารบุคคลให้เอื้อต่อการปลดถ่าย บุคลากรที่ไม่มีประสิทธิภาพ ออกจากมหาวิทยาลัยได้ ตลอดจนการดำเนินการจัดระบบเงินเดือนและค่าตอบแทนบุคลากรให้ยืดหยุ่นตามผลงานที่ปรากฏ 3. ความคิดเห็นของบุคคลภายในที่ไม่มีตำแหน่งบริหาร และที่มีตำแหน่งบริหารที่มีต่อเป้าประสงค์ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ไม่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญ