แนวทางการออกแบบเพื่อการประสานระบบพื้นที่โล่งในเมืองย่านธุรกิจ ถนนสีลม

Abstract

ย่านธุรกิจถนนสีลมเป็นย่านที่มีประชากรและกิจกรรมที่หนาแน่น ซึ่งมีปริมาณความเข้มข้นในการใช้สอยเป็นอย่างมาก ภายใต้พื้นที่อันจำกัด ซึ่งกิจกรรมต่างๆ ที่เกิดขึ้นในแต่ละช่วงเวลานั้น ทำให้พื้นที่แห่งนี้มีลักษณะพิเศษเฉพาะที่น่าสนใจ การศึกษาในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาความสัมพันธ์ ระหว่างพื้นที่โล่งอันจำกัด และกิจกรรมของผู้ใช้แต่ละกลุ่มในแต่ละช่วงเวลา เพื่อเสนอแนวทาง การออกแบบประสานระบบพื้นที่โล่งในมิติต่างๆ ได้อย่างเหมาะสม ซึ่งทำการศึกษาโดยอาศัยข้อมูลทุติยภูมิเป็นพื้นฐานในการสำรวจ และสังเกตการณ์ในพื้นที่ จากการศึกษาพบว่าโดยส่วนใหญ่ พื้นที่โล่งในย่านธุรกิจถนนสีลม เป็นพื้นที่โล่งในลักษณะของโครงข่ายเส้นทางสัญจร และ พื้นที่โล่งที่เกี่ยวเนื่องกับอาคาร รูปแบบของการดำเนินชีวิตในแต่ละวัน ของคนกลุ่มต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มของคนทำงาน กลุ่มของผู้ที่ผ่านเข้ามา กลุ่มนักท่องเที่ยว กลุ่มหาบเร่แผงลอย และผู้ที่พักอาศัยในย่าน ในเชิงของลักษณะรูปแบบกิจกรรม ไม่มีการเปลี่ยนแปลงมากนักจากที่เคยมีการทำการศึกษาไว้ แต่ มีการขยายของพื้นที่เพื่อรองรับกิจกรรมมากขึ้น โดยมีการกระจายเพิ่มขึ้นหลายจุดจากเดิม ได้แก่ตลาด(เต็นท์)ชั่วคราวในตอนกลางวัน ที่เป็นแหล่งขายสินค้าและอาหาร และการเพิ่มความหนาแน่นของหาบเร่แผงลอยริมถนนซึ่งเกิดขึ้นตามอุปสงค์ที่เพิ่มขึ้น หากแต่พื้นที่รองรับกิจกรรมซึ่งเป็นเส้นทางสัญจรโดยส่วนใหญ่นั้น ยังคงมีขนาดเท่าเดิม ทำให้เกิดความแออัด ในขณะที่พื้นที่ว่างบางส่วนก็ไม่ได้ใช้อย่างเต็มประสิทธิภาพ ซึ่งสามารถสรุปประเด็นปัญหาของ ระบบพื้นที่โล่งได้ดังนี้ 1. ขาดแคลนพื้นที่รองรับกิจกรรม 2. ความขัดแย้งของกิจกรรมที่เกิดขึ้น 3. พื้นที่บางส่วนยังไม่ได้นำมาใช้อย่างเต็มประสิทธิภาพ 4. สภาพภูมิทัศน์และสิ่งแวดล้อมที่เสื่อมโทรม ผู้ศึกษาวิจัยได้เสนอแนวทางการออกแบบโดย เพิ่มเส้นทางสัญจรและพื้นที่โล่ง เพื่อกระจายความหนาแน่น จากพื้นที่เดิมแล้วทำการปรับปรุงพื้นที่รองรับที่มีอยู่เดิม โดยได้พิจารณาทางเลือก ในการทำทางยกระดับเชื่อมต่อ ระหว่างสถานีรถไฟฟ้า และอาคารที่มีศักยภาพ เพื่อเพิ่มพื้นที่รองรับกิจกรรมและ ลดความขัดแย้งของกิจกรรมในพื้นที่เดิม ซึ่งเชื่อมยกระดับนี้ เป็นการสร้างสิ่งใหม่ลงไปในพื้นที่เดิมนั้น ค่อนข้างเสี่ยงต่อผลกระทบที่เห็นได้ชัด จึงต้องมีการพิจารณาในรายละเอียดและรูปแบบเพื่อลดผลกระทบที่อาจจะเกิดขึ้น ซึ่งทางเชื่อมนี้เป็นตัวช่วยประสานระบบพื้นที่โล่งเข้าด้วยกันเพิ่มความสะดวกในการเข้าถึงและความปลอดภัย อีกทั้งยังเป็นการเพิ่มพื้นที่ทางสังคมรูปแบบใหม่ ในการประสานพื้นที่บางส่วนของเอกชนให้เกิดประโยชน์เพื่อสาธารณะที่มีความเป็นไปได้ในเชิงเศรษฐกิจ ซึ่งแนวคิดนี้เป็นอีกทางเลือกหนึ่งที่มีส่วนช่วยส่งเสริมคุณภาพชีวิตของชาวเมืองให้ดีขึ้น และอาจจะนำไปเป็นกรณีศึกษาปรับใช้โครงการอื่นที่เกี่ยวข้องต่อไป