แนวทางการตีความข้อบทเรื่องแรงงานในความตกลงเขตการค้าเสรี : กรณีศึกษาเขตการค้าเสรีประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศชิลี

Abstract

เนื่องจากปัจจุบันประเทศไทยอยู่ในระหว่างการเจรจาทำความตกลงเขตการค้าเสรีกับประเทศสหรัฐอเมริกา ประเด็นหนึ่งที่ได้รับความสนใจ คือ ประเด็นเรื่องข้อบทด้านแรงงาน เนื่องจากเป็นประเด็นที่ยังคงมีความไม่ชัดเจน การพิจารณาข้อบทด้านแรงงานที่ประเทศสหรัฐอเมริกาทำกับประเทศชิลีจึงสามารถหยิบยกเป็นข้อบทด้านแรงงานต้นแบบได้ในฐานะที่ประเทศชิลีเป็นประเทศที่มีรูปแบบ วิถีชีวิต ลักษณะทางสังคมและเศรษฐกิจที่คล้ายคลึงกับประเทศไทย การวิจัยนี้จึงมุ่งพิสูจน์ว่าพันธกรณีตามข้อบทด้านแรงงานในความตกลงดังกล่าวนั้นยังคงมีความ ไม่ชัดเจน โดยการศึกษาและวิเคราะห์ข้อบทด้านแรงงานในความตกลงเขตการค้าเสรีระหว่างประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศชิลี มาตรฐานหลักขององค์การแรงงานระหว่างประเทศ Core Labor Standards ตามกฎหมายการค้าของประเทศสหรัฐอเมริกา กฎหมายแรงงานของประเทศสหรัฐอเมริกา รวมถึงพิจารณาประเด็นอันเกิดจากคดีพิพาทที่มีประเทศสหรัฐอเมริกาเป็นคู่กรณีเพื่อพิจารณาดูว่าข้อบทเรื่องแรงงานที่ปรากฏตามพันธกรณีนั้น มีประเด็นอะไรบ้างที่แสดงถึงความไม่ชัดเจน เพื่อวิเคราะห์ลักษณะและความเป็นไปได้ในการตีความหากประเทศไทยต้องทำความตกลงเขตการค้าเสรีกับประเทศสหรัฐอเมริกาในอนาคต ผู้ศึกษาสรุปได้ว่า ข้อบทด้านแรงงานในความตกลงเขตการค้าเสรีระหว่างประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศชิลี ยังคงมีความไม่ชัดเจนในประเด็นต่าง ๆ ดังนี้ (1) การตีความคำนิยาม เช่น การเลือกปฏิบัติควรครอบคลุมถึงผู้สมัครงานและลูกจ้างที่ตั้งครรภ์ด้วยหรือไม่ (2) ความหมายของคำนิยาม เช่น สิทธิในการรวมตัวกันและการเจรจาต่อรองควรรวมข้อกำหนดเรื่องหลักเกณฑ์พื้นฐานเกี่ยวกับสิทธิของลูกจ้างด้วยหรือไม่ ,ความหมายของมาตรการด้านความปลอดภัยและสุขภาพอนามัยในการทำงานควรมีลักษณะอย่างไร (3) ขอบเขตการบังคับใช้ เช่น ข้อบังคับตามความตกลงเขตการค้าเสรีจะมีขอบเขตการบังคับกับประเทศคู่ภาคีที่ละเมิดพันธกรณีด้านแรงงานในประเทศที่ 3 ด้วยหรือไม่ (4) ความแตกต่างในการบังคับใช้กฎหมายแรงงานระหว่างประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศไทย เช่น การติดตามตรวจสอบของเจ้าหน้าที่รัฐที่ประเทศสหรัฐอเมริกามีมาตรฐานการบังคับใช้ที่สูงกว่าประเทศไทย เป็นต้น เพื่อนำประเด็นต่าง ๆ ที่เกิดจากข้อพิพาทเหล่านี้เป็นแนวทางให้กับคณะผู้แทนเจรจาการค้าของประเทศไทยพิจารณาประกอบการตัดสินใจทำความตกลงเขตการค้าเสรีระหว่างประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศไทยต่อไป