การถ่ายทอดวัฒนธรรมดนตรีไทยของชุมชนอัมพวา จังหวัดสมุทรสงคราม : กรณีศึกษาวงไทยบรรเลง

Abstract

การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1. เพื่อศึกษาเนื้อหาหลักสูตรของวงไทยบรรเลง 2. เพื่อศึกษาเนื้อหาด้านการสอดแทรกคุณธรรมจริยธรรมในการสอนดนตรีไทยในวงไทยบรรเลง โดยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงคุณภาพ (Qualitative Research) ประกอบด้วยการศึกษาเอกสาร การสัมภาษณ์และการสังเกตแบบมีส่วนร่วม ผลวิจัยพบว่า 1.หลักสูตรของวงไทยบรรเลงมี 2 ประเภทคือ หลักสูตรที่สร้างนักดนตรีอาชีพและหลักสูตรที่เสริมความรู้ให้ผู้เรียน ซึ่งงานวิจัยครั้งนี้ ผู้วิจัยศึกษาเนื้อหาหลักสูตรใน 2 ประเด็นดังนี้ 1.1 เนื้อหาด้านเพลง หลักสูตรสองประเภทจะแตกต่างกันในขั้นต้น กล่าวคือหลักสูตรที่สร้างนักดนตรีอาชีพเริ่มด้วยเพลงสาธุการ แล้วต่อด้วยเพลงที่ใช้งาน ส่วนหลักสูตรที่เสริมความรู้ให้แก่ผู้เรียนเริ่มด้วยให้เด็กได้สัมผัสกับดนตรีที่มีความง่ายก่อนจึงเริ่มด้วยเพลงที่มีกระสวนทำนองสั้น ๆ ง่าย ๆ หลักสูตรในขั้นที่สูงขึ้นมีการใช้เพลงในการเรียนการสอนประเภทเดียวกัน 1.2 เนื้อหาด้านทักษะ ทั้งสองหลักสูตรมีการสอนทักษะ 5 ทักษะพื้นฐานที่เหมือนกันคือ การแบ่งมือฆ้อง การตีคู่ ลูกกระทบ กรอ เก็บ แต่หลักสูตรที่สร้างนักดนตรีอาชีพจะมีการเพิ่มเติมทักษะเรื่อง การสะเดาะและสะบัด ในขั้นกลางมีทักษะที่ให้ผู้เรียนได้เริ่มใช้ความคิดเช่น เรื่องการแปรทาง สำหรับทักษะในขั้นสูงผู้เรียนจะศึกษาทักษะการบรรเลงที่ซับซ้อนขึ้นและเรื่องการประพันธ์เพลง 2. การสอดแทรกคุณธรรมจริยธรรมในการเรียนการสอนดนตรีไทย พบว่าผู้สอนจะให้ความสำคัญเรื่องคุณธรรมจริยธรรมมากกว่าผู้เรียนในทุกประเด็น ด้านความคิดเห็นของผู้สอนในวงไทยบรรเลงได้ให้ความสำคัญในเรื่องความรักสามัคคีมากที่สุด ส่วนด้านที่ผู้สอนให้ความสำคัญน้อยที่สุดคือความอดทน อดกลั้น โดยมีคะแนนเฉลี่ยที่ 4.91 และ 4.58 ตามลำดับ สำหรับความคิดเห็นของผู้เรียนในวงไทยบรรเลงให้ความสำคัญในเรื่องความสนใจใฝ่รู้มากที่สุด ส่วนประเด็นที่ผู้เรียนให้ความสำคัญน้อยที่สุดคือเรื่องการละเว้นสิ่งเสพติดและการพนันมีค่าเฉลี่ยที่ระดับคะแนน 4.54 และ 3.74 ตามลำดับ