ภูมิทัศน์ประเภทรายการของโทรทัศน์ดาวเทียมในประเทศไทย

Abstract

วิทยานิพนธ์เรื่องนี้มีวัตถุประสงค์ในการศึกษา 2 ประการ คือ 1) เพื่อศึกษาความหลากหลายและการกระจุกตัว-กระจายตัวของช่องรายการประเภทต่าง ๆ ที่นำเสนอในโทรทัศน์ดาวเทียม และ 2) เพื่อวิเคราะห์บทบาทหน้าที่ของรายการทางโทรทัศน์ดาวเทียมจากมุมมองของผู้ประกอบการ ในการตอบสนองความต้องการของสังคม วิธีการศึกษาที่ใช้ในการวิจัยเชิงคุณภาพครั้งนี้ คือ การสัมภาษณ์เชิงลึกผู้บริหารบริษัทที่ประกอบกิจการโทรทัศน์ดาวเทียมซึ่งเป็นสมาชิกสมาคมโทรทัศน์ดาวเทียม (ประเทศไทย) และการวิเคราะห์ประเภทเนื้อหารายการของโทรทัศน์ดาวเทียมที่ออกอากาศและข้อมูลเอกสารผังรายการของสถานีต่าง ๆ ผลการศึกษาพบว่า ในประเด็นความหลากหลายและการกระจุกตัว-กระจายตัวของช่องรายการประเภทต่าง ๆ ลักษณะทางภูมิทัศน์ที่พบคือ 1) ผู้ประกอบการส่วนใหญ่มีภูมิหลังมาจากวงการสื่อสารมวลชน โดยเฉพาะเป็นกลุ่มผู้ผลิตรายการโทรทัศน์ประเภทบันเทิง รองลงมาคือกลุ่มผู้ผลิตรายการข่าว 2) มีช่องว่างในการเข้าถึงช่องรายการของผู้ชมอยู่มาก 3) เนื้อหารายการยังขาดสมดุลของความหลากหลาย แม้ว่าช่องรายการจะมีจำนวนมาก เนื่องจากรายการส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่ที่รายการบันเทิง ส่วนประเด็นบทบาทหน้าที่ของรายการทางโทรทัศน์ดาวเทียมจากมุมมองของผู้ประกอบการ พบว่า บทบาทหลักของโทรทัศน์ดาวเทียมในประเทศไทยคือการให้ความเพลิดเพลิน ซึ่งสอดคล้องกับภูมิทัศน์ประเภทรายการของโทรทัศน์ดาวเทียมที่ยังกระจุกตัวอยู่ที่ช่องรายการบันเทิง